कला अकादमी नाटक सर्तींतलो नेम 16 जायच !

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

मराठी वा कोंकणी नाटक सर्तींत नव्यो संहिता येवपाक जाय जाल्यार एकादो नवो नेम घडोवचो पडटलो. देखीक नवी संहिता आसल्यार ….

कला अकादमीची मराठी ‘अ’ गट नाटक सर्त हालींच जाली. तातूंत एका कलाकारान ‘ब’ गटांत लेगीत वांटो घेतिल्लो, ह्या कारणान ‘अ’ गटांतलें एक नाटक भायर दवरलें. ह्या विशयाचेर खूब चर्चा जाली. नेम 16 तसो काळा भायलो जाला, हें खरे. कारण आदीं गोंयचें ‘अ’ गटांतलें नाटक नागरी आनी ‘ब’ गटांतलें नाटक अनागरी गटांत अंतिम फेरयेक वतालें. ही सर्त महाराष्ट्रांत जाता. एकादें नाटक नागरी गटांत पात्र थारलें आनी त्या नाटकांत वांटो घेतिल्ल्या कलाकाराचें ‘ब’ गटांतलेंय नाटकूय अनागरी गटांत पावलें, तशेंच दोनूय नाटका एकाच दिसा जावपाचीं आसत जाल्यार एक खंयचे तरी नाटक ताका सोडचें पडपाचें. अशें जालें जाल्यार एके खंयचे तरी सर्तीक आडखळ येवपाची. घडये होच विचार मतींत घेवन गोंयांत नेम 16 काडला आसतलो. पूण आतां तशी परिस्थिती ना. कारण महाराष्ट्रांतली अनागरी सर्त पुराय बंद जाल्या.

अशें आसलें तरीय कला अकादमीन नेम 16 वेगळे तरेन दुरुस्त करपाक जाय. म्हणल्यार अनागरी गटांत नाटक वचना ह्याच मुद्द्याचेर हो नेम काडून उडोवचो न्हय, कारण तो काडून उडयल्यार ‘अ’ गटांतले कलाकार ‘ब’ गटांत लेगीत काम करतले. साहजिकूच नव्या कलाकारांचेर अन्याय जातलो. ‘ब’ गटांत चडशे नवे कलाकार, नव्यो संस्था वांटो घेतात. तांची तांक ‘अ’ गटांतल्या कलाकारां कडेन वा संस्थां कडेन सर्त करपा इतली आसना. ‘ब’ गटांत येवपी चडशे कलाकारुय नवे आसतात. नेम 16 काडल्यार तांची थेट सर्त ‘अ’ गटांतल्या अणभवी कलाकारां कडेन जातली. अशें जालें जाल्यार नवे कलाकार वा नव्यो संस्था सर्तींत येवच्यो नात. हें गोंयचे रंगमाचये खातीर खूब घातक थारतलें.

गोंयांत वेवसायीक नाटक ना आनी वेवसायीक कलाकार लेगीत ना. आसात त्यो उमेदी (हौशी) संस्था आनी कलाकार. ह्या कलाकारांक आपली कला गोंय पांवड्याचेर दाखोवपाची संद दिता ती ही गोंय पांवड्या वयली सर्त.

कला अकादमीन ‘अ’ गट सगळ्यां खातीर उक्तो केला. कला अकादमीन आदले वरी ‘अ’ गटांत थेट प्रवेश दिवचो न्हय. ‘ब’ गटांत 60 टक्के गूण घेतिल्ल्यांकूच ‘अ’ गटांत प्रवेश दिवचो. अशें केल्ल्यान दोनूय गटांतल्या सर्तींचो दर्जो सुदरपाक मजत मेळटली. जे नव्यानूच ‘अ’ गटांत प्रवेश करतले ते त्या गटांत इनाम जोडचे खातीर आदल्या वर्सां परस अदीक मेहनत घेतले. तशेंच ‘ब’ गटांतल्यो संस्था ‘अ’ गटांत वचपा खातीर उत्कृश्ट सादरीकरण करपा खातीर यत्न करतल्यो.

