भांगरभूंय | प्रतिनिधी
(वैभव कवळेकार हाचीं तिनूय नाटकां आशय, विशय आनी सादरीकरणाचे नदरेंतल्यान बरीं थारल्यांत….. आतां मुखार…)
गजानन झर्मेकार हांणी बरटोल्ट ब्रेख्त हांचें रूपांतरीत केल्लें आनी सातेरी ब्राह्मणी संस्था, माटोळी- सत्तरी हांणी सादर केल्लें ‘काणी एका तकलेची’ नाटक राजा आनी आपले गैरहजेरेंत राज्य चलोवपाक दिल्ल्या एक तरणाट्याची कथा. स्वेता प्रभुदेसाय हांणी एडवर्ड बॉण्ड हांच्या एकांकीचेर आदारीत ‘संभ्रम’ हें नाटक मांगिरीश युथ क्लब, मंगेशीं हे संस्थेन सादर केलें. दुबावनिश्ठ पात्रां आशिल्ल्या नाटकाच्या कथानकान पात्रांचे गूढ सभाव आनी आशयान नाटक एका वेगळ्याच पांवड्यार व्हेलें. जाल्यार सर्तींतलें निमणें नाटक सारंग अग्रासनी हांणी प्रशांत दळवी हांचें अणकारीत केल्लें ‘हिडोनीस्ट’ हें नाटक नटरंग क्रियेशन्स, नार्वें हांणी सादर केलें. मुळांत विलासवादी विशयाचें हें नाटक मनशाची सुवार्थी वृत्ती आनी गरजेक अडिल्ल्या मनशाचो जिणेंतलो संघर्श दाखयला. दोन पात्रांचें हें नाटकान प्रेक्षकांक एका बऱ्या नाटकाचो आस्वाद दिलो.
हे पुराय सर्तींत दिगदर्शन, नेपथ्य, रंगवण, न्हेसवण तशेंच तंत्रीक घटकांचे नदरेंतल्यान सगळीं नाटकां उत्कृश्ट थारलीं. कांय नाटकांनी उजवाड लेगीत पात्र जाल्ल्याचें दिसून आयलें. दरेका संस्थेन आपलें उत्कृश्ट सादरीकरण दिवपाचो यत्न केलो. हे सर्तींत चडशीं मोब (Mob) आशिल्लीं नाटकां सादर जालीं. सर्जनशील लेखक-दिगदर्शकांचो योग्य सुमेळ कोंकणी रंगमाचयेर हालीं वर्सांक दिश्टी पडटा. लेखकाक बरी संस्था मेळप गरजेची आसता. तेन्नाच नाटक योग्य रितीन सादर जाता. हे वर्साचे सर्तींत ही गजाल प्रखरपणान दिसून आयली. प्रायोगीक रंगमाचयेर वावुरपाचें कलाकाराचें सपन आसता. कला अकादेमीची ही कोंकणी नाट्य सर्त अशे कितल्याशाच सपनांक आकार आनी माची दिता.
ते प्रायोगीक रंगमाचयेर नात
कला अकादेमीची कोंकणी नाट्य सर्त मुखार वता आसतना फाटल्या 50 वर्सांक कोंकणी नाट्य सर्तीत जाल्ले प्रयोग, आयिल्लीं आनी येवपी आव्हानां आनी एकंदर सर्तीचो फुडार हे संदर्भांत कांय गजाली विचारांत घेवप गरजेचें आसा. गोंयात वेवसायीक, निम्नवेवसायीक, हौशी आनी स्पर्धात्मक रंगमाचयेर कलाकार वावुरतात. वर्साक गोंयात दोन हजार सुमार नाटकां सादर जातात म्हणपाची नोंद मेळटा. हे सगळे कलाकार प्रायोगीक रंगमाचयेर वावुरतना दिश्टी पडनात. फाटल्या कांय वर्सांत 15-25 अशीं नाटकां वर्साचे सर्तींत सादर जातात. मागीर गोंयांतले इतले संख्येन वावुरपी कलाकार प्रायोगीक रंगमाचयेक कित्याक फाट करतात हाचें कारण जाणून घेवप गरजेचें आसा. कोंकणी नाटकाचो दर्जो खूप उंचायेर पावला, पूण संख्या कमी जायत आसा हो तितलोच चिंतेचो विशय आसा. कला अकादेमीन हे संबंधान कलाकारांची प्रतिक्रिया जाणून घेवपाक जाय.
कोंकणी नाट्यसर्तींत कितलेशेच लेखक प्रयोग आनी सादरीकरणाचे नदरेंतल्यान नव्यो नव्यो गजाली रंगमाचयेर हाडटात. उजवाड, नेपथ्य हे घटकांक कोंकणी रंगमाचेयर अदीक घटाय मेळटा. इतले वर्सां कोंकणी नाटक पळोवपी प्रेक्षक हाली वर्सांक जागतीक रंगमाचयेर जावपी नवे नवे प्रयोग कोंकणीतल्यान पळोवपाक लागला. हे प्रयोगांक आमी येवकार दिंवक जाय. कारण रंगमाची वयर सरतली जाल्यार नाटकांत नवीन प्रयोगात्मक मुल्यां आसप गरजेचीं. पूण हें करता आसतना सादर जावपी नाटक हें ‘कोंकणी नाटक’ हाचो विसर पडचो न्हय.
