भांगरभूंय | प्रतिनिधी
अामचो भारत देश आनी राज्य, उदरगतींत व्हडा प्रमाणांत फुडें गेलां. सगल्या मळांनी जाल्ले उदरगतींचो नियाळ घेतल्यार दर एका मळाक तंत्रगिन्यानाचो आदार मेळिल्लो दिश्टी पडटलो. तें तंत्रगिन्यान दिसपट्टे बदलता, तेंपा प्रमाण कुरपणें घालता, विंगड विंगड मळांनी नव्याचो आसपावय जाला. मोडिल्ल्याचें, फाटीं पडिल्ल्याचें कितें? त्या तंत्रगिन्यानांक नवी जोड दिल्यार तें कितलो तेंप तिगतलें हाचो विचार जावचो. अती तंत्रगिन्यान भलायकेक म्हारग पडटा? भासाभाशेक, चिंतपाक वगत आसा?
तंत्रगिन्यानान घुस्पटना मनशाची जीण बेगीन सोंपता? एकामेकां कडेन उलोवप, भासाभास करप बंद जाता? मुळाव्या तंत्रगिन्यानाची तांक शेणटा? संशोधनाचे हे विशय, शास्त्रशुद्ध शिक्षण घेतिल्ल्यांक संशोधनात आसपावन घेतल्यार उपरासायिल्ल्या प्रश्नांक जापो मेळटल्यो. अणभवा परस शिक्षण आयज म्हत्वाचें जालां, एकाच मळाक चार पांखां फुटल्यांत. त्या पांखांकय बळगें दिवचें पडटलें, शिक्षणांत नवें तंत्रगिन्यान हाडून…
उदरगतींतल्यान देस, राज्यां मुखार अन्न सुरक्षेचें आव्हान उबें रावलां. पूल, रस्त्यांची बांदावळ करतना सैम संपदेचें लुकसाण जातलेंच, एक झाड मारून दुसरें झाड लायतना झाडां लावपाचें, तिगोवपाचें शास्त्र शिकिल्ल्यांक वावरांत घेवप समा जातलें. झाडां, सैम संपदेंतल्यान आमकां अन्न मेळटा, सैमीक अन्नांतल्यान मेळपी विटामीनां, सैमीक सारें घालून वाडिल्लें सैम संपदेंतल्यान मेळिल्ल्यां सत्वांनी (विटामीन) वेगळेंपण आसता. अन्नप्रक्रिया करतना केमिकल्स (रसायनां) उपेगांत खंयचीं हाडचीं? बरें, वायट कितें? तें आप मजत (सेल्फ हेल्प) गटांक पयलीं शिकोवचें. आप मजत गटांच्यो संघटना, म्हासंघ जाल्यात. त्या संघटनांनी अस्तुरीच न्हय जाल्यार तांचे घरकार, पूत, धुवोय आसात. पदवी आनी पदवी उपरांतचे शिक्षण घेतिल्ले आप मजत गटांत आसात. आप मजत गटांक मार्गदर्शन करीत बांगलादेशाचे मुखेली जाल्ले मुहमंद युनुस हांची देख घेवची. नोबेला मेरेन पाविल्ल्या ह्या व्यक्तीमत्वाक राजकारणाची वाट भारताचे प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी हांणी दाखयली? मोदीजी फाटलेच वाटे वेल्यान फुडें सरतात, मात्शी कूस बदलत तांणी नवनिर्मणेची दिका दाखयल्या. नवनिर्मणेंत आडमेळी येतात, आव्हानां मुखार आसतात. त्या आव्हानांत अन्न सुरक्षाय आसा. शुद्ध वारो, उदक, अन्न हे मनशाचे मुळावे हक्क. त्या हक्कांतलें सत्व गोंयान आयज मेरेन सांबाळून दवरलां. सैमान आमकां खूब दिलां तें सांबाळ्ळ्यार, मदले सुटयेचें खाण मात्शें बदलून दिल्यार तें खावपी शंबर टक्के विद्यार्थीय आसतले.
गोंयकारांक दनपारां नुस्तेंच जाय, नुस्त्या बगर उंडी वचना हें खरें, पूण शिवराकांतल्या सत्वांतल्यान कॅन्सरा वरी दुयेंसांय पयस वचूंक शकतात हें मुख्यमंत्री डॉ. प्रमोद सावंत सांगतले. एका तेंपार मदले सुटयेचें खाण म्हळ्ळ्यार सकाळीं घरा केल्लो ब्रेकफ्रास्ट टिफीनांतय दिसतालो. मदले सुटयेचें खाण सुदारिल्ल्यान तें खावपी विद्यार्थी वाडल्यात, आतां ते म्हाविद्यालयांतल्या विद्यार्थ्यांक मेळटलें जाल्यार तें सुदारचें, तांकां तें भावता हाची जतनाय घेवची. आप मजत गटांच्या वावरा खातीर आशिल्ले नेमावळींत अन्न सुरक्षेची म्हायती आसची.
आप मजत गटांक अक्षय पात्र आसपावन घेंवक शकता, अक्षय प्लेट उच्च माध्यमिक, म्हाविद्यालयांतल्या विद्यार्थ्यांक मेळची. महाराष्ट्र, कर्नाटक राज्यांतलीं खाणा जेवणाची संस्कृताय हॉटेलां वरवीं गोंयांत आयल्या. मधले सुटयेंतल्या खाणां खातीर शाळांनी अन्नपूर्णा आप मजत पंगड बांदून विद्यार्थ्यांक पूर्णान्न दिल्यार शंबर टक्के विद्यार्थी खातले. ताटां, ताटल्यां परस दोणे (चकचकीत, न्ही आदलेवरी) मदले सुटयेचें खाण दिवपाक वापरल्यार उदक वाटावपाक येता. महाराष्ट्रांतले मदले सुटयेंतल्या खाणांचे संस्कृतायेत व्हड बदल आयल्यात, तांचो अभ्यास करचो.
