उलोवप आनी नुलोवप

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

कांय लोक उलयतना व्हाळ कशे व्हांवत आडकथा सांगतात. खंयच्या खंयूय. कांयचे काय. असल्यांचो चड संपर्क टाळचो. फोनाचेर लेगीत. आपली शांती तगता.

मित्रान सांगिल्ली ही गजाल. तो भुरगेपणांत आवय वांगडा सप्तकी बाजारांत कोंबयो विकपाक वतालो. कोंबड्यो, कोंबे बसींत बोब मारीत म्हूण एक सादो उपाय ती करी. पांटल्यांतल्या कोंबयांच्या तोंडार एक ओलो कपडो धांपप. आवाज काडिनाशिल्लीं खंय कुकडां. चूप्प आनी वोग्गी बसतालीं. कारण तांकां आवाज काडप शक्यूच नासतालें.
खूब उलयतात आनी जीव खातात, तांच्या तोंडाक टेप मारची वा कुलप मारचें कशें दिसता, अशें आमी म्हणटात. आवाज बंद करपाक कोंबयांचेर ओलो कपडो घालताले तसलो कसलोय उपाय बडबड्यांचेर करचो कसो दिसता. लोक आयकून थकतात पूण, हांकां उलोवन पुरो जायना. कितली उर्जा लागता उलोवपाक? तुमी कोणाकडेनूय उलयतात, तेन्ना तो लक्ष दिवन आयकता काय कितें हें पयलीं बारीकसाणेन पळेयात. तुमकां तो मदींच कातरता आनी आपलो एजंडा, आपलें सांगणें, आपलीं मतां, आपले विचार तुजें आयकनासतना एकतर्फी तुमचेर थापता. तुमी उलयतना तें आयकनासतना आपूण मुखार कितें उलोवपाचें तें चिंतता तेन्नाय तो तुमकां खर्चाक काडटा. प्रत्यक्षांत भेट जातकच आसूं वा फोनार, तुमी उलयतनाच तेवटेच्यान उतरांचो फारपेट चालूच आसता. आयकुपाचें कोणाकूच धंगण आनी पासिंयेंस ना जालां. असल्यां कडेन उलोवन वेळ आनी उर्जा फुकट वता.
जो खरो हाडाचो लेखक आसता तो लोकांचें लक्ष दिवन आयकत रावता. तरेतरेच्या लोकांचें. सगळ्या थरांतल्या आनी पिराय गटांतल्या लोकांचें. कारण लोक वा मनीस हो लेखकाचो कच्चो माल. लोकांक बारीकसाणेन तेळपाक, तांकां समजुपाक, तांचें मनोविश्व आनी भावविश्व, तांची भाशा आनी संवाद जाणून घेवपाक तांकां आयकुपाची गरज आसता. आपल्याक विचारांची पांखां आनी शिंगां फुटल्यांत अशें समजून लेखकान जर आपलीच परवड आनी भरडकथा तांकां सांगली जाल्यार ताका बरोवपाक मसालो मेळचो ना आनी लोकूय लागीं रावचेनात. आयकप ही व्हडली कला. The best conversationalist is the best listener (अर्थ- बेस बरो श्रोतो तोच बरो संवादकर्तो) अशें इंग्लीशींत म्हणटात. आपुणूच तो शाणो आनी दुसरो बोंडो अशें दिसप हें अहंकाराच्या बोमाड्याचें लक्षण. सारकें आयकना जातकच कितल्योश्योच समस्या उप्रासतात. घरांत, शेजाऱ्यां कडेन, वेवसायांत, ऑफिसांत, समाजांत.
खूब जाण उलयतना निगेटिव्हीटीचें विशारी रसायन सोडटात. मास्क घालें म्हूण थुकी टाळूं येता. पूण निगेटिव्हीटी आडावं नजो. हाचें ताचें वायट, उणें दुणें, आय बाय वयर काडून ती हळशीक तासंपट्टेच्या रुपांत दुसऱ्यांचेर तो कोयर ओतयतात, तेन्ना ती घाण खंयच्याच मास्कान आडावं नजो. कांय लोक उलयतना व्हाळ कशे व्हांवत आडकथा सांगतात. खंयच्या खंयूय. कांयचे काय. असल्यांचो चड संपर्क टाळचो. फोनाचेर लेगीत. आपली शांती तगता.
