इंडोनेशियांतलो हिदू भौस

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

एक बाली जुंवो सोडलो जाल्यार उरिल्लो पुराय इंडोनेशिया देश हो अहिंदू म्हळ्यार मुसलमान धर्मी, पूण हिंदू सभ्यतायेची जायतीं तासां ह्या देसाचे मुखेल संस्कृतायेंत भरसल्लीं दिश्टी पडटात. हांगां गणपतीक बुदवंतकायेचें प्रतीक असो लेखतात.

संस्कृताय ही अदीक करून थीर आसता. पूण स्थलांतराक लागून तातूंत सुमारा भायर बदल जावंक शकता. हाची अजापिणी देख म्हणल्यार इंडोनेशीया द्वीप समुहांतलो हिंदू धर्म. इ. स. च्या पयल्या शेंकड्यांत दक्षीण भारतांतल्या व्यापाऱ्यां वांगडा हिंदू धर्म आचारतात तो हिंदू धर्म आनी इंडोनेशियात आचारतात तो हिंदू धर्म हांचे मदीं जायतो फरक आता म्हूण!
इंडोनेशियातल्या हिंदू भौसांत जाती वेवस्था आसा. पूण, ती समानतायेचेर आदारिल्ली आसा. आनी भारता कडेन तुळा केल्यार थंयच्या हिंदू संस्कृतायेंत दादल्यां परस बायलांक उंचेली सुवात आसा. हांगा भारतांत आदी जायते कडेन कांय थारावीक जातींच्या लोकांकूच देवळांनी प्रवेश मेळटालो. आयज लेगीत कांय कडेन दलितांक देवळांनी प्रवेश मेळना. इंडोनेशियांतल्या देवळांनी भितर सरपाक जात लागना. बाली हांगा बेसाखी मंदिर समूह आसा. हो संवसारांतल्या सगळ्यान व्हड हिंदू मंदिर समुहा मदलो एक. थंय जण-एका हिंदू जातीचें एक-एक देवूळ आसा. त्या देवळांनी त्या- त्या जातीचे लोक आपापल्या मूळ पुरसांच्यो पूजा करतात. बालीच्या अगंग या पांचव्याचार दोंगरांचेर तरेकवार देवतांची देवळां आसात. आनी ती समेस्तां खातीर उक्ती आसात.
बाली भितर हिंदू मदी अस्पृश्य ही जात ना. आनी थंयच्या इतिहासांत ती आसली म्हणपाचीय गवाय ना. जे ब्राह्मण नात ते लेगीत थंय पूजा करूं शकतात. बायलांक प्रवेश ना, अशें एकूय देवूळ बालींत ना. तेच प्रमाण थंय पुरयतपण हें फक्त दादल्यांचेच मळ न्हय. खुबशी बायलां थंय पुजारिणी जावन देवळांनी पूजा करतात. आदीं सावन कोणूय थंय आपणालो वेवसाय बदलू शकता. म्हळ्यार आपणाली जात बदलूंक शकता !
वर्स 2011 चे जनगणने प्रमाण भारतात फकत 6 प्रतिशत लग्नां आंतरजातीय जाल्यांत. खुबश्या जाणांचे बाबतीन जे कोण आपणाल्या जाती भायल्या कडेन लग्न जावपाचें धाडस करतात, तांकां तांची घरची कुटुंबातल्यान भायर घालतात. ही गजाल आंतरजाती लग्नां वरवीं सामाजीक एकवट सादपाक आडखळ कशी आसा.