सध्या नेम 16 चो भंय आशिल्ल्यान उक्तेपणी कोणूच दोनूय गटांनी काम करिनात. लिपचोरयां कांय कलाकार, तंत्रज्ञ दोनूय गटांनी काम करतात. कला अकादमीन हो नेम काडून अशा कलाकारांक रान मेकळे करून दिलें जाल्यार नवे कलाकार, तंत्रज्ञ तयार जावप कुस्तार जातलें. आयज ‘ब’ गटांत वांटो घेतिल्ल्या तंत्रज्ञाक वा कलाकाराक ‘अ’ गटांत घेनात. तशेंच ‘अ’ गटांत काम करपाचें आसल्यार थोडे ‘ब’ गटा पासून पयस रावतात. हेच खातीर ‘ब’ गट हो ‘नवोदितांचो गट’ अशें आमच्यांनी म्हणूं येता. ‘ब’ गट गोंयच्या तंत्रज्ञांक आनी कलाकारांक सर्तीचे माचयेर देंवपाचो आत्मविस्वास दिता.

एक देख दिवपाची जाल्यार- समजा क, ख, ग हे गोंयांतले उत्कृश्ट दिग्दर्शक. ते ‘ब’ गटांतूय पयलीं तीन इनामां घेतात आनी ‘अ’ गटांतूय पयलीं तीन इनामां घेतात. हाचो अर्थ ते खंयच्याय एका गटांत नाशिल्ले जाल्यार थंय 4, 5 आनी 6 ह्या नंबराचेर आशिल्ल्या दिग्दर्शकांक 1, 2 आनी 3 ह्यो सुवातो मेळपाच्यो. म्हणजेच तांचेर अन्याय जाता.

जे कोण उत्कृश्ट आसात तांणीच ‘अ’ गटांत वांटो घेवचो. ‘ब’ गट नव्या, वयर सरपी कलाकारां खातीर सोडचो. ‘ब’ गटांतली एकादी संस्था ‘अ’ गटा खातीर पात्र थारतली तेन्ना ती ‘अ’ गटांत सर्त करचे खातीर तयार आसा, अशें समजुचें. ते खातीर नेम 16 रद्द करचो न्हय, जाल्यार तातूंत दुरुस्ती करची आनी नव्या कलाकारांक न्याय दिवचो.

सर्तींनी चडशी अणकारीत वा भाशांतरीत नाटकां जातात, असो एक सूर आसा. पळोवपाक गेल्यार खरी गजाल. इनाम मेळोवपा खातीर दरेक संस्था बरी संहिता सोदता. नवे संहितेचेर डाव लावप चडश्या संस्थांक मानवना. कारण एके वटेन नामनेच्या लेखकांच्यो संहिता आनी दुसरे वटेन नवीच बरयिल्ली संहिता. नामनेच्या लेखकाची संहिता आदींच गाजिल्ली आसता, ताचेर चर्चा जाल्ली आसता, पूण नवी संहिता पयलेच खेपे सर्तींत सादर जावपाची आसता. हे खातीर नवे संहितेचेर डाव लावपाक चडश्यो संस्था फाटीं सरतात. मराठी वा कोंकणी नाटक सर्तींत नव्यो संहिता येवपाक जाय जाल्यार एकादो नवो नेम घडोवचो पडटलो. देखीक नवी संहिता आसल्यार 10 अतिरिक्त गूण. तशेंच नवी संहिता आसल्यार संस्थेक 25 हजारांची अर्थीक मजत.

एकादें नाटक काडपाचें जाल्यार 70- 80 हजार रुपया सहज खर्च येता. ते खातीर खंयचीच संस्था 25 हजारांचे आशेन कसलीय संहिता घेवन सर्तींत देंवची ना. कारण तशें केल्यार अर्थीक नदरेन ती लुकसाणेंत वतली. गोंयांत चडश्यो संस्था हे थंयचे कलाकार आपल्या बोल्सांतल्या पयश्यांच्या नेटार चलयतात. नाटक करपाची उमेद म्हूण ते सर्तींत वांटो घेतात. पयलें इनाम मेळ्ळें जाल्यारूच ताका 1 लाखाचें इनाम मेळटा. पूण हेरांचें कितें? 70 – 80 हजार रुपया मोडून 25 हजारां खातीर ते निश्चीत दुबळी संहिता घेवन सर्तींत देंवचे नात.

अशें केल्यार, म्हणल्यार 10 अतिरिक्त गूण आनी 25 हजारांची अर्थीक मजत केल्यार तें नव्यो संहिता निर्माण करपाक कारण थारूं येता. कला अकादमीन हाचेर मुजरत विचार करचो.

– संतोष सुतार

कुळें