भांगरभूंय | प्रतिनिधी
कश्टां वरवीं फक्त उत्पादन वाडना, तें कश्ट करतल्या मनशाचें आंतरीक घडपांत म्हत्वाचो वांटो उखलता.
संवसारांत मेळयिल्लें व्हड येस, हाताशिल्ली उदरगत वा केल्ली निर्मिती ह्या दरेक गजालीं फाटल्यान एकूच गजाल लिपिल्ली आसता. ती म्हळ्यार कश्ट. भुरगेपणांत आई, दादा, भयण- भाव सदांच सांगतालीं, “हात पांय हालयले बगर पोट भरचें ना. ” हात पांय हालोवप म्हळ्यार कश्ट करप हें तेन्ना कळूंक नाशिल्लें. पूण, उपरांत कळ्ळें. कश्टांक मोल ना.
“कश्टांक मोल ना ” हो आमच्या जिवितांतलो एक वाक्यप्रचारूच सो. तो दोनूय तरांनी आमी वापरतात. न्हयकारी तशेंच सकारात्मक नदरेंतल्यानय बी. तसो तो वाक्यप्रचार न्हय पूण मानवी जिणेचें तें एक चिरंतन सत आसा. कश्टांतल्यान मेळपी धादोसकाय, अणभव आनी त्या कश्टांचें खाशेले जिणेंत वा समाजा खातीर आशिल्लें भोव मोलादीक योगदान जें खंयच्याच मोलान, मापान मेजूंक येना. कश्ट म्हळ्यार फक्त शारिरीक श्रम न्हय. तातूंत बौद्धीक समर्पण, भावनीक गुंतवणूक आनी सातत्यान केल्ले श्रम आसता. शिमेर रावून राखण करपी जवानांचें समर्पण आसूं, शेतांत राबून केल्ले कश्ट आसूं वा रात दीस दुयेंतींची सेवा करपी दोतोर, नर्सी वा हेर कर्मच्याऱ्यांची मेहनत आसूं. तशेंच समाजाक नवी दिका दाखोवपा खातीरचें विचारवंतांचें चिंतन आसूं. ह्या सगल्या गजालीं फाटल्यान ‘कश्ट’ आसताच. सांगिल्ल्या सगल्या कश्टांक कामाच्या स्वरुपांत मोल मेळटाच. दीसवडो मेळटाच. पूण भोव मोलादीक आसा तें ह्या कश्टां वरवीं घडपी आमचें जिणें, मेळपी सुरक्षीतताय आनी गिन्यानाचें भांडवल.
एखाद्रे आवयन आपल्या भुरग्याचेर घाल्ले संस्कार, ते खातीर घेतिल्ले कश्ट, त्या कश्टांचें मोल पयशांत करप शक्य जायना. आवय- बापायन वा घरच्यांनी घाल्ल्या संस्कारांनी घडटा तो नागरीक समाजाची खरी संपत आसा. तेच प्रमाण एखाद्या कलाकारान आपले कलेंतल्यान, साहित्यांतल्यान दिल्ली खोस, आनंद हें पयश्यांनी मेजूंक येना. संशोधक, विज्ञानीक जें वर्सा कणकणीं राबून केल्ल्या यत्नांतल्यान लागिल्ले सोद, केल्लीं संशोधनां, हीं फकत अर्थीक आंकड्यांनी बांदून दवरप म्हळ्यार त्या कश्टांचो आदर, मान राखूंक नाशिल्ले वरींच थारता.
जेन्ना आमी कश्टांक मोलादीक मानतात तेन्ना तांचें पावित्र्य वाडटा. काम ल्हान आसूं वा व्हड, तें करतल्याक मान मेळटा. प्रतिश्ठा मेळटा. हो विचार समाजांतल्या श्रमांचेर आदारीत विशमताय मात करता. सकयल्ल्या पांवड्यार कश्ट करीत आशिल्ल्याचें कश्ट केन्नाच उणाक लेखचे न्हय. कारण तें कश्ट व्हड मनशांच्या देखीक दोतोर, अभियंत्यांच्या कश्टां इतलेंच वा ताचे परसूय चड मोलाचें आनी श्रेश्ठ आसता. कित्याक तर तेंच कश्ट आमचे जिणे कडेन तितलेंच गरजेचें आनी उपेगाचें आसता तें आमी न्हयकारूंक जायना. तांच्या कश्टां वरवींच आमी “सुगूर” उरतात.
केल्ल्या कश्टां वरवीं मागीर तें ल्हान व्हड आसूं तातूंतल्यान मनशाक आत्मसम्मान मेळटा. कश्ट करतना येवपी आडमेळ्यांक फुडो करीत त्यो सुटाव्यो करतना ताका मेळिल्ली धादोसकाय, ताका ताची फुडली वाट चलपाक बळगें दिता, उर्बा दिता. स्वताच्या बळग्यार उबो रावपाची खोस ही संवसारांतल्या खंयचेय खोशये परस व्हड आसता.
