ऑनलायन जुगार: एक वेसन लुकसाणाचें

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

यज काल लोकांक उण्या वेळांत चडांत-चड पयशे जोडपाची ताकतीक आसता. चड कश्ट घेनासतना खंयच्याय सोंप्या मार्गान जर मालामाल जावपाक मेळटा जाल्यार जायते लोक ती संद कशीच सोडपाक सोदिनात. बेकायदेशीर मार्गानय पयशे जोडपाक कांय जाण तयार आसतात. हाचोच फायदो घेतात कांय आस्थापना जीं आपली जोड वाडोवपा खातीर लोकांक पयशेकार जावपाचीं सपनां दाखयतात आनी लोक तांच्या ह्या हांयसाक बळी पडटात. तर तसल्याच कांय आस्थापना मदलीं एक तरेचीं आस्थापनां म्हणल्यार “ऑनलायन बॅटिंग ॲप्स” जीं आपलीं बोल्सां भरपा खातीर आमच्या तरणाट्या पिळगेक सट्टेबाजीच्या वाटेर व्हरून सोडटात.
पयशे लावन क्लबांनी वा कॅसिनोंनी पत्त्यांचो खेळ खेळप, रेस कोर्सार वचून घोड्यांच्या सर्तींत पयशे लावप अशे तरेची सट्टेबाजी संवसारात कांय नवी न्ही. भारतांतूय दिवाळी, होळी, शिगमो सारक्या सणा-परबे दिसानीं पत्ते, ताबलां, गडगडो सारके खेळ खेळपाची परंपरा चलत आयल्या. महाभारतांत पांडवानीं द्यूतांत द्रौपदीक लेगीत दावार लायिल्ली गजाल आमी आयकल्या. क्रिस्तपुर्व चौथ्या शेकड्यांत लेगीत लोक फाश्यांनीं वा गडगड्यांनी पयशे लावन खेळटाले. मुगल सम्राट अकबराक तर कोंब्याची झुजां लावपाची सामकी उमेद आशिल्ली. 1777 वर्सा ब्रिटिशांनी भारतांत घोड्यांच्या सर्तीची सुरवात केली आनी ‘मद्रास रेस कोर्स’ हो पयलो रेसकोर्स बांदलो. ते भायर कोलकाता, बॉम्बे सारक्याय शारांनी घोड्यांच्या रेसीत सट्टेबाजी करपाक श्रीमंताची रेलचेल आसताली जें एक प्रतिश्ठेचें प्रतीक आशिल्लें.
आदल्या काळांत अस्तमतेंल्या देशांनी सलून, गॅंबलिंग हावजीस, क्लब, कॅसिनो सारक्या जाग्यांचेर आनी भारतांत जात्रा, शिगम्या फेरये सारक्या भौशीक जाग्यांचेर सट्टेबाजी चलताली. मागीर तेन्नाच्या आनी आतांच्या सट्टेबाजींत फरक कितें आसा? असो प्रस्न आमकां पडप सभावीकच आसा. तर पयलीं क्लब-कॅसिनोंत फकत पयशेकारच चडशे वतालें. तशेंच वर्सा एक फावट येवपी जात्रा जावं शिगमो हांगांय बी तितलोच वेळ लोक मनरिजवणे खातीरच्या उद्देशान सट्टेबाजी करताले. ती खंयच्याय एका जाग्यार आशिल्ल्यान जो मेरेन लोक थंय पावनात तो मेरेन ती जाय नाशिल्ली. घरचे संस्कार आशिल्ल्यान जायते तरणाटे आपल्या घरच्या जाणट्यांच्या भंयान वा तांचो
मान दवरपाक सट्टेबाजीच्या नादाक लागनाशिल्ले.