बालींतल्या जाती वेवस्थे प्रमाण कोणाकूय जाती भायर लग्न जावपाक समाजाची मान्यताय आसा. आनी तशें लग्न जावप ही गजाल थंय सदचीच जाल्या. अशा लग्नांतले न्हवरे लग्ना उपरांत आपणाल्या व्हंकलांच्यो जाती आपणायतात. व्हंकलांच्या जातींतल्या देवळांनी वतात आनी तांच्या मूळ पुरसांक भजतात! बालींतले हिंदू भारतीय हिंदू परस उणे धर्मीक न्हय. थंयच्या हिंदुंचो दीस तरेकवार विधींनी सुरू जाता. ते दिसांतल्यान जायते फावट आपणाल्या दैवतांची आराधना करतात. या धाक‌टुल्या जुंव्यार 20 हजारां परस चड देवळां आसात. जण एक देवूळ हें 100 ते 200 भक्तां पासत वा 40 ते 60 कुटुंबां पासत आसा. आपणाल्या कुटुंबीक देवळांनी सदां वचपी लोक हांगां जायते आसात. कांय जाण एका परस चड फावटीय देवळांनी वेतात.
एक बाली जुंवो सोडलो जाल्यार उरिल्लो पुराय इंडोनेशिया देश हो अहिंदू म्हळ्यार मुसलमान धर्मी, पूण हिंदू सभ्यतायेची जायतीं तासां ह्या देसाचे मुखेल संस्कृतायेंत भरसल्लीं दिश्टी पडटात. हांगां गणपतीक बुदवंतकायेचें प्रतीक असो लेखतात. आनी मुसलमान भोवसंख्येनी आशिल्ल्या ह्या देशांत जायत्या भौशिक विद्यापिठांनी श्री गणेशाची प्रतिमा बोधचिन्ह म्हूण आपणायतात.
पुराय द्वीपसमुहाच्या सांस्कृतीक कार्यावळींनी वेवसायीक नाचपिणी रामायण आनी महाभारतांतल्यो काणयो कथन करतात. दर दिसा योग्यकर्ता हांगा सरल्या प्रंबनन देवळां चोंब्याक हजारांनी मुसलमान आनी हिंदू भेट दितात आनी थंयच्या शिव, विष्णू आनी ब्रह्मदेवांच्या मंदिरांच्या वण्टीचेर पितारील्ल्या म्हाभारत आनी रामायणांतल्या चित्रांची तुस्त तोखणाय करतात.
शिव, विष्णू, गणेश, सीता, हनुमान, अंगद हीं हिंदू दैवतां इंडोनेशियाच्या मुखेल संस्कृतायेचे वांटे जावन आसात. जाकार्ता हें ह्या देशाचें राजपाटण. ह्या शाराच्या मदेकांत एक 23 मिटर उंचायेचो अर्जुन, विजय पोडो नांवाचो पुतळो आसा. तातुन श्रीकृष्ण अर्जुनाक गितेंतलें तत्वगिन्यान सांगता हो देखाव आसा. श्री विष्णूदेवाचें वाहन आसलेलो गरुड हे ह्या मुसलमान भोवसंख्येनी आसलेल्या राष्ट्राचें मानचिन्ह आसा!
बाली जुंव्या वयल्यो हिंदू बायलो पदरां वरवीं आपणालीं तोंडां लिपयनात. बायलां खातीर थंयची पारंपरीक न्हेसणां म्हणल्यार खोमीस आनी घागरो. पूर्ण तातून तोंड लिपोवपी दुपट्टाक स्थान ना. बायलां सरसकट भायर कामाक वतात. सुमार 50 प्रतिशत बायलो. भारतांत हे प्रमाण 24 प्रतिशतां परस उणे आसा.
भारतांत 95 प्रतिशत लग्नां हीं थारावन (arranged marriages) केल्लीं आसतात. पूण इंडोनेशियांत 75 प्रतिशत लग्नां थारावन केल्लीं नासतात! लोक आपणाक जाय ते जिणे सांगाती वेंचुन काडटात आनी आपणाले संवसार थाट्टात. जाय जाल्यार आमच्यांनी ह्या लग्नांक ‘मोग- लग्नां’ म्हणू येतात.
मूळ लेखिका : नीरज कौशल

प्रदीप लवंदे
9923292022,