काळखाक पुजप काय उजवाडाक ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गीतेंतल्या कांय वेंचीक श्लोकांचें पाठांतर घेवन ताचेर सर्त घेवं येता. कोंकणींतल्यान ताचो अर्थ सांगप हेंवूय आस्पावीत करूं येता.

एक सणसणीत बोधकाणी वाचिल्ली. एकदां खंय काळोख कोर्टांत गेलो. उजवाड आपणाक त्रास करता, दगदग करता, पिडटा ही केस घेवन. जुविजान ज्याज्या समन्स धाडलें आनी उजवाडाक कोर्टांत हजर जा म्हूण सांगलें. तो रोखडोच आयलो. जुविजान म्हळें, आतांच सोक्षमोक्ष लावया. उजवाड येवन हजर जायना फुडें जुविजान वादी पक्षकार काळखा वटेन पळेलें आनी म्हळें- सांग तुज्यो कागाळी. हांगचे हांगाच, हुनार हून विशय मोकळो करुया. प्रतिवादी उजवाडा मुखार प्रकरण सोंपोवया. जुवीज काळखाक सोदीत रावलो. खंय गेलो तो? आत्तां आशिल्लो. खंय गुप्त जालो? सगल्यांक अजाप जालें.
ही मिलाग्र न्हय. उजवाड येतकच काळोख खीणभर लेगीत उरप शक्य ना.
काळोख उसपून भायर उडोवं नजो. पम्प लावन उसपूं नजो. ताचेर उपाय फक्त उजवाड भितर हाडप.
हालींसराक काळखाचो थातोमातो करपाची संवय जाल्या. हाचें कारण सामकें सादें सोंपें. काळोख, वायट, अज्ञान हे एकठांय करपाक कश्ट करचे पडनात. कांयच करचें पडना. ते आपशींच येतात. तुजेर हावी जातात. उजवाडा फाटल्यान वतलो जाल्यार खटपट करची पडटा. आमकां त्रास घेवपाक जिवार येता. मागीर काळखाचें साम्राज्य वाडूंक लागता. मनांत, भायर सगल्याक तो मातता. पसरता.
दिवाळे कडेन नरकासूर प्रतिमा रंगोवप, सजोवप आनी ताका इनामां, पुरस्कार दिवप हें फक्त गोंयांतूच घडटा. आमी भुरग्यांक नरकासुराचें उदात्तीकरण करून कसली देख दितात? कृष्णान नरकासूराचो वध केलो, त्या नरकासूराची प्रतिमा आनी तिवूय बी महाकाय उंच उंच उबारून ते रंगवण, सजावट कलेक जेल दिवप? कृष्ण म्हळ्यार उजवाड. त्रास करपी, पिडपी त्या असुराक कृष्णान मारलो. म्हणटकच कृष्णाचें हें जैत उत्सव रुपान मनोवप गरजेचें.
भुरग्यांक आनी तरणाट्यांक जैत कोणाचें आनी कसलें मनोवचें हें सांगपाक जाय. आमी नीट वागून देख दिवंक जाय. मार्ग चुकल्यार व्हांवत वतले. नरकासूराक पयस दवरून कृष्णाचेर भर दिवंक जाय. ताचेर फोकस दवरून सर्ती आनी कार्यावळी जावंक जाय. ना कित्याक? गोंयांत कांय सुवातांनी कृष्णाच्यो चित्ररथ सर्ती आयोजीत केल्यात. देखावे सर्ती दवरल्यात. तेंच करूंक जाय. कांय गांवांनी दीपोत्सव जाता. थंय फोव करपाची सर्त जाता. आकाशदिवे सुवातेर तयार करपाची सर्त जाता. गायनाची कार्यावळ जाता. हें वाडूंक जाय. मोट्या प्रमाणांत. कृष्ण ह्या विशयाचेर क्वीज सर्त जावंक जाय. जे वरवीं भुरग्यांक तरणाट्यांक कृष्ण चरित्र समजुपाक आदार जातलो. प्रस्न कितलेय विचारूं येता.
देखीक- कृष्णान गीतेंत प्रवचनांचे कितले अध्याय सांगले? (18) पा ह्या उतरा वेल्यान घडिल्लें कृष्णाचें पांच अक्षरी नांव सांगात. (पार्थसारथी) म ह्या उतरा वेल्यान घडिल्लें कृष्णाचें पांच अक्षरी नांव सांगात. (मधुसुदन) कृष्णाक मायेमोगान फोव घेवन आयिल्ल्या ताच्या मित्राचें नांव सांगात (सुदामा), देवकी ही कृष्णाची कोण? (जल्म दिवपी आवय), कंस हो कृष्णाचो कोण? (मामा)…. प्रस्न कितलेय काडूं येता. भुरग्यांक माहिती दिवप हो उद्देश.
