उगडलें ‘सर्गा’चें दार

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

काश्मीर हो पाकिस्तानाचो भाग न्हय, स्वतंत्र देशूय न्हय. तो भारतमातेचो मुकूट हें काश्मीरींनी आतां घट मतींत दवरल्यार बरें.

खंयच्या वाठाराची उदरगत करपाची आसल्यार सगल्यांत म्हत्वाची गजाल म्हणल्यार रस्तो आनी येरादारी. शिक्षणूय म्हत्वाचें. आमच्या गोंयांत कदंब बस येरादारी म्हामंडळ 1980 च्या दसऱ्याक सुरू जालें आनी खेड्या- पाड्यांनी रावपी लोक कामा- धंद्याक, नोकरेक गांवां भायर सरले. शिक्षणा खातीर शारांनी वचपाक लागले. आपशीच तांची अर्थीक, समाजीक उदरगत जाली. गांवूय सुदारलो. कदंब बसीक गोंयच्या वित्त वाहिनीय म्हणल्यार अतिताय थारची ना. स्वता लुकसाणांत आसली तरी (अर्थांत ताका वेगळीं कारणां आसात!) गांवांची उदरगत कदंबान केली. लोक शिकपाक पावले, पोटाक लागले. गांवांनी पयसो घोळपाक लागलो. काल प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी हांणी जम्मू- काश्मीरांत 46,000 हजार कोटी रुपयांच्या उदरगत प्रकल्पांची बुन्याद घाली, थोड्यांचें लोकार्पण केलें. बुन्यादी सुविधा वांगडांच थंय चिनाब आनी अंजी पुलांचें उक्तावण जालां. पळोवंक गेल्यार ही सादी गजाल. मात, ताका खूब म्हत्व आसा. कारण हो संवसारांतलो सगल्यांत व्हडलो पूल. अंजी हो देशांतलो पयलो केबल स्टेड पूल. फारुख अब्दुल्ला हांणी म्हणलां ते प्रमाण, जें ब्रिटीशांक जमलें ना, तें एनडीए सरकारान करून दाखयलें. आनीक एक म्हत्वाची गजाल घडल्या, ती म्हणल्यार जम्मू- काश्मीर देगण देशाच्या मुख्य रेल्वे नेटवर्का कडेन थेट जोडलां. ताचो वेपार, पर्यटन, शिक्षण, रोजगार मळाचेर व्हडलो फायदो जातलो. एकचार, भावपण वाडटलें. 

ह्या सगल्यांत व्हडल्या पुला विशीं सांगपाचें जाल्यार, उंच दोंगरांतल्यान व्हांवपी चिनाब न्हंयेचेर व्हडलें आर्क बांदून हो पूल उबो केला. 359 मिटर उंच. जमनी वयल्यान तो आयफेल टाॅवरा परस उंच आसा. 272 किलोमिटरांच्या उधमपूर- श्रीनगर- बारामुल्ला रेल्वे लिंक ह्या म्हत्वाकांक्षी प्रकल्पाचो तो एक वांटो. ह्या पुलाक लागून कटारा – श्रीनगर शारां मदलो प्रवास 3 ते 4 वरांनी उणो जातलो. ह्या पुराय प्रकल्पाक 43,780 कोटी रुपया खर्च आयला. 943 ल्हान- व्हड पूल ह्या मार्गाचेर आसात. कोंकण रेल्वे म्हामंडळान हाचें बांदकाम केलां, हें विशेश. 1970 च्या दसकांत प्रधानमंत्री इंदिरा गांधी हांच्या वेळार प्रकल्पाचो प्रस्ताव मांडिल्लो. 1994 त ताका नरसिंहराव सरकारान मान्यताय दिली आनी वाजपेयी सरकाराच्या काळांत, 2002 वर्सा जमीन हस्तांतरा उपरात कामाक सुरवात जाली. 

ह्या रेल्वे नेटवर्काक लागून ‘काश्मीर ते कन्याकुमारी’ असो भारताचो सदांच उल्लेख जाता, तो प्रत्यक्षांत आयला. आयज आतंकवादाक लागून नरक जालां आसलें तरी काश्मीराक एका काळार भारतांतलो सर्ग म्हणटाले. अशा ह्या मोनेळ घालपी सैमीक वाठाराचे उदरगतीचें दारूच उक्तें जालां, अशें म्हणल्यार अतिताय थारची ना. काश्मीरी तरणाट्यांनी, उद्देजकांनी आतां थंयच्या सर्वांगीण विकासाक माथें मारचें पडटलें. आतंकवादाचे भकीक पडपी तरणाट्यां मदीं गरीब लोक चड आसात. हातांत लाखांनी रुपया मेळटा म्हणटकच ते कितेंय करपाक तयार जातात. अर्थात कडवी धर्मीक वृत्तीय हाका जापसालदार आसता. धर्मीक अभिमान घराच्या हुंबऱ्या भितर दवरून जम्मू- काश्मीराचे उदरगतीचेर सगल्यांनी आतां लक्ष केंद्रीत करूंक फावो. 

आमचो देश अजून गरीब आसा. बरेच लोक दळडीर रेशे सकयल आसात. ताचें एक कारण म्हणल्यार भुगोलीक परिस्थिती. ईशान्ये कडेन, उत्तरेक जंय दोंगर, देगणां आसात, थंय उदरगतीची गंगा पावंक ना. कांय कडेन तर बाजार हाडपाक पसून दोंगर, देगणां हुपून वराचीं वरां चलचें पडटा. शिक्षणा खातीर दोरयेच्या पुला वयल्यान सातवे- आठवे यत्तेच्या भुरग्यांक जीव मुठींत घेवन न्हंय हुपची पडटा. पयस कित्याक आमच्या गोंयांत पसून पूर्वेक, दक्षीणेक अजून कांय गांवांनी गाडी व्हरपाक मेळना. मागीर कोण दुयेंत पडल्यार ताका झोळयेंत वा स्ट्रेचराचेर घालून हाडचो पडटा. असले वाठार सोदून ते रस्तो, रेल्वे, पुलांनी मुखेल गांव, शारांक जोडपाक जाय. अर्थांत हाका कोट्यांनी रुपया खर्च येतलो. पूण ही काळाची गरज. राज्य सरकारांनी फाटपुरवण करून केंद्राचे मजतीन हीं कामां पुराय करचीं. कारण, येरादारी, शिक्षण, रोजगारा बगर विकास जायना. जम्मू आनी काश्मीरांत तरणाट्यांनी पाकिस्तानाच्या धर्मांध आतंकवाद्यांच्या नादाक लागचे परस शिक्षण, रोजगाराचेर लक्ष केंद्रीत केलें जाल्यार त्या वाठाराची उदरगत जावपाक वेळ लागचो ना. काश्मीराक राज्याचो दर्जोय बेगीन मेळप गरजेचें. कालचे पूल, वंदे भारत रेल्वे आनी हेर प्रकल्पांच्या लोकार्पणाक लागून थंयचो राष्ट्रीय एकचार घटमूट जातलो. ताचीच तर हे घटकेक खर गरज आसा. पर्यटन मळा वयले जायते वेवसायीक भारतीय पर्यटकांक ‘इंडियन’ म्हूण पाचारतात. हाचो अर्थ ते स्वताक भारतीय मानिनात असो जालो ना? तांणी आपूणय भारतीय हे विसरूंक फावना. काश्मीर हो पाकिस्तानाचो भाग न्हय, स्वतंत्र देशूय न्हय. तो आमचे सगल्यांचे भारतमातेचो मुकूट हें काश्मीरींनी आतां घट मतींत दवरल्यार बरें.