भांगरभूंय | प्रतिनिधी
“आगो तुजो पूत कोंकणी- कोंकणी म्हूण तवनासपणा करता. ताका आडाय. ह्यो पोटांत पडपाच्यो खबरी न्हय. इंग्लेज भाशेंत शिकप केल्यार फुडें फुडार बरो आसा.” आज्जेच्या कानांर पडलें आनी तिचो सदाचो मंत्र सुरू जालो.
वळेसर
रियो, बाब उठ बेगीन, मम्मान रियोक उलो मारलो. तो मातूय हाल्लो ना. सुस्त न्हिदिल्लो. ताका जागच येवंक नाशिल्ली.
“आगो कित्याक उठयता सकाळीं- सकाळीं. मातशें न्हीदुनी ताका.” आज्जेन सहज म्हणलें.
“इश्कोलाक वेळ जाता मागीर. आतां अपुरबायो करपाक जायना गे तांच्यो.” शिल्पा बेजारून रांदचेकुडींत गेलें. डबो करपाक लागलें.
रियोची आजी मात खिणभर विचारांच्या जाळांत आडकली.
“आमीच… हय आमीच ह्या भुरग्यांक अशो संवंयो लायतात. खरेंच शिल्पाचें, हाकाच लागून काय कितें…? कांय जाण आळसाय करतात. सुसेगाद! कशे वावुरता. जापसालदारकेचो चडसो भोरो आवय, आज्जी, बापुय, आजो कोण तरी उबारता. फुडें अचकीत उबो रावपाक तो फाटीं पडटा.” आजो बडबडटालो. आजी आयकताली. आजो रोखठोक…. जाग्यावेली वस्त जाग्यार. शिस्त जायच आशिल्ली.
“हे आज्जेचे घेवन बसु नाका. चल उठय रियोक. तिकाच लागून तो खावंक जेवंकूय फाटीं पडला, चडच अपुरबायो.” शिल्पाक सगळें पटलें पूण आज्जेचें मन दुखोवंक बरें दिसलें ना. उठयता म्हणलें आनी तें… मात्सो वेळ रावलें. हाकाच म्हणटात जाणा जावन, कांयच खबर नाशिल्लें भशेन वावुरप. म्हणल्यार दुसऱ्याक पिशांक काडप. पूण शिल्पाकूय दिसलें रियोन न्हीदचें.
आजो मात तकली वापरून रियोक जाग्यार हाडपाचें चिंतपाक लागलो. मनांत विचारांचे भोरे बांदतना ते कोणाच्या माथ्यार दवरतलों हाजोय विचार करतालो.
आयची भुरगीं व्हड जातात, पूण जापान, चीन, सिंगापूर जावं कांय हेर देशांतल्या भुरग्या भशेन ताच्यां खादांर भार कसलोच दिसना. एक तर कांय सामकीच “बाबत कुळां” दुसरे हुर्रर्र फुर्रर्र !…. तरी कांय संस्काराच्या दायजातली. आपली आवय… म्हणल्यार कोंकणी विशीं तर कांय जाणांक पडूनच गेलें ना. आवयभास म्हूण कितें विचारल्यार “मम्माकूच खबर ना गे”! अशें म्हूण आवयचेर फाफडून मेकळें.
मम्मा, आजी, घरकार हाचें तांचें कशें ? सगळ्यो भासो बऱ्यो. “आमकां कितें लागता तें?” आपले फायद्याचें पळोवया. बेठी झगडी, बाचाबाची आमकां परवडपाची ना. आजो मात भोवच गंभीर जालो.
“चल मातसो उठय पळोवया ताका” आज्याच्या एका धेंगशार शिल्पा सरळ उठून धांवलें.
“पांचार ते पंचवीसार. आरे, शाळेंत कितल्या वरांचेर वचप?”
“उठलो वतां आतां.” रियो धांवत दांत ब्रश करपाक गेलो.
आज्याच्या म्हणण्या प्रमाण But for us the road unfuds itself, we don’t stop walking, we know there is far to go. रियो धांवत येवन च्या पिवन इस्कोलाक वचपाचे तयारेक लागलो. आज्यान नातवाचेर नाजुकशी बडी दाखयली.