कृष्णाची आपउलोवप सर्त घेवं येता. वेगवेगळ्या पिराय गटांत. तातूंत आयच्या संवसारीक स्थितीचेर कृष्ण भाश्य करता आनी अर्जूनाक उपदेश सांगिल्लो तसो सांगता अशी संहिता आसूं येता. लेखनाक आनी अभिनयाक इनामां दिवं येता. मुकूट, मोरपिसां आनी निळसार झांक आशिल्लो कृष्ण उजवाडाच्या झोतांत सुंदर दिसतलो. भुरग्यांक पळोवपाक हें दृश्य ओडलायणें लागतलें. भेस सर्त घेवं येता. राधा कृष्ण संवाद दवरूं येता. तातूंत राधेचो नाच आसूं येता. धंयाच्यो मडक्यो फोडल्यो म्हूण प्रेमान चाडयो सांगपी गोपी आसूं येतात. उजवाडाची पुजा करपाची वान्सा जाय. जिनसांवार कल्पनांनी ती साकार करूं येता. मुल्यां, संस्कार, भक्ती, कृष्णप्रेम अशा घटकांनी दिवाळेची पूर्वसांज सजोवं येता. सुंदर करूं येता. यादगार करूं येता. रातभर न्हय. दोन वरांची सांस्कृतीक कार्यावळ करून.
ह्या सगळ्या बिगर नरकासुर कार्यावळींचें आनी सर्तींचें बजेट व्हडलेंशें कांय आसना. पूण नरकासूराचें बजेट मात बरेंच मोटें, सुजिल्लें आसता. रातभर धुमशेणां, जागरणां. सकाळीं घरा परतुपी तरणाटे ओवाळणी, फोव खावप ह्या वर्सुकी विधिवत कार्यावळींक आसचनात. जागरणाचे घुंवळेंत ते दिवाळेच्या दिसभर न्हिदून उरतात. रांगोळी वा चित्रकला सर्त घेवं येता. भुरग्यां खातीर आनी हेर गटां खातीर. कृष्ण, राधा-कृष्ण अशीं चित्रां वा रांगोळी हे विशय थारावं येता. बांसरी वादनाच्यो कार्यावळी दवरूं येता.
बांसरी म्हणटकच याद जाली. राधा खंय बांसरेचेर जळटाली. सदांच ही कृष्णाच्यो हातांत वा ओंठांत आसता. कायम लागीं. तिणें एक दीस कृष्णाक विचारलें- तुका बांसरी इतली कित्याक प्रिय? जी सदांच हातांत वा ओंठार आसता. कृष्णान रोखडीच जाप दिली- “राधे, ही बांसरी हांव दवरतां थंय मोन्यांनी रावता. हालना. सांगलां तितलेंच करता. सुचोवणेक पाळो दिता. दुसरी गजाल म्हळ्यार बांसरी सामकी पोकळ. ती जितली पोकळ तितले तिच्यांतल्यान हांव बरे, मंजुळ, गोड स्वर काडूंक शकतां. मनशानूय विकार विरयत जावन पोकळ जावचें. अहंकार, लोभ, मोह, राग सगळे विकार पयस करचे आनी बांसरेवरी पोकळ जावचें. मागीर हांव तातूंतल्यानूय बरे बरे स्वर काडूंक शकतलों.” राधा समजली. खूब अर्थ भरला हे गजालींत. शिकपीच जाय.
अशे तरेच्यो काणयो दिवाळेचे पूर्वसांजेर थेट वा एकांकींतल्यान वा संवादांतल्यान वितरावन भुरग्यां मेरेन बरे संस्कार पावोवंक जाय. सत्याचो संदेश प्रसारीत करूंक जाय. दिवाळेक रंग येतलो.
मोती शाबू लावन आनी उटणें लावन सुगंध येता ताच्याकूय बेस बरो सेंटा सारको परमळ आंगभर आनी मनभर येतलो. गीतेंतल्या कांय वेंचीक श्लोकांचें पाठांतर घेवन ताचेर सर्त घेवं येता. कोंकणींतल्यान ताचो अर्थ सांगप हेंवूय आस्पावीत करूं येता.
पणट्यो पेटोवया. परम उजवाडाच्यो. नरकासूराचो थातोमातो नाका. कृष्णाचे सांगणेचो उदो उदो करुंया. उजवाडाची अर्चना, आराधना करुंया आनी भुरग्यांक देख दिवया.

मुकेश थळी
फोंडें