भांगरभूंय | प्रतिनिधी
एप्रील हो आॅटिझम म्हयनो म्हूण मनयतात. ते निमतान साळगांवचे सेतू संस्थेंत काम करपी मानेस्ताचो हो विशेश लेख.
एप्रीलांत संवसारीक ऑटिझम म्हयन्याचो उगडास करपाक हो लेख बरयतना म्हाका दोन ऑटिस्टीक लोकांचो विचार येता– अनन्या आनी रोजर. अनन्या हें 15 वर्सां पिरायेचें चली. संवाद आनी संवादांतल्या फरकांक लागून तिका इश्ट जोडपाक खूब कश्ट पडले, पूण भुरगेपणांतल्यान संगीत सुरांनी तिका खोस मेळ्ळी. कुटुंबाच्या आदारान आनी प्रोत्साहनान तबलें शिकपाक लागलें. आयज अनन्या हें एक कुशळ तबलावादक आसून तें प्रेक्षकां खातीर लायव्ह सादरीकरण करता. रोजर हो १० वर्सांचो भुरगो अजूनय संवाद सादपाक शिकता आनी पारंपरीक शाळेंत शिकपाक त्रास जाता म्हणून ताका घरांत शिकयतात. हीं आव्हानां आसून लेगीत रोजर अविश्वसनीय रितीन समाजीक आसा. आयदनां आनी कपडे धुवप अशा ल्हान- ल्हान कामांनी तो आपल्या कुटुंबाक मजत करपाक उमेदीन आसता. आपल्या भोंवतणच्या लोकांक सदांच उबदार हांसो दिता. अनन्या आनी रोजर हांच्या कथांनी गोंयांतल्या हजारांनी ऑटिस्टीक लोकांचे अणभव प्रतिध्वनीत जातात, ज्या संवसारांत चड करून तांकां सुवात मेळना. सगळ्या ऑटिस्टीक लोकांक आमच्या समाजांत सुवात आसा आनी तांची तांक आनी फरक कितेंय आसूं, तांकां मान्यताय आनी आस्पाव फावो अशें तांचीं कथां आमकां याद करून दितात.
ऑटिझम ही एक प्रकारची न्यूरो-विविधताय – लोकांचो मेंदू वेगळो आशिल्ल्या जायत्या मार्गांतलो हो एक मार्ग. ऑटिझम मनशाच्या मेंदवाक गजाली पळोवपाची, आयकुपाची आनी जाणवपाची पद्दत बदलूंक शकता. तांचे मदीं केन्ना केन्नाय समाजीक संपर्क वा संवाद वेगळो आसूं येता आनी तांकां खऱ्या अर्थान अद्भुत प्रतिभा आनी तांकय आसता. विचार करपाची, शिकपाची वा अणभवपाची एकूच ‘सामान्य’ पद्दत आसा, हे कल्पनेक न्यूरो-विविधतायेची संकल्पना आव्हान दिता. ताचे बदला, ऑटिझम सारकिले न्यूरो तंत्राचे फरक मनशाच्या ज्ञानेंद्रियांचे सैमीक बदल आसात हें तो वळखता – जशें सैमांत जैवविविधताय आसा. न्यूरो-विविधतायेचो उणाव न्हय; हो एक फरक आसा. ऑटिझमा विशीं जागृताय म्हत्वाची, पूण फकत जागृताय पुरो जायना. आमी हें मान्य करूंक शकतात आनी ताचेर प्रक्रिया करूंक शकतात – ऑटिस्टीक लोकांक आमच्या समाजांतले मोलादीक वांगडी म्हूण येवकार दिवंक शकतात आनी तांकां गोंयांत फुलपाक मेळचें हे खातीर अर्थपूर्ण बदल करपाक शकतात. आमी हीं तीन पावलां उबारूं येतात:
1. शिक्षण – शाळा फकत टोकन समावेशकताये परस फुडें वचूंक शकतात आनी ऑटिस्टीक विद्यार्थ्यांचो सहभाग खरो प्राधान्य दिवंक शकता. हाचो अर्थ शिक्षक प्रशिक्षणांत गुंतवणूक करप, शिक्षकांचो आदार वाडोवप, भुरग्यांच्या कुटुंबां वांगडा काम करप, भुरग्यांक आदर दिवप.
2. कामाच्या सुवातेर सुलभताय – ऑटिस्टीक कर्मचारी खाशेली प्रतिभा हाडटात हें कामाच्या सुवातेर वळखूं येता. लवचीक कामाचो वेळ, स्पश्ट संवाद आनी संवेदशील रावपाची वेवस्था ऑटिस्टीक कर्मचाऱ्यांक फुलपाक शकता अशें समावेशक कामाचें वातावरण तयार करूंक शकता.
3. समुदाय आनी भौशीक सुवाती – भौशीक सुवाती चड ‘ऑटिझम फ्रेडली’ करूं येतात, मॉल आनी सुपरमार्केटांत शांत वाठार आनी ऑटिझम आशिल्ल्या भुरग्यां खातीर संवेदी उपकरणां (देखीक चश्मे आनी हेडफोन) आनी सुरक्षीत समुदाय खेळपाची सुवात दिवप.
अनन्या आनी रोजर हांच्या कथांचेर परत येवया. संवसारांत आपली सुवात सोदपाक तो कश्ट घेतलो असो भंय ताच्या आवय-बापायक आशिल्लो. पूण, संगीत आनी समाजीक सहभागांतल्यान ताका सुख, ध्येय आनी मान्यताय मेळ्ळ्या. योग्य आदार मेळ्ळ्यार ऑटिस्टीक लोक आपले पद्दतीन मुखार वचूंक शकतात हें तांच्या कथांनी सिद्ध जाता. आमकां समावेशक गोंय जाय जाल्यार आमी ऑटिस्टीक लोकांक ‘फिक्स’ करपा परस फुडें वचपाची गरज आसा आनी ताचे बदला न्यूरो-विविधताय लाव दिवपी समाजाचो हेतू दवरपाची गरज आसा.
ह्या लेखाचेर तुमकां कितें दिसलें? उपकार करून [email protected] ह्या संकेतथळार आमकां प्रतिसाद दिवचो.
आंद्रे वेल्हो
77200 13749
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
