भांगरभूंय | प्रतिनिधी
बेकायदेशीर गजाली सगलेच कडेन जातात. प्रामाणीक मनीस पसून सरकारी राटावळींक वाजेवन केन्नाय ल्हवूच कायद्याक फटोवपाचें धाडस करता. पूण, थोडे बेधडक सरकारी यंत्रणेक विकत घेवन, सैमाचो इबाड करून मनाक येता तें करतात. तांकां आळाबंद येवचो, नेमकें कितें घडटा तें लोकांक कळचें, कितें चुकीचें घडटा जाल्यार ताचे आड आवाज काडचो, लोकविरोधी धोरणाक विरोध करचो, ह्या हेतान म्हायती हक्क कायदो (आरटीआय) तयार केला. मे 2005 त तें विधेयक मंजूर जालें. उपरांत त्याच वर्सा 12 आॅक्टोबराक कायदो चालीक लागलो. हो कायदो पुराय सगल्यांक वापरूंक मेळटा. पयलो आरटीआय अर्ज 12 आॅक्टोबराकूच पुणें पुलीस स्टेशनात दाखल जाल्लो. आरटीआय अर्ज केले उपरांत एका म्हयन्या भितर खरी म्हायती दिवंक जाय. नाजाल्यार अधिकाऱ्याचेर कारवाय जावं येता. जर म्हायती जिणे मरणा कडेन संबंदीत आसा, जाल्यार ती 48 वरां भितर दिवंक जाय. हो कायदो 2019 वर्सा एकदां दुरुस्त केल्लो.
केंद्रीय मुखेल म्हायती आयुक्त हिरालाल समारिया हांणी काल एक वक्तव्य केलें. देशांतले सादारण 30 टक्के आरटीआय वावुरपी ह्या कायद्याचो गैरवापर करतात. तो तांचो धंदो जाला, अशें तांणी सांगलें. हातूंत फक्त आरटीआय वावुरपीच आसात काय सरकारी बाबूय, ताचेर तांणी उजवाड घालो ना. हे वावुरपी सरकारी अधिकाऱ्यांचें शोशण करतात, अशें मात तांणी सांगलें. ह्या 30 टक्क्यांतले कांय जाण गोंयांतूय आसतले. ते आपूण जावन हें करतात, काय तांकां कोण करपाक सांगता, हाचो सोद घेवचो पडटलो. पूण, कायदो जायत सावन 70- 75 टक्के वावुरपी प्रामाणीकपणान ताचो योग्य वापर करतात, अशें तांणी सांगलें, ही तांतले तातूंत थाकाय दिवपी गजाल.
आरटीआय अर्जा वरवीं म्हायती मेळटकच केश चलता. थंय अर्ज करपी मनशान हाजीर रावपाक नाका? पूण बरेच खेपे ते येनात, अशें हिरालाल हांणी सांगलें. म्हणटकच खंय तरी उदक मुरता, अशें म्हणपाक वाव आसा. ह्या केशींक लागून सरकारी अधिकाऱ्यांचो वेळ फुकट वता. दरेकल्यान म्हायती मागतना, ती समाजा खातीर उपेगी आसा वा ना, तें पळोवंक जाय. सरकारी अधिकाऱ्यांनीय ती मागपा फाटल्यान त्या मनशाचो हेतू कितें, तें तपासपाक जाय. थोडे आरटीआय वावुरपी पयशां खातीर बेकायदेशीर कामां सोदून तांचे आड अर्ज करीत आसतात, असो आरोप जाता. पंचायती कडल्यान दाखलो घेनासतना दुरीग बांदलें म्हूण आरटीआय अर्ज करून केशीची धमकी दिवन संबंदिता कडल्यान हात ओले करून घेवपी आसात. थोडे बोगस केशी दाखल करतात खंय. ह्या वावुरप्यांची मोडस ओपरेंडी जाणून घेवन तांचे आड पावलां उबारपाक शक्य ना?
आरटीआय विशीं जायत्यो गजाली कानार पडटात. त्यो सगल्योच खऱ्यो आसच्यो नात. पूण सगल्यो फट आसतल्यो अशेंय म्हणपाक मेळचें ना. थोडे बेकायदेशीर बांदकाम उबें जायसर ओग्गी रावतात. मागीर आरटीआय अर्ज करतात. म्हायती मेळ्ळी काय मागीर संबंदीत यंत्रणे कडेन केश दाखल करप. कांय वेळा सरकारी अधिकारीय तांकां अर्ज करपाक सांगतात. मागीर तें प्रकरण मिटोवपाक बेकायदेशीर काम करपी तो मनीस च्या-पाण्याक लाख, देड लाख रुपया वांट्टा. गोंयांत एका काळार अर्जाचेर अर्ज करपी आशिल्ले. ते आतां अचकीत कशे सुदारले वा तांणी हीं कामां कित्याक सोडलीं तें कळना. हातूंतले सगलेच ‘वेवसायीक’ नाशिल्ले, नितळ मनान सरकारी यंत्रणांची बेकायदेशीर कामां उक्तडार हाडून तांणी समाजाची सेवाच केल्ली.
थोडे अधिकारी मर्जींतल्या आरटीआय वावुरप्यांक अर्ज करपाक सांगतात. बेकायदेशीर बांदकाम करपीय आपले आड अर्ज करपाक सांगतात खंय. ताचे कडेन कागदपत्रां नासतात. म्हणटकच अर्ज करतकच तें बांदकाम मोडून उडोवपाचो आदेश येता. मागीर ताचे आड न्यायालयांत वचप. बांदकाम आसा थंयच थांबोवचें (स्टे) असो निकाल न्यायालयान दिलो म्हणटकच कांय तेंपान संबंदीत व्यक्ती आपल्या लोकप्रतिनिधींक वा वरिश्ठ अधिकाऱ्यांक हाता कडेन धरून बांदकामाची आडकल्ली गाडी परतून सुरू करपाक मेकळो. समाजांत बेकायदो कामां चलतात. तातूंत कोण साव, कोण चोर हें सिद्ध जाताच अशें ना. प्रादेशीक आराखड्या वेळार गोंयांत व्हडलो बोवाळ जाल्लो. सरकार पसून पडलें. उपरांतच्या काळांत सैमाची कितली नासाडी जाली तें सगल्यांकूच खबर आसा. बेकायदेशीर काम सांपडलें काय 30 टक्क्यांतले आरटीआय वावुरपी जागे जातात. आतां सोशल मिडिया हें एक बरें साधन जालां. ताचेर बदनामी जायत ह्या भंयान कायदो माड्डुवपी लोक पयलींच दुडू काडूनय दवरतात आसतले. आरटीआयचो समाजाक फायदो जाला आनी थोड्यांची बोल्सांय भरल्यांत. आरटीआय घालून नेमके कोण, कितले फावटी, कसले अर्ज करतात, तें कळत जाल्यार हाचेर नियंत्रण येवं येता??
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