स्वतंत्र नाट्य संहिता गरजेची
स्वतंत्र आनी अणकारीत नाटकांचो विचार केल्यार हालींसाराक नाट्य सर्तींत अणकारीत/रूपांतरीत नाटकांचो आंकडो वाडटा. पूण कोंकणीतल्यान स्वतंत्र नाट्य संहिता येवप हेंय तितलेंच गरजेचें आसा. नाटकाची भाशा कोंकणी आसली म्हणून तें कोंकणी नाटक जायना. तातूंत कोंकणी मनीस, कोंकणी संस्कृती आनी एकंदर कोंकणीत्व आसप गरजेचें आसा. नाट्य लेखक घडपा खातीर आनी गोंयच्या मातयेंतले वा प्रासंगीक विशयांचेर नाट्य संहिता येवपाक जाय. हाका लागून कला अकादेमीन मराठी ‘अ’ आनी ‘ब’ गट सर्त जाता तशी कोंकणी सर्त घेवन ‘अ’ गट हो पुराय प्रमाणांत स्वतंत्र नाटकां खातीर, जाल्यार ‘ब’ गट हो पुराय अणकारीत/ रूपांतरीत नाटकां खातीर करचो, जेणेकरून कोंकणी रंगमाचयेर चडांतचड कलाकार वावुरतले. तशेंच अणकारीत/ रूपांतरीत नाटकांच्यो संहिता संस्थे कडल्यान घेवन एक सल्लागार समिती नेमची आनी संहिता खरेंच अणकारीत/ रूपांतरीत आसात काय ना हाची तपासणी करची आनी संस्थेकडल्यान वचननामो घेवचो. नाट्य लेखक निर्माण करपाचे नदरेंतल्यान कला अकादेमीन हाचेर विचार करचो.
संस्था सशक्त जावच्यो
कला अकादेमीचे सर्तींत वांटेकार जातलो जाल्योर संस्था नोंदणीकृत आसपाक जाय असो नेम आसा. आयज एक नाटकाची सर्ती खातीर तयारी करतलो जाल्यार अर्थीक नदरेंतल्यान संस्था सशक्त आसप गरजेचें आसा. सर्तींत इनामां मेळटा तांचें बरें आसा, पूण जांकां इनामां मेळनात ते संस्थांची दखल आनी तांच्यो अडचणी समजून घेवप तितल्योच गरजेच्यो आसा. एका नाटका फाटल्यान म्हयन्यांची मेहनत आसता. अशे वेळार संस्थांक अर्थीक रितीन कशें फाटबळ दिवपाक मेळटलें हाचोय विचार मुखार जावप गरजेचो थारतलो. मुखार येवपी नाट्य सर्तींनी कशे तरेन वांटेकार संस्थांचो आंकडो वाडटलो हाचेर भर दिवपाक जाय.
कलेच्या क्षेत्रांत कला अकादेमीन कांय बदल हाडून गांवगिऱ्या वाठारांतल्या कलाकारांक माची दिवपाचें काम केलां. देखीक भजन, आरती सारक्यो सर्ती पंचायत/ नगरपालिका पांवड्यार घडोवन हाडून अदीक लोक वांटेकार जावपाक लागलो. नाट्य सर्तीक हो नेम अजून लागू जांवक ना. हाका लागून एका पंगडात गोंयच्या खंयच्याय वाठांरातलो कलाकार वांटेकार जाता. गांवगिऱ्या वाठांरांनी, शहरी वाठारांनी नाटकाचे पंगड वाडटले, वा चडांत चड कोंकणी मनीस नाट्य सर्ती निमतान मुखार येतलो जाल्यार संस्थेंत वांटेकार जावपी (माचयेर वावुरपी) कलाकारांक संबंधीत तालुक्याची मर्यादा आसची काय ना हाचो विचार कला अकादेमीन करचो. हाका लागून सद्याक वावुरपी कलाकार आपल्या थळाव्या वाठारांतल्या लोकांक घेवन सर्तींत येतले. गांवागांवात/ शाराशारांत एक प्रायोगीक नाट्य पंगड तयार जातलो. आमकां कलाकार, संस्था सयत एकंदर कोंकणी रंगमाची समृद्ध करपाक जाय. हाका लागून 51वे सर्तीची सुरवात जावचे पयलीं कांय गजाली कला अकादेमीन नदरेंत घेवच्यो अशें दिसता.
संबंधीत गजालींचो विचार कला अकादेमीन करचो आनी गोंयच्या नाट्य कलाकारांकडेन एक सविस्तर चर्चा घडोवन हाडून कोंकणी नाटकाचे दिके संदर्भांत विचारमंथन करचें. कोंकणी नाट्य सर्त अशीच मुखार फळची आनी कोंकणी नाटक सर्वार्थान गिरेस्त जावचें अशें मागतां.
उत्तरार्ध
सावय-वेरें
8552883808
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
