ओंवळा

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आमच्या भाटा सकयल एक व्हाळ व्हांवता. व्हाळाच्या कुशीकच चारय वटेन गरगरीत वाडिल्लें अोंवळाचें झाड आसा. दिसवड्याक कामाक येवपी कामेऱ्यां दनपारची नाजाल्यार सांजवेळची मोडतकूच ( कामा वेल्यान सुटप ) अोंवळीणीच्या झाडां पोंदा धांव घेतात. लागींच एक सायल्याचे झाड आसा. अोंवळां वेंचून ह्या सायल्याच्या पानांत गुठलायतात. दुसरे दीस तांचो व्हळेसर गुथून आमगेर हाडून दितात आनी उरिल्ले व्हळसर तांच्या माथ्यार सोबून दिसतात. गांवगिऱ्या वाठारांनी
भाटा बेसाच्या सरभोंवतणी अोंवळीची झाडां दिश्टी पडटात. अोंवळीणीचें झाड एकदां फुलांनी भरलें काय सरभोंवतण तांच्या सुवासान न्हावन वता.
पूण गांवगिऱ्या वाठारांनी अशेंय मानतात की सांजवेळ, रातींच्या वेळार जिवांणी, सोरोप अोंवळांच्या घमघमीत परमळाक लागून अोंवळीणीच्या झाडा पोंदा आपलो राबितो करतात. एक दोग जाणांक सोरपान दंश केल्ल्याच्यो घडणुको तिखटमीठ लायिल्ल्यो आयकुपाक गावतात. बायलांक आनी लहान भुरग्यांक ओंवळांची फुलां म्हणल्यार जीव की प्राण. ओंवळा एकदां फुलपाक लागलीं काय फुलां हाडून व्हळेसर करून माळीसर गांवांतल्या बायलमनशेचो जीव धादोशी जायना.
सादारण डिसेंबर म्हयन्यांत ओंवळीन फुलपाक लागता. फुडले दोन म्हयने तांचो भार आसता. फुलिल्ली अोंवळां जमनीर पडटात. ती वेंचून हाडून तांचे व्हळेसर गुथपाचे. फुलां गुथतना सूय-दोऱ्याची गरज पडना. अोंवळीच्या फुलांक मधी मोकळो जागो आसता. माडाच्या चुडतांचो नाजाल्यार केळीच्या दोरान ही फुलां सहज गुथपाक मेळटात.सांजवेळां नाजाल्यार तिन्हसांजचो वेळ हो अोंवळां लागीं करपाचो योग्य वेळ.
ओंवळा एकठाय करून पोशांत घेवन तांचो वास घेना, तो मेरेन अोंवळां वेंचिल्ल्याचें समाधान आमकां मेळना. कमीत कमी तीन ते चार दीस अोंवळांचो वास घमघमता.ओंवळा वेंचताना वाऱ्याच्या झोता वांगडा लहान नखेत्रां सारखी दिसपी ओंवळा जेन्ना गोल गोल घुंवत जमनीर येतात, तो खीण पळोवप म्हणजे भांगराळ्यो यादी एकठांय केल्ल्या सारखे.
आतांच्या दिसांनी ही अोंवळीचीं झाडां कमी अदीक जायत आसा. नर्सरींक विकपाक आसतात त्या कलमांचे झाड चड व्हड जायना. आनी मुखेल म्हळ्यार, तांकां घमघमीत परमळ नासता. ओंवळांचे व्हळेसर गुथून जाले काय पयलो व्हळेसर देवाक अोंपतात. फोंडें म्हालांत नागेशी, रामनाथी, कवळें, मंगेशी देवळां भायर थळावी फुलां विकपी बायलां अोंवळांचे पड विकपाक बशिल्लीं नदरेंत पडटात.
आदल्या तेपार शाळेंत वचपी भुरगीं थोडीं ओंवळा पुस्तकांत दवरतालीं आनी थोडीं फुलां घडी केल्ल्या रुमालांत दवरतालीं. आठवडो भर तरी तांचो वास रुमालांत परमळत रावतालो. ….आतां मेळटा त्या परफ्युमचो वास लेगीत ह्या फुलांच्या वासा मुखार किकोंत थारतलो.

एकनाथ सामंत
9226219723