आवय शिर्विसेक गेल्ल्यान बापूय घरा आसल्यार ताकाय खाण, जेवण रांदपाक येवपाक जाय. आजो, आजी नाशिल्ल्या घरांत आवय, बापूय दोगांय शिर्विसेंत आशिल्ल्यांक डबे पावोवपीय आसात. हॉटेल, मदले सुटयेंतल्या खाणांतल्यान वेवसाय वाडला.
वेवसाय वाडटना उत्कृश्ठताय, ताजें खाण- जेवण मेळप कठीण जाता. डबे, दोणे, ताटां वरी प्लेटी करपी गोंयांत आसात, घरांतल्यान फॅक्टरी मेरेन डबे, दोण्यांचो उद्येग पावला. डबे, दोणे, प्लेटी बाजारांत नवीं रुपां घेवन येतात पूण तीं भलायकेक बरीं? जागृताय जावपाची गरज आसा.
तेलां, तुपांचे ब्रँड वाडत आसात, कांय तेलांतल्यान स्लो पॉयझनिंग जाता अशी म्हायती पातळटा तेन्ना बरें खंयचें ह्या प्रश्नांच्यो जापो दिवपी कितले आसात? दिवलेक वापरतात तेंच तेल हॉटेलांनी खाणां करपाक उपेगाक हाडटात. अन्नपूर्णा पंगडांक ते विशींचें मार्गदर्शन मेळचें, फकत थोड्या संघटनांक ते विशीं माह्यती आसा.
तयार खाणां प्लास्टिक पिशवेन मेळटात, तांचेर उत्पादन केल्ली तारीख, केन्ना मेरेन खाण वापरचें ती तारीखय आसता. सुकी खाणां म्हयनो दोन म्हयनो तिगपा पासत जी प्रक्रिया करतात ती लोकांक समजावन सांगपाक जाय. प्लास्टिक पिशव्यो, कुलेरां, दोणे, डब्यांचे ब्रँड वाडल्यार खंयचे घेवप, खंयचे घेवप ना तें सांगपाचें आव्हान अन्न प्रक्रिया, हॉटेल उद्येगाचे उदरगतींतल्यान
येता. मदले सुटयेचीं खाणां करपी रांदची कूड शाळा, शाळांच्या कॅन्टिनांनी आसल्यार थळाव्या पावंड्या वयले आप मजत गट मजतीक येवंक शकतात.
राज्यांराज्यांक जोडपी रस्ते, पूल, विमानतळांचो भाजयो, फळां एका राज्यांतल्यान दुसऱ्या राज्यांत पावोवपाक उपेग जावपाक लागला. शेजारच्या दोनय राज्यांतल्यान विक्रेकारांची खाणां गोंयांत येतात, ब्रँण्डेड उत्पादनांचो खपय जाता, पूण तीं वर्साक एकदां तपासचीं. अन्न प्रक्रिया उद्येगांतले तें आव्हान राज्यां राज्यां मदीं जावपी कबलातींतल्यान पयस करुंक येता.
आमदार डिलायला लोबो हांणी गोंयच्या बाजारांत विकतात त्यो भाज्यो, फळां ताज्यो दवरपाक वापरतात त्या केमिकल्सांचो प्रश्न विधानसभेंत मांडलो. तीं केमिकल्स, उदक मारप बराबर? तीं केन्ना मारप? तांचे परिणाम कितें जातात हे प्रश्नय त्या प्रश्नांतल्यान उपरासतात. सगल्या बाजारांची अचकीत पळोवणी करपी नगरपालिका, पणजी म्हापालिकेवरवी जाता? भलायकीमंत्र्यांनी मॅडम डिलायला, आमदार जेनिफर मोन्सेरात, आमदार आलेक्स रेडिनाल्ड लॉरेन्स, आमदार संकल्प आमोणकार हांकां वांगडा घेवन व्हड शारांतल्या बाजाराच्यो भोंवड्यो करच्यो. आम आदमी पार्टी, काँग्रेस वांगड्यांकय बराबर घेवचें.
प्रदर्शनां, दुकानां, बाजारांतल्यान शंबर टक्के प्लास्टिक ना करपा खातीर पाचवेशार मार्गिके पासत अंदू 15 ऑगस्टाक सोपूत घेवचो. प्लास्टिकाक पर्याय आयल्यात. भलायकी, अन्न आनी वखदां प्रशासन खातें एकाच मंत्र्यां कडेन आसा. प्लास्टिकाचो भलायकी, अन्न, वखदां कडेन, अन्नाचे सुरक्षे कडेनय संबंद आसा. रोंपे कशे वाडोवचे ते दाखोवपाक शेतांत देवपी मुखेल सचिव गोंयांकय एका तेंपार मेळ्ळे. आरोग्य सचिव तांचे वरी आसचे, आरोग्य सचिवांनी राज्यांतल्या हॉस्पिटलां, बाजारांनी वर्साक एकदांच भोंवचें. भाजी, फळां, नुस्त्याची प्रक्रिया करपाचे प्रकल्प अन्न प्रक्रिया उद्येगांतल्यान येवचे, थळाव्यांक आसपावनच, अन्नाचे जतनायेतल्यान.
सुहासिनी प्रभुगांवकार
9881099260
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
