कला अकादमींतलें ‘नाटक’

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गोंयची कला अकादमी परतून उजवाडांत आयल्या. हे खेपे कारण जालां ‘पुरुष’ नाटक. उजवाड येवजणेन घात मारलो आनी अभिनेतो शरद पोंक्षे हांणी प्रेक्षकांची हात जोडून माफी मागली. नाटक कांय वेळ बंद दवरलें. उपरांत दोन फ्लड लायटींचेर तें सादर केलें. एसी सारको चलना, लायटी पिकपीक करतात, आवाज सारको येना. परत हीं नाटकां सुरू जालीं? कांय म्हयन्यां पयलीं जितली बदनामी जाल्ली, ताचे परस चड हे खेपे फटको बसूं येता. कारण हातूंत काम करपी पोंक्षे, अविनाश नारकर आनी स्पृहा जोशी हीं सोशल मिडियाचेर खूब सक्रिय आसात. राज्यांतल्या सगल्या दिसाळ्यांचे, खबरां चॅनलांचेय हे बाबतींतले पोस्ट, व्हिडियो व्हायरल जाल्यात. दिसाळ्यांनी खबरोय आयल्यात. कला अकादमी सारके देशांत न्हय, तर संवसारांत गाजिल्ले संस्थेचें नांव असल्या प्रकारांक लागून गरज नासतना घाणवता, हाचें वायट दिसता. कला, संस्कृती मंत्र्यान अकादमीच्या वांगडी सचिवा कडेन दोन दिसां भितर हे घडणुके विशींचो अहवाल मागला. सरकारान आनी कलाकारांनी पावसा पयलीं हें सगलें जाग्यार घालचें. ताचे पयलीं दोशींक ख्यास्त जाल्यार बरी.
‘पुरुष’ नाटका वयल्यान हिंदी नाटक, टिव्ही, वेब मालिका आयल्यात. रिमा लागू, नाना पाटेकर, उषा नाडकर्णी हांणी 1980 च्या दसकांत हातूंत काम केलां. आतां राजन ताम्हाणे हांणी हें नाटक नव्या कलाकारांक घेवन रंगमाचयेर हाडलां. गोंयचे कला अकादमींत फाटल्या दोन वर्सांच्या काळांत जें कितें चलिल्लें, तें परतून भायर येवपाक एका अर्थान गोंयच्या नातवाचें नाटक जापसालदार थारलें हो योगायोग म्हणपाचो? नाटकाचे लेखक जयवंत दळवी हांची आवय हडफडेंची. दळवी हांचो जल्म आनी भुरगेपण हडफड्यां गेलां. तांणी ते विशीं बरयलांय बी. अंदूं तांची जल्मशताब्दी. त्या समयार अशें जावप योग्य नाशिल्लें.
जाणकारांच्या मतान सध्या कला अकादमींत बसयल्या ती उजवाडा येवजण नाटका खातीर न्हय. तर ती शाळेचीं गॅदरिंगां, नाचाच्यो कार्यावळी जातात ते पब, आॅर्केस्ट्रां खातीर. नाटक म्हणल्यार डिस्को डान्स न्हय, हें कला अकादमीच्या जाळवणदारांक कोण सांगतलो? पोंक्षे हांणी तर प्रतिक्रिया दितना सगलेंच भायर काडलें. ‘कला अकादमींत वेवस्थापक ना, गोंयांत काम करपाक अभिमान दिसता. हें भुंयेन म्हान कलाकार दिल्यात. एसी चलनाशिल्ल्यान आमी घामाघूम जाले. आमी स्वताची आवाज यंत्रणा हाडिल्ली. फोंड्यांय हीच परिस्थिती. मेकअप रुम काय ‘अडगळीची खोली’ हेंच कळनाशिल्लें.’ मुख्यमंत्र्यान हातूंत लक्ष घालचें, अशी विनवणीय तांणी केली. नाटक रंगांत आयिल्लें आसतना मदींच लायटी ‘पकपूक’ जावपाक लागल्यो. पांचशें, हजार रुपयांच्यो तिकेटी काडून आयिल्ल्या प्रेक्षकांक दिसलें आसतलें जोगलावता. पावस बी येवपाचो आसा. मागीर नाटक कांय वेळ बंद दवरलें. नशीब, प्रेक्षक ओगी रावले. तांणी सांवार कांडिल्लो जाल्यार कितें जावपाचें, हाचो फक्त विचार करचो!
कला अकादमीचो हो कारभार जाग्यार घालपाक दिग्दर्शक विजय केंकरे हांचे अध्यक्षते खाला कृती समिती, कलाकारांची समिती स्थापन केल्ली. तांच्यो बसका जायनात? निदान तांणी कितें सुचोवण्यो केल्यात, त्यो तरी एकेक करून चालीक लावपाच्यो. आवाज, उजवाड येवजणेचें नेमकें कसलें सामान बसोवपाचें, ते विशींचो सल्लो कोणे दिला? कारण असल्या कामांनी तज्ञ जाय. घराचो प्लान काडिनासतना गंवड्याक घर बांदपाक सांगप, तसलो हो प्रकार जालो ना? गोंयच्या कांय तंत्रज्ञांनी उजवाड, आवाज येवजण कशी आसची, ताचो अहवाल तयार केला खंय. तो कोण उशा पोंदां बी घेवन न्हिदला जाल्यार ताका जागो करपाचो वेळ आयला. खुद्द अकादमींत कांय तज्ञ कामाक आसात. तांकांय विचारूं येता. हालींच थंय नाटक सर्ती जाल्यो. हेर कार्यावळीय जाल्यो. मात कसल्योच आडमेळीं येवंक नात. त्या वेळार खंय आवाज, उजवाडा येवजणेची भायल्यान वेवस्था केल्ली. पोंक्षे म्हणटात, पुरुष नाटका वेळार आवाजाची यंत्रणां आमी स्वता हाडिल्ली. घडये फुडले खेपे ते लायटीय घेवन येवंक शकतात. 50 – 60 कोटी रुपया खर्च करून कला अकादमीक नटयल्या म्हणटात, ती गजाल खरी? मागीर लायटी आपालिपा कश्यो खेळटात? आवाज, एसी मदींच फुगार कसो जाता?
कला अकादमी ही फक्त वास्तू न्हय, तर जायते जाण तिचे कडेन मनान जोडिल्लें आसात. तांचें भावविश्व हे संस्थेन गिरेस्त केलां. तांकां नांव मेळोवन दिलां. पोटाक लायल्यात. गोंयचे कलाकार अकादमी सुदारपाक वेगळे वेगळे उपाय सांगतात, पूण कोण ते आयकनात, अशें विरोधी पक्ष फुडारी म्हणटात. निदान आतां तरी जालें गेलें विसरून सगलें कितें जाग्यार घालचें. अकादमीक ‘कला आतां कमी’ अशें फकांडांनी म्हणटात, तें फट थारावचें.
पुरुष नाटकांत मनशाच्या मनाच्या तळाचो सोद घेवपांत लेखक दळवी यशस्वी जाल्यात. मात अकादमी जाळवणदारांच्या मनाचो सोद घेवपांत कोणाकूच अजून तरी येश मेळूंक ना.