भांगरभूंय | प्रतिनिधी
संस्कार हो आपल्या आंगाच्या प्रत्येक भागार खेळटना दिश्टी पडपाक जाय, तो खंयच्या तरी देवळांत, मठांत आसून चलचेंना, तो आपले कुडीचेर घसघशीत आचरणांत, वागणुकेंत दिसूंक जाय .
आयज समाजांत एक वेगळेंच चित्र दिसूंक लागलां. चलत आयिल्ल्या रिती- चालींक खूब म्हत्व आसा, त्यो मागीर खऱ्यो आसूं वा फट, समाजांत दर एकलो कशें वागप, कशें आपलें जिवीत सार्थ करप ह्याच गजाली फाटल्यान लागला. कुंभार एका मातयेच्या आयदनाक जेन्ना चुलींत घालता तेन्ना ताका जो आकार दिल्लो आसता तोच उरता. सांगपाचें म्हणल्यार जेन्ना माती वोली आसता तेन्ना तिका आमी आपणाक जाय तसो आकार दिवंक शकतात. पूण, एकदा ताका उज्याची धग लागली काय ताका आनीक नव्या आकृतींत बदलपाक मेळना. हेच तरेन जेन्ना एकादो भुरगो ल्हान आसता तेन्नाच ताच्या कळशांत फावो त्या संस्काराचें उदक पालकांनी ओंतप गरजेचें आसता. भुरगो जिणेचे एक-एक पांवल मुखार घालतां तशें- तशें ताका ह्या संवसारांतल्ल्यो साबार गजाली समजूंक लागतात. ताचे पयलींच पालकांनी ताचेर संस्कार करप गरजेचें आसता. भुरग्याचें मूळ ताच्या पालकांच्या मुठींत आसता. आपल्या भुरग्याक आपणे सात्वीकतायेच्या मार्गार धाडप काय तामसीक काट्यांनी भरिल्ल्या रस्त्यार सोडप हो पालकांचो निर्णय. वयर सांगिल्ल्या प्रमाण जेन्ना एक मातयेचें आयदान उज्यांत घालतात तेन्ना ताची जोडणी खूब बरी जाता, कारण ताचेर अग्नी संस्कार जाल्लो आसता, आनी होच अग्नी संस्कार आयज पालकांनी तांच्या भुरग्यांचेर करपाची खर गरज आसा. अग्नी संस्कार वायटाचो गोबर जाल्यार बऱ्याचें बरें नवें रूप तयार करून समाजाचे सेवे खातीर समर्पीत करता तेच परीन आवय –बापूय आनी गुरु, सद्गुरू हें तांच्या भुरग्यांचेर आनी शिश्यांचे गुण- निरगुण पारखून तांचें रुपांतर भांगरांत करतात.
एका भुरग्याक वा व्यक्तीक जेन्ना एक जबाबदारी दितात तेन्ना समाज ताका एके वेगळे नदरेंतल्यान नियाळटा, पूण ती जबाबदारी घेवन आपणाक कितें शिकूंक मेळ्ळें?, अणभव मेळटा हें खरेंच, पूण तो घेवन आपूण आपल्या जिवीतांत कसली सुदारणा करतलो हाचें आयज चिंतन करप खूब गरजेचें. सगळ्यांत व्हडलो धर्म म्हणल्यार मनीसपण, चार- चवगां मदीं आपणें कशें वागचें? जाण्ट्यांक कसो मान दिवचो? आवय- बापायक खंयचें स्थान आसा? हें कळप गरजेचें. स्वताच्या ‘मी’ पणाक खोट मारून भायर उडोवपाची गरज आसा.
संवसारांत कितलेंशेंच लोक आसात जें आयज व्यसनाधीन जाल्यात. आपल्याच जल्मदात्यांक घराच्या चवथ्या कोनशाक मारून त्रिकोणी घरां रचूंक लागल्यात. आतां – आतां देवाक पसून गरज पड्टा तेन्नाच लोक उलो करतात. जणू एआय कसो, समाजांत आयज तादातम्य उणें जायत वता देखून, असली पाळी खंयच्याच पालकांचेर येवची न्हय म्हूण प्रत्येक आवय – बापूय आयज वावुरताना दिश्टी पडटा. आपल्या भुरग्याची जीण सुरळीत जावची अशी सगळ्याच पालकांची इत्सा आसता.
