काणी काणी कोतवा – 50

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

रघु आनी श्याम

एका गांवांत रघु आनी श्याम नांवाचे दोग शेतकार रावताले. ते दोगूय एकामेकांचे घट्ट इश्ट आशिल्ले. एक दीस रघु कांय कामा निमतान भायर गांवां वचपाचो आशिल्लो. ताका लागून तो आपलें शेत नांगरपाचो नांगर श्यामा कडेन दवरून वता. त्या नांगराक लागून रघु आपलें पोट चलयतालो आसता.
मात रघु श्यामाचो कसलो विचार करिनासतना दुसर्‍याच दिसा तांणी दिल्लो नांगर विकता. ताचे ताका भरपूर पयशेय मेळटात. कांय दिसांनी रघु आपलें काम सोपोवन गांवांत परतता. शेताच्या कामाक सुरवात करतलों अशें चिंतून तो घरा पावना फुडें पयलीं श्यामा कडेन आपलो नांगर हाडपा खातीर वता. तो श्यामाक आपलो नांगर परत करपाक सांगता. श्यामा रघुक कितें सांगपाचें तें पयलींच थारायल्लें आसता. तो रघुक ’‘आरे तुजो नांगर हुंदरांनी खाल्लो’’ अशें सांगता.
श्यामाची ती विचीत्र जाप आयकून रघुक धपकोच बसता. रघु काकुळटेक येता आनी परत श्यामा कडेन आपलो नांगर मागता. मात श्याम आपले ते जापेचेर ठाम आसता. तो ताका परतूय सांगता ‘‘तुजो नांगर हुंदरांनी खाल्लो’’ म्हणून.
रघु दुखेस्त जावन घरा परतता आनी तो श्यामाक धडो शिकोवपाचें थारायता. त्याच दिसा सांजेवेळार रघु श्यामाच्या पुताक आपल्या एका इश्टा कडेन व्हरता. तो ताका आपल्या इश्टाच्याच घरा व्हरून दवरता आनी इश्टाक सांगता, ‘‘जो मेरेन आपूण परतना तो मेरेन ह्या भुरग्याक तूं तुजेच कडेन दवर.’’

रातचो उसरां श्याम रघुक आपल्या पुता विशीं विचारता तेन्ना ताका राम म्हणटा, ‘‘एक सवणें आयलें आनी तुज्या पुताक घेवन गेलें.’’
श्याम सामको आबूज जाता आनी चाळवोन ताका विचारता, ‘‘सवणें कशें म्हज्या येद्या व्हडल्या पुताक उखलपाक शकता? तुवेंच ताका खंय तरी लिपयला आसतलो. ताका बरे भशेन हाड.’’
अशें म्हणीत श्याम रघुच्या आंगार वता. तांचे मदीं बरेंच व्हड झगडें पेट्टा. उपरांत श्याम न्याय मेळोवपा खातीर तिडकीन गांवच्या सरपंचा कडेन वता. सरपंचाक तो सगळें सांगता. सगळें आयकले उपरांत सरपंच रघुक विचारता, ’‘आरे, सवणें एद्या व्हडल्या भुरग्याक कशें उखलून व्हरपाक शकता? हें कशें शक्य आसा?’’
रघु सरपंचाक म्हणटा, ‘‘जर सवणें भुरग्याक उखलून व्हरपाक शकना जाल्यार हुंदीर नांगर कसो खावपाक शकता?’’
सरपंचाक रघु कितें उलयता हें समजना आनी तो ताका विचारता, ‘‘तूं कितें सांगपाक सोदता रघु?’’
उपरांत रघु सरपंचाक सगळें सांगता. सरपंचाक नेमको हो कसलो बोवाळ हें कळटा.
तांचें दोगांयचें आयकून सरपंच श्यामाक सांगता, ‘‘श्याम रघुक ताचो नांगर परत कर. तो तुजो पूत परत करतलो.’’
मागीर ते दोगूय सरपंचा मुखार नांगर आनी भुरग्याक एकामेकाचे सुवादीन करतात.

देख: जर कोण स्वता परस तुमचेर चड विस्वास दवरता जाल्यार तांचो विस्वास केन्नाच तोडचो न्हय. कारण फुडें तुमी परत तांचो विस्वास जिखपाक पावचीं नात आनी बर्‍या मनशाकूय होगडायतलीं.