मनीस घेत आशिल्ले कश्ट जावं ते आपल्या खातीर वा समाजा खातीर ते कश्ट खंयचेय वटेन तरी राष्ट्राच्या हिताचे आसताच आसता. म्हणटकूच कश्ट करप म्हळ्यार देशाचे उदरगतींत आपले परीन भर घालप जाता. दुसरे तरेन सांगपाचें जाल्यार देशांतल्या दरेक नागरिकाचे प्रामाणीकपणान केल्ले कश्ट देशाचे उदरगतीची बुन्यादच थारता. दरेक मनशान निश्ठेन काम करीत जाल्यार ताचो परिणाम राष्ट्राचे उदरगतीचेर जाताच जाता. हो दरेक नागरिकाच्या वांट्याक आयिल्लो आनी कोणूच आडावंक शकनाशिल्लो असो भोवमान.
कश्टां वरवीं फक्त उत्पादन वाडना, तें कश्ट करतल्या मनशाचें आंतरीक घडपांत म्हत्वाचो वांटो उखलता.
कश्टांच्या मार्गार आडमेळ्यांक फुडो करतना ताची सोंशीकताय वाडटा. वांट्याक आयिल्लें अपेस पचोवन परतून खंबीरपणान उबो रावपाची तांक, बळगें ताच्यांत येता जी खंयच्याच भौतीक वस्तून विकती घेवंक येना. देखूनच ती भोव मोलादीक, ‘अमुल्य’ आसा. जे कश्ट करतात तांकां वेळेचें मोल आनी वेवस्थापन आपसूक कळटा. दरेक खिणांचो वापर कशे तरेन बरो करचो हो कश्टांतल्यान व्हडलो लाव जाता.
‘कश्टांक मोल ना ‘ हें तत्व परिणामा परस प्रक्रियेक चड म्हत्व दिता. काम पुराय करपा खातीर घेतिल्ले कश्ट, तातूंतल्यान आयिल्ले अणभव निमाणें मोखी परस चड मोलाचे आसता. केल्ले कश्ट फुकट वचनात, ते फुडारांतल्या कामां खातीर ‘अणभवांची भुती’ थारता.
भारतीय संस्कृतायेंत कश्टांक ‘कर्म’ मानलां. ‘कर्मयोग ‘ हो जिणेंतलो म्हत्वाचो मार्ग सांगला. ‘फळाची आस धरिनासतना कर्म करीत रावचें’ अशें कर्मयोगांत म्हळां. ताचे वयल्यानच कश्ट फळांचेर आदारून नासता तर कश्टांची प्रक्रियाच श्रेश्ठ आसा हेंच तातूंतल्यान स्पश्ट जाता.
जेन्ना चड मनशां एकठांय येवन काम करतात, कश्ट करतात तेन्ना तांच्यांत विस्वास, समन्वय आनी भावकी घडून येता. हें सामाजीक भांडवल देशा खातीर अर्थीक भांडवला परसय खूब म्हत्वाचें थारता. कश्ट हें फक्त जीण जगपाचें साधन नासून तें जिवीत घडोवपाचें साधन आसा हें आमी विसरूंक फावना.
‘कश्टांक मोल ना’ कारण तें फक्त वस्त वा सेवा निर्माण करिना तर मनशाचें चारित्र्य घडयता. समाजांत संस्कृताय घडयता. राष्ट्राचो फुडार घडयता. कश्ट करप हो फक्त आपलें पोट चलोवपाचो मार्ग आसा अशें न्हय, जाल्यार तो एक धर्म आसा. घडये हाकाच लागून राष्ट्रपिता महात्मा गांधीजीनी ‘श्रम प्रतिश्ठा’ तत्व आपणायिल्लें जावये.
देखूनच, म्हणन दिसता… आमी दरेकल्यान आमचे जिणेंत प्रामाणीकपणान कश्ट करपाची संवय लावपाक जाय. तेचपरीं भोंवतणी हेर जे कश्ट घेतात त्या कश्टांचो आदर, मान आमी सदांच राखूंक जाय. कश्टां वरवीं आमचें जिणें अर्थपूर्ण जाता. कश्टां वरवीं कांय प्रमाणांत पयसो मेळटा. हो पयसो जिणेंत मोलाचो आसलो तरी कश्टांनी मेळयिल्लें येस आनी तातूंतलो अणभव हो खऱ्या अर्थान मोलादीक, “अमूल्य “आसा. ताचें मोल पयश्यांनी केन्नाच करूंक येना. खरें मूं?…
उल्हास यशवंत नायक
8010061867
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
