आयज ‘कारगील विजय दीस’

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भारतमातेची राखण करपा खातीर ज्या शुरविरांनी जीव वगडायलो तांची काणी सांगता तितली उणीच. आयजचो हो दीस दरेका जवानाक समर्पित आसा, जाचो दरेका भारतियाक अभिमान आसा. आयची तारीख पाकिस्तानाचेर भारतान मेळयल्ल्या जैताचें आनी ताच्या सैनिकांच्या शौर्याचें प्रतीक. आमी ‘कारगील विजय दिवस’ कित्याक मनयतात? २६ जुलयाक कितें जालें? कारगील झूज कितें आशिल्लें? कशें आशिल्लें ऑपरेशन व्हिक्ट्री कितें आशिल्लें? अशे कांय प्रस्न आसात, जाची जाप दरेका भारतीयाक खबर आसूंक जाय. भारत आनी पाकिस्ताना मदीं जाल्ल्या सगळ्यांत कठीण कारगील झुजा विशीं कांय खाशेल्यो गजाली जाणून घेवया.

सगळ्यांत भिरांकूळ आनी दीर्घकाळ चलिल्लें झूज
स्वातंत्र्या उपरांत भारत आनी पाकिस्ताना मदीं तीन झुजां जाल्यांत. पयलें १९६५ वर्सा, दुसरें १९७१ वर्सा आनी तिसरें १९९९ वर्सा. पूण, सगळ्यांत भिरांकूळ आनी दीर्घकाळ चलपी झूज म्हळ्यार १९९९ वर्साचें कारगिल झूज. पाकिस्ताना आड जाल्ल्या तिनूय झुजांनी भारतान जैत मेळयलां. पूण कारगील झुजांत भारतान मेळिल्ल्या जैताचो उगडास करपा खातीर, भारतीय सैनिकांक मान दिवपा खातीर, तशेंच तांच्या शौर्याक मान दिवपा खातीर ‘कारगील विजय दिवस’ मनयतात.

‘कोड नेम’ कितें आशिल्लें?
१९९९ च्या भारत-पाकिस्तान झुजांत भारतीय सैन्यान पाकिस्तानी सैन्याक कारगील वाठारांतल्यान भायर काडून उडोवपाचे कारवायेक ‘ऑपरेशन विजय’ अशें नांव दिलें. ह्या कारगील झुजांत भारतीय सैन्न्याचे तीन विभाग जाले. तांकां अभिमन्यु, भीम आनी अर्जुन अशीं नांवां दिल्लीं.

‘कारगील विजय दिवस’ कित्याक मनयतात?
२६ जुलय १९९९ ही भारता खातीर एक सामकी खाशेली तारीख. टायगर हिल, पॉयंट ४८७५, पॉयंट ५१४० ह्या सगळ्या दोंगरांच्या तेमकांक पाकिस्तान सैन्न्यांचे तावडेंतल्यान मुक्त करून कारगील झूज भारतीय सैन्याच्या धाडसी सैनिकांनी जिखलें. ही तारीख भारतान पाकिस्तानाचेर जैत मेळयल्लें आनी त्या सैनिकांच्या शौर्याचें प्रतीक जावन आसा.

कारगिलाचो खरो हिरो कोण म्हण्टात?
दर एका सैनिकांची भुमिका म्हत्वाची आसली तरी कांय जाणांचें शौर्य इतिहासाच्या पानांनी सदां खातीर नोंद जाल्लें. तातुंतलो एकलो म्हळ्यार कॅप्टन विक्रम बत्रा, जांकां कारगील झुजाचे हिरो म्हणटात. ९ सप्टेंबर १९७४ दिसा जल्मल्ले कॅप्टन विक्रम बत्रा ७ जुलय १९९९ दिसा ह्या झुजांत शहीद जाले. तांच्या शौर्याक लागून तांकां मरणा उपरांत भारताचे सगळ्यांत प्रतिश्ठीत आनी सगळ्यांत उंचेलो शौर्य पुरस्कार ‘परम वीर चक्र’ हो पुरस्कार फावो जालो. कॅप्टन विक्रम बत्रा हांणी पाकिस्ताना कडेन जाल्ल्या झुजांत ५ दुस्मानांक मारले. विक्रम बत्रा हांणी मुखार येवन गंभीर जखमी जावन लेगीत आपल्या मनशांचें फुडारपण केलें. भायर सरपाची वाट नाशिल्ल्यान तांणी मुखारचे वटेनच्यान दुस्मानांचेर घुरी घालून गोळीबार केलो. अशक्य दिसपी काम शक्य करतना ते स्वता हुतात्मा जाले.

कारगील झूज कित्याक सुरू जालें?
काश्मिरी आतंकवादी आशिल्ल्याचे दाखोवन दिवन पाकिस्तानी सैन्यांनी नियंत्रण रेखा (LOC) हुंपून भारतीय हद्दीत घुसखोरी केले उपरांत झुजाक सुरवात जाली. एलओसी ही काश्मीर वाठारांतली भारत आनी पाकिस्तान हांचे मदीं वास्तवीक शिम म्हूण काम करता. पाकिस्तान सैन्यान रणनिती तयार करून म्हत्वाची सुवात आपल्या हातांत घेवपाचो यत्न केल्लो. कारगील लद्दाख खाला पडटा. पूण झूज सुरू जातकच लद्दाख सयत पुराय वाठार जम्मू-काश्मीरा खाला आयलो. सद्याचो चडसो कारगील वाठार एका काळार पुरीग ह्या नांवान वळखताले.

तेन्ना प्रधानमंत्री कोण आशिल्ले?
कारगील झुजाच्या काळांत भारताचे प्रधानमंत्री अटल बिहारी वाजपेयी आशिल्ले. झूज जिंखल्या उपरांत तांणी ‘ऑपरेशन विजय’ येसस्वी जाहीर केलें. पाकिस्ताना कडेन उलोवणी करपा खातीर भारत सरकारान अटी थारायल्यात अशेंय म्हणलें. ह्या झुजाच्या काळांत नवाझ शरीफ हे पाकिस्तानाचे प्रधानमंत्री आशिल्ले.

भारताक खंयच्या देशान आदार केलो?

कारगील झुजांत इस्रायलान भारताक आदार केल्लो अशें म्हण्टात. तांणी ड्रोन आनी हेर लश्करी उपकरणां दिवन भारतीय सैन्याक आदार केल्लो.

कारगिल झूज कितलो तेंप चल्लें?
नॅशनल वॉर मॅमोरियलाच्या मतान कारगील झूज सुमार ३ म्हयने चल्लें. मे १९९९ त कारगील झूज सुरू जालें. ह्या काळांत ६७४ भारतीय सैनीक देशा खातीर शहीद जाले. कारगील हुतात्मां मदल्या ४ जाणांक परम वीर चक्र, १० जाणांक महावीर चक्र आनी ७० जाणांक वीर चक्र फावो जालें.

कारगील झुजांत कोणाक जैत मेळ्ळें?
१९९९ त भारत आनी पाकिस्तान हांचे मदीं जाल्ल्या कारगील झुजांत भारतान जैत मेळयलें. पाकिस्तानान नियंत्रण रेखा (LOC) हुंपून भारतांत हल्लो केलो. पूण, आमच्या भारतीय सैन्यान धैर्य दाखोवन पाकिस्तानाक हारयलें.