उलयत रावप ही एक भितरली उचांबळाय. मनातलें हें turbulence. मन थीर शांत आसल्यार तो मनीस भितरले शांतींतूच चड बुचकळ्यो मारतलो. बडबडप वा झांकप म्हळ्यार भायर खंय तरी घालून घेवप. हे बडबडपी लोक जीव खातात. कांय जाण फिलॉजॉफी सांगतात. वखदां, वैजकीचेर कित्याचेरूय उलयतात. लोकांक सल्ले दितात. विचारिनासतनाच. खलील जिब्रानाचें एक वाक्य आसा. आपणा भितर शांत रावपाक असुरक्षीत दिसता म्हूण ते गर्देंत चोम्यांत घालून घेतात.
दोन कान दिल्यात ते आयकुपा खातीर. फक्त भरभरपा खातीर आयचो दीस दिवंक ना. अस्वस्थ, अशांत वा उचांबळ जाल्ले भशेन कांय जाण उलय उलय उलयतात. आपुणूच सगळें जाणा, सगळे उपाय जाणा, सगळ्या संवसाराचे जबाबदारेचें आदन आपणाचेर दवरलां, हो फाजील आत्मविस्वास घेवन कांय लोक उलयतात, बरयतात. आयकुपाचे पातळेचेर कोणूच आसना. जण एकल्यान स्वताकूच हो प्रस्न विचारून पळोवचो.
कितलें, केन्ना, खंय, कशें उलोवचें ही एक कला. आपल्या उतरांनी दुसऱ्याक आनंद मेळचो, उठाव मेळचो, चालना मेळची, तो दुखावंक फावना, तो अपमानीत जावंक फावना हाची जतनाय घेवप सामकें गरजेचें. खूब जाण उलयतात, पूण तें दुसऱ्याक उर्बा, आशा दिवपी आसना. दुबावांच्यो, दुसर्‍याक त्रास करिसारक्यो पुडयो ते एकेक करून उसयत रावतात. जगा वयलो कोयर. थोडे लोक मोबायलाचेर इतले उलयतात, इतले उलयतात की तांकां सांगचें कशें दिसता की बाब रे, बाय गो, तुका विसव नाका जाल्यार पाड पडूं, निदान त्या मोबायलाक मातसो थंड बसूं दी.
मेजकें उलोवप म्हळ्यार मौन बाळगप न्हय. उलोवंक जाय तेन्ना उलोवंकूच जाय. जाय तितलेंच. पूण परत मौन बाळगप म्हळ्यार शांतींत रावप. केन्ना कितलें उलोवचें हें कळटा तो खरो शाणो. नाका आशिल्लें उलोवन आपलो वेळ व्हगडावपी बडबड्याक कसो टाळचो, गोड उलोवन कसो फांफुडचो हें समजता तो सामको शाणो.
आपल्या काळजा देगणांतले उले आयकतलो जाल्यार बोवाळ उपकाराना. ते खातीर शांती जाय. बडबड केल्यार भितरल्या देगणांतली फुतफूत आनी उतरां आयकूंक येवचिंनात. भितरलें संगीत आयकतले तेन्ना आमी खरेपणी मनीस जावंक पावतले. मनीस जातले तेन्ना सुसंवाद करपाचे कलेंत प्रवीण जातले.
बाकीबाबांचे कवितेंत नुलोवप म्हूण एक क्रियापद आयलां. सुंदर. मराठींत संत तुकारामान नाठविसी अशें क्रियापद वापरलां. आठविसी हाचे उरफाटें. म्हळ्यार विसरपी. ते धर्तेर उलोवप आनी उरफाटें नुलोवप. नुलोवपाची कला आत्मसात करप हें शाणेपण
आनी निमाणें –
एका गुरू कडेन कांय शिश्य शिकताले. एका शिश्याक गुरू उलयता तें प्रवचन आयकून आयकून आपणेय तशेंच म्होंवाळ उलोवन लोकांक आकर्शीत करचे अशें दिसलें. ताणें गुरूक इत्सा व्यक्त केली.
गुरून जाप दिली – तूं फक्त आयकत राव. आपणे उलोवचें, लोकांनी आयकुचें ही तुजी उर्मी आसा ती इल्ली इल्ली उणावतली. एक दीस ती पुरायेन जिरतली. तेन्ना फुला कडेन गुंगुल्ले येतात तशे लोक तुका सोदीत आपोवपाक येतले. त्या दिसा तूं कितें उलयतलो, तीं जातलीं शाणेपणाचीं मोतयां!

मुकेश थळी
फोंडें