भांगरभूंय | प्रतिनिधी
परी खूब नशिबवान ताणें जोशी घराण्यांत जल्म घेतिल्लो. ताचे परस चड नशिबवान श्रीमान, श्रीमती जोशी. परी सारखीच परी तांच्या जिवितांत आयलें. श्रीदर जोशी हो एक व्हड वेवसायीक. शारांत कपडे तयार करपाचो तांचो व्हड कारकानो आसा. गाडयो, बंगले, घरांत काम करपाक नोकर… इतलें सगळें आसूनय ताका ताचो मात्तूय गर्व नाशिल्लो. गरिबांक सकयले नदरेन आनी गिरेस्ताक वयले नदरेन तो केन्ना पळय नाशिल्लो. सगळे सारखेच. वाड्यावयलो सगळो लोक ताका मानतालो. तोवूय बी खुबशा गरिबांक मजत करतालो. कितल्याशाच गरीब चलयाचें ताणें लग्न लावन दिल्लीं. तांचो संवसार उभो करपाक तांकां अर्थीक मजत केला. ताच्या त्या बऱ्या कर्माचे फळ तांची धूव परी…
भुरग्याचेर बरें संस्कार करतलो जाल्यार ताका ल्हानपणा सावन शाळेंत घालप खूब गरजेचें आसता हें परीच्या आवय बापायक खबर आशिल्ली. देखून ताका गांवचेच सरकारी प्रथमीक मराठी शाळेंत बालवाडींत घातिल्लें. परी सारकें भुरगें, इतल्या व्हड घराण्यांतली धूव, दुडवाकार बापायली एकुलती एक चली आमचे शाळेंत बालवाडींत शिकता हें येवजूनच केन्ना केन्ना बाईक आपले शाळेचो अभिमान दिसतालो. शाळेंतल्यो सगल्योच बाई परीची खूब आपुरबाय करतालीं. वर्सां सरत रावलीं परी चवथेच्या वर्गांत पावलें. चवथेच्या वर्गांत शिकतना परीची हुशारी आनी ताच्या गिन्यानाची कुशळटाय बाईंचे नदरेंत येवक लागली. हें भूरगें फुडाराक खूब नांव जोडटलें अश्यो बाई केन्ना केन्ना आपल्या भितर उलयताल्यो.
आतां परी अठरा वर्साचें जाल्लें. संवसार कितें ते ताका ल्हवू ल्हवू कळपाक लागिल्लें. संवसाराची रीत ताका समजूक लागिल्ली. आवय बापायली एकूलती एक धूव आशिल्यान लाडान ताची आपुरबाय जाताली. संवसारांत दुख्ख म्हणटा तें आसता हाची तर ताका जाणिवूच नाशिल्ली. सुखांत वाडिल्लें, मायेंत जगतालें. संवसारांतले अपार सूख ताच्या पांयां कडेन लोळटालें. शारांतल्या एका व्हड कॉलेजींत विज्ञानाच्या पयल्या वर्साचें शिक्षण तें शिकतालें. शिकपांत हुशार आशिल्लें. खुब शिकून फुडाराक दोतोर जावन गरिबांची सेवा करची अशें ताका दिसतालें.
कॉलेजीच्या फुडल्यानूच एक वखदाचें दुकान आशिल्लें, दनपारच्या वेळार कॉलेज सुटले उपरांत आपले खातीर कांय गरजेच्यो वस्तू घेवचे खातीर तें दुकाना कडेन गेलें जाल्यार थंय ताका एक वेगळीच अशी घडणूक पळोवंक मेळ्ळी.
एक धा बारा वर्सांचो गरीब भुरगो वखदां घेवंक त्या वखदांच्या दूकानांत आयिल्लो. पूण ताचे कडेन ताका जाय आशिल्लीं सगळीं वखदां घेवपा इतले पयशे नाशिल्ले. ताणें दुकानाच्या धनयाक उरिल्ले पयशे फाल्यां हाडून दिता म्हणलें, पूण ताणें पुराय पयशे दी आनी पुराय वखदां वर म्हणून सांगलें. भुरग्यान पांयां पडून विनवणी करूनय तो दुकान धनी आयकूक तयार नाशिल्लो. त्याच वेळार सामकार एक बायल आयली. भुरग्यान ते बायलेचे पाय धरून म्हणलें.