पूण आतां काळ बदल्ला, तशींच समाजाचीं मुल्यांय बदल्ल्यांत आनी सगळ्यांत व्हड गजाल म्हणल्यार प्रचार-प्रसार माध्यमां आनी संपर्क यंत्रणाय बदल्ल्यांत. इंटरनेट आनी मोबायलाच्या वापराक लागून दर एकलो चडांत चड वेळ ऑनलायन आसता, जे वरवी खंयच्याय व्यक्तीक वैयक्तीक पातळेचेर भुलोवप वा फटोवप सोंपें जावन पडलां. हीं ऑनलायन बेटिंग ॲप्सां म्हणल्यारच सट्टेबाजीचीं आस्थापना, दुसऱ्यांचे पयशे आपले बोल्सांत घालपाच्या नादांत जाण्टो-भुरगो, दादलो-बायल कांय पळयनात. समाजीक नितीमुल्यांचीय तांकां कांय पर्वा नासता. आपल्या करण्यांनी कोण फटवता, कोण लुट्टा, कोण निर्शेता वा कोण जीव दिता हाचेय तांकां कायंच सोयरसुतक नासता. आनी सगळ्यांत वायट गजाल म्हणल्यार जायते फामाद बॉलीवूड सेलेब्रिटी आनी नामनेचे क्रिकेटर वा बाकी खेळगडे, जोडी खातीर ह्या अॅप्सांचो प्रचार आनी प्रसार करतात.
बॅटिंग एप्सां कायदेशीर काय बेकायदेशीर ?
25 जानेवारी 1867 क ब्रिटिशांनी, ब्रिटिश भारतांत एक “पब्लिक गँब्लिंग अॅक्ट 1867” नांवान कायदो केल्लो, जे वरवी भौशीक जाग्यांचेर सट्टेबाजी करपाक मनाय आशिल्ली. कसले खेळ वा सर्ती ह्या कायद्या खाला येतात वा ना ताचे मदीं एक हयन्हयशी रेशा आसा. गेम ऑफ चान्स म्हणल्यार जो खेळ वा सर्त नशीबान वा संदीन जिकपाक मेळटा तो खेळ बेकायदेशीर, जाल्यार गेम ऑफ स्किल म्हणल्यार जो खेळ खेळगडो स्वताच्या हिकमतीचेर वा कुशळटायेन जिकता तो खेळ कायदेशीर. 1947 जेन्ना भारताक स्वातंत्र्य मेळ्ळें तेन्ना भारत सरकारान तो कायदो तशाचो तसो आपणायलो. फकत एकच गजाल केली ती म्हणल्यार तो राज्यांच्या ७व्या वळेरींत घालो, जेवरवी राज्य सरकाराक तो जाय जाल्यार बदलपाक सुविधा मेळ्ळी. कांय राज्यांनी तो कायदो तसोच आपणायलो जाल्यार आंध्र प्रदेश, महाराष्ट्र, गोंय, आसाम, गुजरात, केरळ ह्या राज्यांनी आपल्याक जाय तसो बदल तातूंत केलो. ते खातीर आतां गोंयांत देपरपॉस्त कॅसिनो चलोवप शक्य जालां.
तंत्रगिन्यान आपणावन, नेटान बदलपी समाजांतल्या कायद्यांतय बदल करप गरजेचें आशिल्लें. पूण तो जाय तितलो जालो ना आनी ते खातीर ह्या ऑनलायन बेटिंग मालकांचें फावलें. आपल्या खेळांनी फावो तसो बदल करून ती “गेम ऑफ लक” न्ही तर “गेम ऑफ स्किल” हें दाखोवन दितात आनी कायद्याक फटयतात. कायद्यांतल्यो पळवाटो सोदून तांणी आपलें सादोवन घेतलां. गेम ऑफ स्किलांत खेळप्याक बुद्धीक, शारिरीक आनी धोरणात्मक कळाशी राबोवची पडटा हें न्यायालयाक पटोवन दिवन, रमी सारको पत्त्यांचो खेळ जो सट्टेबाजींतलो सगळ्यांत चड खेळपी खेळ लेगीत तांणी कांय राज्यांनी कायदेशीर करून घेतलो.
2007 वर्सा भारतांत एक अॅप आयलें, जें खेळ चलतना कोण जिकतलो हाचो अदमास लावपाचो, तशेंच ऑनलायन आपली टीम करून खेळपाचें हें अॅप. क्रिकेट हो भारतीयांचो सामको घोस्ताचो खेळ जाल्ल्यान ऑनलायन आपली एक क्रिकेट टीम करून खेळपाक मेळपी संद तरणाटे कित्याक सोडटले? हे खातीर कितलींशींच क्रिकेट फॅंटसी अॅप्सां भारतांत जावपी आयपीएल् क्रिकेट टुर्नामेंटाक लागून जोडूंक पावलीं.
