उदकाचें संकश्ट दारार !

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

पावसाच्या उदकाचो चडांत चड वापर जातलो, हे खातीर कितें करूं येता? सरकारी यंत्रणांनी हे खातीर फुडाकार घेवचो.

गोंयांत 1970 च्या उत्तरार्धांत रस्त्या कुशीक उदकाचे नळ झळकुपाक लागले. 1980 लागता म्हणसर ल्हवू ल्हवू करून घराघरांनी ते पावले. भौशीक नळांचेर गोरवां, खाजगी गाडयो, आयदनां, कपडे धुवप, न्हांवप जातालें. हे प्रकार इतले वाडले की उपरांत सरकाराक ते बंद करचे पडले. पूण, तो मेरेन लोकांक नळाच्या उदकाची संवय जाल्ली. 1980 आनी 1990 च्या दसकांनी नळ सगल्याक पाविल्ले. लोकांनी बांयचेर, व्हाळ न्हंयांचेर वचप सोडिल्लें. तें ह्याच काळांत. दुसरे वटेन नवीं घरां, इमारती किल्लूंक लागिल्ल्यो. म्हणटकच व्हाळ, बांयों पुरोवपाचें चुकीचें पावल कांय बिल्डरांनी उखल्लें. सगल्यांक नळाचें उदक मेळटा, जांकां बांयो जाय तांणी मारल्यात. भौशीक बांयांचेर कोण येता, असो युक्तीवाद जावंक लागलो आनी कालांतरान गांव, शारांतल्यो नामनेच्यो अशो बांयो नाच्च जाल्यो. आयज 24 वरां उदक मेळना, तेन्ना जाण्ट्यांक आदल्या दिसांची याद आयले बगर रावना. नवे पिळगेक बांयचें उदक काडप जमना. मागीर नळ गेलो काय सरकाराच्या नांवान शंख!!
पयरूच तिळारी कानालाचें उदक गोंयांत पावलां. दुरुस्तीच्या नांवा खाला 13 नोव्हेंबर सावन तें बंद आशिल्लें. काम बेगोबेग जातलें अशें महाराष्ट्र सरकारान सांगिल्लें, पूण तें जालें ना. पर्वरी, म्हापशें वाठारांत नळ सुकिल्ले, बार्देसांंत, दिवचलेय मर्यादीत उदका पुरवण जाताली. परिस्थिती हाता भायर वच्चे पयलीं उदक आयलें. मात, हे घडणुकेक लागून उदक, तातूंत नळाचें उदक म्हणल्यार कितें, ताची प्रचिती लोकांक आयली. पर्यटन मोसम तेंगशेर आसतना हें जालां. हाचे मुखार मात उत्तर गोंयची उदकाची समस्या सासणाची सुट्टली अशें आस्वासन उदका स्रोत मंत्री सुभाष शिरोडकार हांणी पयरूच दिलां. ते खातीर साळांत उदका प्रकल्प उबारतात. तो फुडल्या कांय म्हयन्यां भितर पूर्ण जातलो, खंय. थंयचें उदक आमठाणें धरणा खातीर वापरतले.
उत्तर गोंयाक आनीक साडेतिनशे एमएलडी उदकाची गरज आसा. ती पुराय करपाचे यत्न चालू आसात. ते खातीर 250 कोटी रुपयांचो खर्च करतले. मात हांगा नागरिकांचो, थळाव्या स्वराज्य संस्थांचोय पालव जाय. तेन्नाच ताका येश मेळटलें. सगल्यांत पयलीं उदकाची बचत जावंक जाय. जंय 24 वरां उदक मेळटा, थंयच्या लोकांनी उदक सांबाळून वापरूंक जाय. आसा म्हूण मेळत तशें वापरल्यार ताचो दुसर्‍या तालुक्यांचेर परिणाम जातलो, हें सांगपाक नाका. पंचायतीन, नगरपालिकेन थळावे उदका स्रोत नितळ दवरपाचो वेळ आयला. थंय प्रदुशण जावंक फावना. उदक व्हांवतें ना जाल्यार तें रोखडेंच बुरशें जाता. थंय मागीर कोयर आनी नाका जाल्लें रकोवपाचे प्रकार जातात. कांय कडेन तर सिवरेज लायनी सोडल्यात. उदकांत भलायकेक वायट थारूं येता अशी बॅक्टेरिया तयार जाल्यात. तेन्ना पंचायतीन थळावीं तळीं, न्हंयो, व्हाळ सांबाळपाक जाय. तांकां नवी जीण दिवंक जाय.
लोक जागे विकत आसात. घर वसणुको वाडत आसात. हाचो परिणाम कोयर, वीज, येरादारीचेर जाला, आनीक उदकाचेरूय. इतल्या लोकांक उदक खंयच्यान दितले? घरां वाडिल्ल्यान सेप्टीक टँकांचो आंकडो वाडला. ताचो परिणाम जमनींतल्या उदका स्रोतांचेर जाला काय ना, तें तपासपाची गरज आसा? दुयेंसां वाडल्यांत ताका भेसळ, बदलिल्ली जिणेंशैली जापसालदार आसाच, पूण उदकाकूय लागून तीं जायनात मूं, हें कोण सोदून काडटलो? म्हादयचेर कर्नाटकाचो दोळो आसा. राज्यांत आसा त्या उदकाचोच वापर करपाचो वेळ आयलो, अशें समजून उदक वापरल्यार बरें. आमच्यो न्हंयो, व्हाळांची कितें परिस्थिती आसा, व्हांवता तातूंतलें कितलें उदक दर्याक मेळटा, हाचोय अभ्यास गरजेचो. पर्यावरण आनी पावस हांचें नातें आसता, हें शिक्षीत मनशांक सांगपाक नाका. म्हणटकच पर्यावरणाची जतनाय आमकां घेवपाक जाय. सुवार्था खातीर दोंगर बोडकावप आतां खूब जालें. कोणा खातीर हीं घरां, घर वसणुको, प्रकल्प? ते विकत घेवपाची आस्पत आशिल्ले गोंयकार थोडेच आसतले. भाजी, फळां, कड्डण भायल्यान आयात करपाक मेळटा, तशें उदक मेळना. तरीय शेजराच्या राज्यांतल्यान आमकां उदक मेळटा. तें येना जाल्यार कितें जाता, तें आमी पळयलें. पावसाच्या उदकाचो चडांत चड वापर जातलो, हे खातीर कितें करूं येता?
उदकाची टंचाय जावची ना, अशें सरकारान म्हणलां खरें. पूण, हें वक्तव्य लोकसभा वेंचणुके पयलीं सत्त्यांत देंवतलें?