भांगरभूंय | प्रतिनिधी
केंद्र सरकाराची ‘हर घर नल’ ही म्हत्वाकांक्षी येवजण आमच्या गोंयांत तरी केन्नाच पुराय जाल्या. मात, तातूंतल्या बऱ्याच नळांनी अजून उदक येवपाचें आसा. मार्च लागलो काय हे नळ अदींमदीं सों सों आवाज करीत रडटात, पूण तातूंतल्या उदकाचो एक थेंब पसून पडना. हो गांवगिऱ्या वाठारांतल्या गांवकारांचो हो अणभव. हरशी राज्याच्या बऱ्याच वाठारांत 24 वरां उदक आसता. सगल्यांच्या नशिबांत मात हें ‘हर घर जल’ ना. पयरूच उदकास्रोत मंत्र्यान अंदूं मिर्ग लाग मेरेन गरज आसा तितलें उदक धरणांनी आसा. ताका लागून मे म्हयन्यांत उदकाची टंचाय जावची ना अशें म्हणलां. साळावली धरणांतल्यान दक्षीण गोंयाक दिसाक 90 हेक्टर मिटर उदक सोडटात. 1 हेक्टर मिटर म्हणल्यार 1 लाख लिटर. सध्या धरणांत 130 दीस पावतलें इतलें उदक आसा. तिळारी धरणांत 144 दीस, आमठाणें धरणांत 22 दीस, चापोली धरणांत 447 दीस, अंजुणें 70 दीस, तर पंचवाडी धरणांत 170 दीस पावतलें इतलें उदक आसा. मिर्ग लागपाक सादारण देड म्हयनो (45 दीस) म्हणटकच वेळार पावस पडलो जाल्यार तशी भिवपाची गरज ना.
धरणांचें उदक फक्त पिवपा खातीरुच वापरिनात. तर शेती, बागायती खातीरुय ताचो वापर जाता. खास करून साळावली आनी आमठाणें धरणांतल्यान शेतां- भाटां खातीर उदकाची पुरवण जाता. एप्रील अखेर मेरेन ती जातली. मागीर मे म्हयन्यांत उदकाच्या सांठ्याचो नियाळ घेवन उदक सोडपाचें कांय ना, तो निर्णय जातलो, अशें उदका स्रोत मंत्र्यान जाहीर केलां. फावो तितलें उदक आसलें तरी लोकांक घरांनी जाय तितलें उदक मेळना. सत्तरी, पेडणें, काणकोण, दिवचल, फोंडें तालुक्यांनी नेमान उदक मेळना, अश्यो लोकांच्यो कागाळी सुरू जाल्यात. एप्रील सोंपून मे लागता म्हणसर त्यो वाडूं येतात. ही गजाल तशी धपको दिवपी न्हय. कारण पोरुंय मार्चांत पेडण्यांतल्या कांय गांवांनी उदक नाशिल्ल्यान लोकांक म्हापश्यां मोर्चे, घेराव आंदोलनां करचीं पडिल्लीं. उदका टंचाये फाटलें कारण म्हणल्यार लोकवस्ती वाडल्या. म्हणटकच उदक वापरप्यांचो आंकडो फुगला. टँकर माफिया चड सक्रीय जाल्यात. उदका पुरवणेची यंत्रणां सारकी ना. उदका सांठे (तळीं, न्हंयो, व्हाळ, बांयों) बुरशे जाल्यार वा नश्ट जाल्यात. उदकाचीं पायपां फुटपाचे प्रकार सदांच घडटात. तीं फुटलीं काय उणोच अर्दो आदेस नळ सुके उरतात. हीं पायपां पोरणीं आसात जाल्यार तीं बेगोबेग बदलपाक जाय.
उदका स्रोत जिवे करपाची गरज आसा. हे खातीर पंचायत, पालिकांची मजत घेवं येता. कांय गांवांनी ट्यूब वेल बांदून तें उदक पंपा वरवीं थारावीक वाड्यांक दिवपाचो प्रयोग जाल्लो. पूण कालांतरान तो बंद जालो. भोवतेक कडेन इमारतींनी बांयो खणल्यात आनी तें उदक पंपा वरवीं टांकयेत चडोवन वापरतात. घरांनीय हो प्रयोग जाला. म्हणल्यार बांयचें उदक वापरपी हजारांनी लोक गोंयांत आसात. नाजाल्यार कितलें उदक लागता आशिल्लें, तें कळपाक मार्ग ना. गांवांनी गोरवां, गाडयो, कपडे, आयदनां धुवपाक, न्हांवपाक न्हंयांचेर वचपाची पद्दत आशिल्ली. ती नेटान उणी जायत आसा. अर्थांत उदका स्रोता लागसार सकाळचे विधी करपाक वचप चुकीचें. ताका लागून रोगराय पातळूं येता. भौशीक भलायके खातीर हें सामकें वायट. गांवांतले उदका स्रोत दुरुस्त केले जाल्यार उदका टंचायेचेर तो एक बरो उपाय थारतलो. गांवांतल्या झरींचेर न्हांवपाक वचपी अजून आसात. खास करून पालकांनी आपल्या भुरग्यांक थंय व्हेल्यार फुडाराक ह्यो झरी कायम तिगू येतात. त्यो नितळ मात दवरूंक जाय.
उदकाची बचत हो एक बरो उपाय. फुकटचें वा सवाय भितर मेळटा म्हूण मनाक येता तितलें उदक वापरपाची मानसिकताय घातक. गरज नासतना झाडां शिंपप, नळ चालूच दवरप, शाॅवरा खाला वरभर न्हांवप चुकीचें. हे बाबतींतूय जनजागृताय जाय. नागरिकांकूय शिस्त जाय. कारण कितलेंय सांगून पसून उदकाचो इबाड, नासाडी करपी अजून सगले कडेन पळोवपाक मेळटात. दरेका घरान दरदिसा 20 लिटर पसून उदक वाटायलें जाल्यार म्हयन्याक 600 लीटर उदकाची बचत जाली. पावसाचें उदक सांठोवपाक शेतकी आनी रानां खात्यान विशेश यत्न केल्यार बरे. शेतकामत्यांनीय ते खातीर मुखार सरचे. कांय कडेन घरा पोंदां टांकयो मारून उदक सांठयतात. ही पद्दत घराघरांनी पावपाक जाय. उदक म्हणल्यार जिवन हें कोणेंच विसरचें न्हय!
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