ऑनलायन बॅटिंग अॅप्सांक लागून उप्राशिल्ल्यो कांय समस्या-
हीं बॅटिंग अॅप्सां इंटरनेटा वरवी मोबायला वा संगणकाचेर सहजपणान उपलब्ध आशिल्ल्यान कोणूय तीं सोंपेपणान खेळपाक शकतात. तशेंच तांचे मार्केटिंगय व्हड-व्हडले सेलेब्रिटी घेवन नेटान चलिल्लें आसता. हो खेळ कसो , कोण-कोणे कितले पयशे जोडले, कोण कितले मालामाल जाले हाचे रंगीत चित्र जायरातीं वरवी दाखयतात, जें तरणाट्यांक हमखास तांच्या जाळ्यांत ओडटात.
आपूण कितले पयशे वगडावन बसला हाचे जायते वेळार त्या व्यक्तीक भान उरना. ह्या ऑनलायन बेटिंग गेमींच्या वेसनांत घुस्पून कांय तरणाटे आपल्या आवय-बापायचें क्रेडिट कार्ड वापरून तांच्या माथ्यार रीण करूनय दवरतात, कांय जाण इश्ट, सोयरे, शेजारी हांच्या कडसून पयशे उसणे घेतात, कांय जाणांक घर-दार लेगीत विकपाक पडटा, घेतिल्लें रीण पावोवपाक जायनात ते निराशेंत बुडटात आनी कांय जाण तर जीव लेगीत दितात.
ह्या वेसनांत जे घुस्पतात तांचे मदीं विद्यार्थ्यांचें अभ्यासा कडेन दुर्लक्ष जावप, ऑफिसांत कामा कडेन हयगय, इश्ट वा घरच्यां वांगडा वेळ दिवपाक वेळ नासप, ह्या तरेच्यो समाजीक समस्याय उप्रासल्यात. फकत दादलेच न्ही तर बायलांय बी ह्या वेसनाक बळी पडटात आनी तांचें घराचेर आनी भुरग्यांचेर लेगीत आडनदर जाता. तर असो खूबच नकारात्मक परिणाम ह्या ऑनलायन बेटिंग वेसनाक लागून समाजाचेर जाता.
फायदो कोणाक ? – ह्या गेमींचे मॉडेल चडशें अशें- जर 10 वांटेकारांतल्या दरेकल्यान 100 रुपये घाले जाल्यार 1000 रुपया एकठांय जाले. सगळ्यांत पयलीं ताचेर 28% टॅक्स म्हणल्यार 280 गेले सरकाराक, उरले 720/-. तातुंतले अॅप्सांचे मालक सरासरी 25% कमीशन आपले काडटा जे जातात180/-, उरले 540/- जे जैतिवंताक मेळटात. पूण ताचेरय त्या जैतिवंताक 30% टॅक्स लागता, उरले 378/- रुपये. जैतिवंतान सुरवातीक आपले 100 रुपये घाल्ले ते काडल्यार ताका उरले फकत 278/-. आनी उरिल्ल्या 9 वांटेकारांच्या हातांत कांयच ना! म्हणल्यार जैतिवंताच्या आनी अॅप्स मालकांच्या जोडी परस चड जोड सरकाराची. मागीर सरकार बंदी कित्याक घालतलो?
फुडार बरो जातलो जाल्यार फकत ‘इजी मनी’च्या फाटल्यान लागून फुडले पिळगेन वेसनाधीन जावपाक समा न्ही. खिणयाळो आनंद दिवपी हीं ऑनलायन अॅप्सां हे एक स्कॅमच हाची जाणीव दवरून, उजू मार्गान पयशे करपाची मोख सगळ्यांनी दवरली जाल्यार तांचो फुडार निश्चीत पर्जळीत जातलो.

मंजुषा सिनाय तळावलीकार