उद्रेक ज्वालामुखीचे

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

इथिओपियाच्या ज्वालामुखीच्या उद्रेका (स्फोट) संदर्भांत—संवसाराच्या इतिहासांतले सगळ्यांत व्हडले (VEI – Volcanic Explosivity Index) ज्वालामुखीचे उद्रेक पळोवया. 

“व्हड” म्हणल्यार –  गोबर/ धुंवर कितलो उंच वयर गेलो,  कितले पयस पातळ्ळो, लोकांचें मरण आनी  VEI (6, 7, 8 सगळ्यांत खर आसतात) प्रमाण.

संवसारांतले पयले 5 व्हडले ज्वालामुखी उद्रेक 

1) माउंट तांबोरा — इंडोनेशिया (1815)

वीई : 7 

0 गोबराची उंचाय :  43 किमी

0  गोबर पातळ्ळो : 1,300 किमी

0 मरण : सुमार 71,000+ लोक

0 परिणाम: 1816 वर्सा संवसारभर हवामान इबाडलें, अमेरिकेंत- युरोपांत दुकळ.

2) क्राकाटोआ — इंडोनेशिया (1883)

वीई : 6 

0  गोबराची उंचाय : 27-50 किमी

0 गोबर पातळ्ळो : हिंद म्हासागरांतल्यान ऑस्ट्रेलिया आनी आफ्रिके मेरेन

0 मरण : सुमार 36,000+ (मुखेलपणान सुनामीक लागून)

0 परिणाम : हजारांनी किमी पयस आयकूंक येवपी आवाज; संवसारीक तापमान देंवलें.

3) नोवा रूपा — अलास्का (1912)

वीई : 6 

0  गोबर उंचाय : 20- 30 किमी

0  गोबर पातळ्ळो : 1000 किमी+

0 मरण : खूब उणें (पयसुल्ले सुवातेर आशिल्ल्यान)

0 परिणाम : विसाव्या शेंकड्यांतलो सगळ्यांत व्हडलो उद्रेक.

 4) माउंट पिनातुबो — फिलीपीन्स (1991)

वीई : 6 

0  गोबर उंचाय :  35 किमी

0  गोबर पातळप : 2 देश

0 मरण : 800- 1000

0 परिणाम : धर्तरेचें तापमान 0.5 सेल्सीयस वाडलें.

5) माउंट सेंट हेलेन्स — अमेरिका (1980)

वीई : 5

0  गोबर उंचाय : 24 किमी

0  गोबर पातळप : 11 राज्यां

0 मरण : 57

0 परिणाम : स्फोट जावन अर्दो दोंगर उडून गेलो

खूब पोरणें, पूण सगळ्यांत भयानक (VEI 8) सुपर- स्फोट

(हे उद्रेक हजारांनी वर्सां आदीं घडिल्ले, पूण इतिहासांतले सगळ्यांत व्हडलेमानतात.)

तुबा सुपर ज्वालामुखी (इंडोनेशिया) – 74,000 वर्सां आदीं

0 वीईआय : 8

0 गोबर पातळप : 1000 किमी+

0 मनीसपणाचेर व्हड परिणाम.

येलोस्टोन (अमेरिका) – 6,40,000 वर्सां आदीं

0 वीईआय : 8

0 उत्तर अमेरिकेंत पुराय गोबर पातळ्ळो.