भांगरभूंय | प्रतिनिधी
पीक म्हणजें राजा आनी ताच्या फाटल्यान राणी, गुलाम आनी प्रजा. दर एका खेळगड्याचे दोन भोटे आसताले.
काजुच्यो बियो आनी तांचे पसून जावपी मिठाय संवसारभर सगलो लोक रुचीन खाता. वेगवेगळ्या पक्वानांनी काजू बियांचो सर्रास उपेग जाताना दिश्टी पडटा. पक्वानांची रूच ह्यो काजुबियो वाडयता. काजुबियांचेर धंदो करपी लाखांनी जोडटात. पूण कोणाकूय सांगल्यार अजाप दिसतलें, लाखांनी वालोर आसलेल्यो ह्यो काजुबियो घेवन, मायाच्या म्हयन्यांत, गोंयच्या गांवगिऱ्या वाठारांनी खेळटना कितलेशेच भुरगे दिश्टी पडटाले. एकोणिसाव्या शेकड्यांतले हे भांगराळे दीस आसले. सैंमांतल्यो गजाली घेवन सुटयांचो आनंद, मौज ह्या भांगराळ्या दिसांनी गोंयचीं भुरगीं अणभवतालीं.
काजुबियाचो खेळ हो एक मजेशीर खेळाचो प्रकार. लागशिल्ल्या काजू बागायतींत वा दोंगरार वचून भुरगे काजू बियो एकठांय करताले. काजू मुट्ट्यांचो भार सोंपता सोंपता दोंगराकार जानेरांत कांटे घालून ओडलेले दोंगर एप्रील लागतना सोडतात. ह्याच वेळार जायतो लोक पावसा खातीर जळोवपाक लाकडां आनी काजुच्यो सुक्यो खोलयो एकठांय करपाच्या वावराक लागतात. काजुच्यो सुक्यो खोलयो काजुंनी वचून एकठांय करता आनी पावसा खातीर साकांनी भरून दवरतात. काजुंच्या भारार नदर आडीन जायते मुट्टे अशे खोल्यां पोंदा उरतात. ते सुकतात मात काजू बियो उरतात. जळणाक खोलयो एकठांय करतना ह्यो बियो मेळतात. त्यो एकठांय करपाक जोळवाक गेल्ल्या लोकां वांगडा भुरगे लोटताले. दर भुरगो एका आदेसानूच अशो जायत्यो बियो एकठांय करतालो. सुक्या खोलयां पोंदा काजू बियो सोदताना मात्श्यो मोठ्यो बियो मेळटा काय म्हण नदर आसताली. मोठ्यो बियो खंयचे काजीक जाता हें भुरग्यांक जुस्त खबर आसतालें. मोठ्यो बियो मेळटकच मळबा येदी उमेद भुरग्यांक जाताली. बियांच्या खेळांत मोठ्या बियांचो भोटे म्हण उपेग जातालो.
गांवांत कोणाल्याय आंगणांत, बल्कांवांत, रुखा पोंदा भुरगे हो खेळ खेळताले. नेम, एकाग्रता ह्या खेळांत खुबूच गरजेची आसली. खेळांत चार ते पांच खेळगडी लागताले. खेळपी भुरगे आपआपल्यो कितल्यो बियो घेवन खेळपाच्या जाग्यार जमताले. एकेवटेन इल्लिशी माती वा रेंव घेवन मेर करची पडटाली. मेर सोडून चार ते पांच मिटर जागो सोडून एक वळ मारून, उबें रावपाक एक चिन्ह करून घेताले. मातयचे मेरेर पयलींच एक काजू बी उबी करून मेरेंत आलायती पुरची पडटाली आनी हे बियेक पीक अशें म्हणटाले. पिका फाटल्यान लावपी बाकी सगळ्यो बियो आडव्यो मातयेच्या मेरेर आलायत्यो लायताले. पाच खेळगडी आसत जाल्यार सगळ्यांच्यो पांच मेळून पंचवीस बियो पीक धरून. पीक म्हणजें राजा आनी ताच्या फाटल्यान राणी, गुलाम आनी प्रजा. दर एका खेळगड्याचे दोन भोटे आसताले.
पयलींच थारलेल्या चार- पांच मिटरांच्या अंतराचेर सगळे खेळगडे उबे रावताले, तांचे आशे कुशीक पळोवपी आनी जांचे कडेन बियो कमी आसता वा नासचना ते खेळ पळोवपाक उबे रावताले. दर एकल्याक आपल्या कडेन आसलेल्या भोट्यान मेरेर दवरलेल्या काजुबियांचेर मोखचें पडटालें. एक जरी बी पडली जाल्यार, पडली म्हणटना बी थंयच लंवडल्यार उपकार नासली. बी मात्शी पयल्यान पडपाची गरज आसताली. पडलेली बी आनी तिच्या फाटल्यान सगळ्यो काजू बियांचो धनी तो खेळगडो जातालो. कोणाचोय नेम चुकलो आनी जर खेळगडो खंयचीच बी मारूंक शकलो ना जाल्यार ताका परत ताचो डाव येतसर रावचें पडटालें.