सांजवेळाचे भुरगे भायले वटेन खेळटाले. क्रिकेटीचे बॉलान रियोन जनेलाचो हारसो फोडलो. येदें तोंड करूंन भितर येवन रडपाचे तयारेंत आशिल्लो.
“आवाज कसलो जाला? रियो चल वचून पळय आनी सगळ्यांक समजावन, मेकळें कर.”दोळ्यांत दुकां पळोवन आजी आसुं आसुं… म्हूण ओंठार आयिल्लें, थंयचे थंयच गिळचें पडलें. आज्यान ताका फुडें टोर्चाचो शोत दाखयलो. रियो नेटान बॅट घेवन परतलो. दोळ्यांतली दुकां आपसूक जिरलीं. आपले आपुण स्वता उलोवनूय बरे भशेन सांवरूंन व्हेलें. आज्यान रियोत आत्मविश्वास जागयलो. म्हाकाय जमता. रियो खोशी जालो. त्या एका खिणांत कितली जादु आशिल्ली ती घडणूक रियोचे जिवीत बदलून गेली. स्वता जावन आपूण फुडाकार घेवन फुडें वचपाची वृती जागली.
अचकीत शेजारची आज्जी बरी ना म्हूण कळटांच रियो सगळ्यां आदीं थंय धांवत गेलो. तांकां हाँस्पिटलांत व्हरपाक आदार केलो. कांय दीस हॉस्पिटलांत आसतना तिका फावो तो आदार केलो. आज्जी भायर पडली तेन्ना तिच्या घरच्याक आपलीशीच मानून सतत ताच्या बऱ्या वायटांत सामील जालो. धावी पास जावन कॉलेजीत पावल घाल्ले. कोंकणीची चळवळ पेटून उठिल्ली.
“तुमचे कोंकणीत कितें आसा?”
“कित्याक जाय तुमकां शिकपाक कोंकणी?” प्राथमिक शिकप मराठींत, घरांत वाचतात मराठी, मागीर अशी ही नाटकबाजी कित्याक?”
रियोन आपलें आपसांतले सगळें इश्ट एक केले.
“हांकां कितेंय तरी वखद जायच रे.”
“आनी स्वता पयली कोंकणी सारकी शिकून घेवया जाल्यारूच आमी दुसऱ्याक पटोवन दिवंक पावतले.”
इतले मजगतीं रियोच्या मम्माक सांगले… “आगो तुजो पूत कोंकणी- कोंकणी म्हूण तवनासपणा करता. ताका आडाय. ह्यो पोटांत पडपाच्यो खबरी न्हय. इंग्लेज भाशेंत शिकप केल्यार फुडें फुडार बरो आसा.” आज्जेच्या कानांर पडलें आनी तिचो सदाचो मंत्र सुरू जालो.
“आसुं रे बाबा रियो आमकां नाका त्यो नसत्यो राटावळी.”
“आतां तुजो फुडार घडोवपाची गरज. न्हय त्या कोंकणीच्या वादांत तुका पडपाची गरज ना. कांय फायदो ना, कळ्ळें.” मम्मान रागान एकच धपको घालपाचोच उरिल्लो. इतल्यांत आज्यान सरळ सरळ सांगलें.
“रियो तुका बरें कितें, खरें कितें. कितें जाय, कितें नाका. आतां बरें कळटा. तुवें कितें थारायलां तशें कर.”
आज्याच्या उतरांनी सुरवे सावन ताका “मोटीवेट” केल्लो. तो आपल्या कोंकणी इश्ट परिवारा सयत पांवलां मारीत फुडें चलत रावलो.
आज तोच रियो एक कोंकणीचो खांबो जावन वावुरता. “आसुं गो” म्हणपी ताचीं मनशां “कोंकणीचे शणै गोंयबाब, दाल्गाद हांचे विंशी वाचतात” कांय जाण कोंकणी मंडळांत आपुण वांटो घेवंक खासा येतात.
विजया शेळडेकार
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