सनातन वैदीक हिंदू धर्मांत संस्कार आनी संस्कृती ह्या दोनूय गजालींचो आस्पाव आसा. संस्कार म्हणल्यार एकादे व्यक्तीच्या जिवनोद्धाराचो मार्ग, संस्कार आसल्यार संस्कृती तिगतली हें लक्षांत घेवप गरजेचें. फकत ह्या दोनूय पैलूं खातीर सनातन संस्कृती पुराय संवसारांत पातळ्ळी. संस्काराच्या माध्यमांतल्यान जंय वता थंय- थंय मनीस उच्च- विचार विभुशीत आनी आपपाल्या भाव-भावनां कडेन संकलीत उरता. आयज समाजाक गरज आसा ती म्हणल्यार भक्तीची आनी बुद्दीची, ह्या दोनूय गजालींचो समन्वय केलो जाल्यार मनशाचे जिणेक फावो ती दिशा मेळूंक शकता आनी उदरगतीचें एक पांवल मुखार घालपाचें कारणूय थारूंक शकता.
मनशा कडेन फकत बुद्धी आसली म्हण जायना, जाल्यार ती आपणें खंय वापरची? ही कला सुद्धा आसपाक जाय. तेच भशेन मनीस फकत ज्ञानी आसलोच म्हूण श्रेष्ठ जायना, ताचे कडेन संयम, नियंत्रण, नमळाय जाय, जोडयेक ताचें अंतःकरण निवळ आसपाक जाय. जर हे गूण एकादे व्यक्ती कडेन नात, जाल्यार ताची राक्षसी बुद्धी आसता हें आमकां कळपाक जाय. देखून सात्वीकताय गरजेची. सात्वीक बुद्धी म्हणल्यार कितें, जांका आपल्या देशा विशीं, धर्म- संस्कृती विशीं, कुटुंबा विशीं अभिमान, मोग आसता ती सात्वीकताय. हे गूण मनशा मदीं आसप गरजेचें. आपूण अमूक करतले, तमूक करतले अशें उलोवन दाखोवपी खूब जाण आसात, पूण नेमके ते आपणें कशें करप वा ताका फावो तें फळ कशें मेळटलें हाचो तर्क ताचे कडेन नासता. बुद्धी आनी भक्ती ह्यो दोनूय गजाली आमकां ऋषीमुनींनी दिल्यात. हिंदू धर्मांत ‘स’ संस्कार सांगल्यात. तातूंतलो एक संस्कार म्हणल्यार “उपनयन संस्कार”. ह्या संस्काराच्या माध्यमांतल्यान ल्हानपणांतूच भुरग्याक ताची आवय ताका गुरुंच्या चरणां कडेन समर्पीत करता आनी सांगता, ताच्या बुद्धीचेर बरें सात्वीक संस्कार करचे, बुद्धी सात्वीक आसप गरजेचें. कारण बुद्धी ही सगळ्यां कडेन आसता, पूण तिचो योग्य वापर करतलो ताका लाव जातलो. हें ते- ते व्यक्तीचेर अवलंबून आसा. आतां आमची बुद्धी सात्वीक, शुद्ध कशी जातली? सात्वीक बुद्धीक शुद्ध- निवळ संगतीची गरज लागता. सकारात्मक आनी अनुकूल वातावरणांत आशिल्ले गूण मनशाची जीण दोगांयचे समतोल तिगून दवरपाक मजत करता- वेव्हार आनी आध्यात्मय.
आयज महाराष्ट्र, कर्नाटक, गोवा अश्या तिनूय प्रांतां मदीं श्रीदत्त पद्मनाभ पीठ तपोभूमी गोवा सुंदर रितीन उपनयन संस्काराच्या माध्यमांतल्यान सगळ्या समाजाच्या लोकां मेरेन हो संस्कार पावयता. यज्ञाचें उपवीत म्हणल्यार यज्ञोपवीत हें सगळ्यांच्या घरा-घरांत पावचें, हें आमच्या ऋषी मुनींचें एक ब्रीद आयज तपोभूमी साकारता. संस्कार हो आपल्या आंगाच्या प्रत्येक भागार खेळटना दिश्टी पडपाक जाय, तो खंयच्या तरी देवळांत, मठांत आसून चलचेंना, तो आपले कुडीचेर घसघशीत आचरणांत, वागणुकेंत दिसूंक जाय. ऋषी- मुनींचो हो संदेश आयज तपोभूमी पुराय जगभर पातळयतना आमका दिश्टी पडटा. समाजांत कशें नम्रपणान वागपाचें? समाजाचें खरें चित्र वर्तमानांत कशें आसा? भूतकाळांत कशें आसलें? आनी भविश्यांत समाज कसो सुदारपाक शकता हाचेर विचार मंथन जावचें. देव, देश आनी धर्म तिगोवपाचें एक बेंतूच श्रीदत्त पद्मनाभ पीठ तपोभूमी गोवा ह्या पीठांत घेतलां तें आमी- तुमी सगळ्यांनी घेवचें आनी तें देशाची उदरगत आनी रक्षण करपाचें एक कारण न्हय जाल्यार निमित्त थारचें. गरज आसा ती फकत विचार प्रणालीची आनी त्या विचारांक जोड सकारत्मकतायेची…..
– स्वेद सदानंद दिवकार
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