पयल्या दोन- तीन डावांक चडशे कोणाच कडेन काजू बी मोखूंक जाय नासली. खेळटा खेळटा कोणाक चार बियो, कोणाक पाच बियो मेळताल्यो. जायते यत्न केल्यार लेगीत पिकाचेर मारपाक कोणाकूच जम नासलें. ह्या खेळाचो एक नेम आसलो, जो खेळगडो आपल्या डावा वेळार जर आपल्या भोट्यान पिकाचेर नेम धरून पीक मोखता जाल्यार पिका सयत सगळ्यो बियो ताच्यो जाताल्यो. कितल्योय बरो खेळगडो आसलो जाल्यार तो पयलींच केन्नाच पिकाचेर मोखिनासलो. पयल्याच डावाक पीक मोखलो जाल्यार खेळ थंयच सोंपतालो. सुरवातेक पीक बदला बाकिंच्या बियाचेर मोख धरताले. हय न्हय शें वारें लागून जर खंयचीय बी सकयल लवंडली जाल्यार ती बी धरिनासले. ती बी परत उबी करताले. बी पडल्या वा शेवटल्या ती पळेवप्याक आशी कुशीक उबे रावल्ले भुरगे जुस्त नदर दवरून आसताले.
दर एका खेळगड्याक पावटीक दोन डाव आसताले. खेळगड्याकडेन मोखपाक भोटे ना जाल्यार दुसऱ्या खेळगड्या कडल्यान उश्णे मागूं येताले. खेळगड्याक बियो कितल्योय मेळूं पिकाक मोखून मारपाची उमेद सगळ्यांकूच आसताली. निमणे कडेन पीक आनी ताचे फाटल्यान राणी आनी गुलाम उरतालेच आनी हाका लागून खेळगड्यां मदीं खुबूच चडाओड जाताली. पीक, भोटे आनी खेळगड्यां मदीं उमेद खूब वेळ चलताली. निमणे कडेन कोणेय जर पीक मोखलो जाल्यार तो सर्तीचो जैतिवंत थारतालो. मागीर ह्या जैताचो जल्लोश जातालो. आपणे कितल्यो बियो जोडल्यो हें पळोवन जिखपी उमेदी जातालो आनी भोटेच हातांत उरतले मात्शे दुखी जाताले.
एक डाव जाल्या उपरांत परत डाव मांडपाक खेळगडी सदां तयार आसताले आनी रोखडोच परत दुसरो डाव सुरू जातालो. घरा कडेन लिपोवन दवरलेल्यो बियो धावत वचून खेळगडे घेवन येताले. माय म्हयन्यांत किल्योशोच सांजवेळो ह्या सर्तींनी रंगताल्यो.
पिकाचेर मोखलो म्हणतच खेळटले खुबूच बोवाळ करताले. सकाळच्या आदेसाक खेळ बल्कावांत, पडवेर आंगणांत सोबतालो. सांजेर मात घरांत खेळपाची मुभा भुरग्यांक नासली. दनपरां जेवणां उपरांत घरांतल्यांक वामकुक्षी घेवपाची आसताली. घरांत आनी आंगणांत जर बोवाळ घालो जाल्यार पीक आनी भोटे चुलींच्या इंगळ्यांचेर पावताले आनी फर्र फुर्र जावन काळे कुट्ट पीक भोटे चुलीच्या खुरा कडे बसून फोडचे पडटाले. फोडले म्हणटच खावपाक मेळतले हांतूय दुबाव आसलो. दंत चाळवतले म्हण आवयो बोवाळ मारताल्यो. सोमार, ब्रेस्ताराक मागीर सांजेर चायेच्या वेळार जावपी गोडशाची सोबाय वाडवपाचें काम बियो करताल्यो. पूण एकदां एकदां भुरगीं आपणा कडेन कितल्यो बियो आसा त्यो आवयांक कश्योच दाखोवन दिनासल्यो. माय म्हयनो सोंपता सोंपता शाळा सुरू जांवच्या वेळार भायर खंयूय उक्त्या मळार वा रुखा पोंदा, पत्र्याक बुराक मारून ताचेर सगळ्यांच्यो बियो घालून, पत्रो फातरांचेर दवरून पत्र्यापोंदा उजो घालून बियो भाजताले. बियो भाजतनाच्या वासानूच सगळो गांवभर परमळ पसरतालो, आनी बियो भाजपाची खबर सगल्याक पावताली. बियांचो बेत आमोरी जातासर सोंपतालो आनी घरा पावतच मागीर हळूच काळे जाल्ल्या हातांचेर खोबरेल लावन भायल्या भायर न्हाणयेंत वचून साबण लावन हात धुवप जातालें. आवयांक मात साबणाचेर काळींच बोटां पळेवन सगळें कळटालें.
आदल्या गिमां दिसांचे खेळ भुरगीं मन लावन खेळटालीं. पीक मोखपाची उमेद, चडान चड बियो एकठांय करपाची उमेद….. आनी त्योय मागीर एकवटान भाजून खावपाची उमेद.
प्रीता परब.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