” बाय, उपकार जातले तुमचे जर तुमी म्हाका तोडी मजत केल्यार.”
” हांव कितें मजत करूं तुका, म्हजे कडल्यान मजतीची कांय अपेक्षा करुनका हां!” ते बायलेन म्हणलें.
” उपकार करात बाय, म्हजी आवय दुयेंत असा आनी तिका ह्या वखदाची चड गरज आसा. हीं वखदां जर तिका मेळना तर म्हजी आवय मरतली… थोडे पयशे आसा म्हजे कडेन, कमी पडटात ते तुमी दियात. मागीर हांव तुमचे पयशे दिता.” ताणें रडत रडत म्हणलें.
“तूं मागीर म्हणून खंय सावन दितलो? भिकारी खंयचो…! चल वच म्हजो वेळ वगडाय नाका.” अशें म्हणीत ताणें ताका धुकलून पयस केलो. तो भुरगो रडूंक लागलो. हे सगळे परी दुकानाच्या सकयल्या सोंपणार रावन पळयतालें. ताच्यान तें पळोवंक नजो जावन तें सोंपनां चडून वयर आयलें आनी ते घमेंडी बायलेक कांय वेळ पळयत रावलें.
“मजत करपाची ना तर नाका करींक कोणाक. पूण तांचो अपमानूय करूनका न्हय.” अशें म्हणून परीन त्या भुरग्याक उठयलो.
” दिदी, म्हजी आवय.” अशें म्हणटानाच तो रडूक लागूलो.
” तुजें आवयक कांयच जावचेना, ती वखदा घेवन वच तूं घरा पयशे हांव दिता, कितले जाता ते आनी जे पयशे तुजें कडेन आसा ताची कांय फळां घेवन वर अशें म्हणून परीन दुकानवाल्याक ताच्या वखदाचे पयशे दिलें. ताचें परसींत ते तितलेच पयशे आशिल्ले हें ते बायलेन पळयलें.
“पळयला न्हय भाउ, लोक मोटेपण दाखोवपाक कशी तकली चलयता ती. परसींत पयशे ना धड, तरीय मोठेंपण व्हड…!” ते घमंडी बायलेन परीक ठोमणो मारलो.
“भाउ, मोटेंपण दाखोवपा नासता. मोटेंपण करपांत असता. गरजेवंतांक मजत करप हेंच खरें मोटेंपण. सद्या म्हजे परसींत पांच रुपया ना जायत, पूण आसले ते कोणाच्या तरी बऱ्या खातीर वापर जालो हें खरें सूख आनी समाधान. मनीस एक व्हड पयशेकार आसलोच म्हणून जायना. ताच्या पयशाचो दुसऱ्या खातीर वापर जावंक जाय, गरजेवंतांक मजत जावंक जाय. ना तर ताच्या त्या पयशांचो वालोर कांय ना.” परीन ते बायलेच्या ठोमण्याची बरीच व्हडली जाप दिली. आयकून ते घमंडी बायलेक बरोच राग आयलो. रागांतूंच ती परीच्या सामकार येवन उभी रावली. पयशेकाराकूच कळटात पयशांचे मोल. तुमच्या सारक्या भिकाड्ड्याक कळचीना…! म्हजे कडेन जायते पयशे आसा, पूण ते हांव दूसऱ्या खातीर कित्याक म्हाणून खर्च करूं? पयसोच ही एका गिरेस्त मानशाची वळख, त्या ताच्या पयशावयल्यानूच तो एक पयशेकार म्हणून वळखलो वता.” ते बायलेन आपले गांठीक आशिल्ल्या चार पयशाच्या अहंकारान म्हणलें.
” गिरेस्त तो न्हय, जाचे कडेन आसतात पयशे भांगर आनी दुसरे जायते धन. गिरेस्त तो जाचे कडेन आसता सोबीत काळीज आनी निवळ मन.” अशीं हीं उतरां परिच्या तोंडांतल्यान आयकून ती बायल मासकी बेर्रार जाली आनी आपल्या तोंडाचो बोचो करून (तोंड वाकडें करून) ‘हू’ अशें म्हणून पांय आपटीत गेली. परी मनांतल्या मनांत हांसलें आनी उपरांत तेंवूंय गेलें. दुकानदाराकूय हांसूंक आयलें. तो परीक पयस पावसर पळयत रावलो.
( फुडें चलता)
अविनाश कुंकळकार
7875237830
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
