आयच्यान 3 नवे कायदे लागू

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भारतीय न्याय संहिता, भारतीय नागरीक सुरक्षा संहिता आनी भारतीय साक्ष अधिनेम हांचो आस्पाव

नवी दिल्ली: केंद्र सरकारान हालींच भारतीय दंड संहिता आनी फौजदारी प्रक्रिया संहिता हातूंत कांय बदल केल्यात. ह्या कायद्यांत केल्ल्यो नव्यो सुदारणा, नव्यो तरतुदी, नवीं कलमां आयच्यान (सोमारा) लागू जातलीं. भारतीय न्याय संहिता, भारतीय नागरीक सुरक्षा संहिता आनी भारतीय साक्ष अधिनेम हे नवे कायदे भारतीय दंड संहिता आनी फौजदारी प्रक्रिया संहिता हाची सुवात घेतले अशी म्हायती दिली.

संसदेच्या शिंयाळ्या अधिवेशनांत लोकसभेंत आनी राज्यसभेंत हे नवे कायदे, तरतुदी मंजूर केल्ल्यो. उपरांत राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू हांणी हाचेर सय केली. आतां 1 जुलय सावन हे कायदे लागू करतले. हे तीन कायदे भारतीय पुरावो कायदो 1972, फौजदारी प्रक्रिया संहिता 1973 आनी आयपीसी हांची सुवात घेतले. तज्ञांच्या मतान, तीन नव्या कायद्यांक लागून आतंकवाद, मॉब लॉचींग आनी राष्ट्रीय सुरक्षेक घात निर्माण करपी गुन्यांवा खातीर ख्यास्त आनीक खर जातली.

भारतीय न्याय संहितेत 20 नवे गुन्यांव आस्पावीत केल्यात. जाल्यार आयपीसींतल्यो 19 तरतुदी काडून उडयल्यात. तशेंच 33 गुन्यांवांनी बंदखणीची ख्यास्त वाडयल्या. जाल्यार 83 तरतुदीं मदीं दंडाचे ख्यास्तींत वाड केल्या. तशेंच 23 गुन्यांवांनी अनिवार्य उण्यांत उणी ख्यास्तीची तरतूद केल्या आनी 6 गुन्यांवांनी ‘सामुदायीक सेवा’ हे ख्यास्तीची तरतूद केल्या.

खंयच्या कायद्यांत बदल जालो?

आयपीसी: खंयचो गुन्यांव आसा आनी ते खातीर कसली ख्यास्त जातली? हें हाचें वेल्यान थारायतात. आतां हो कायदो भारतीय न्याय संहिता म्हूण वळखतले. आयपीसींत 511 कलमां आशिल्लीं. जाल्यार नव्या भारतीय न्याय संहितेंत 358 कलमां आसतलीं. हातूंत 21 नव्या गुन्यांवांची भर पडल्या. 41 गुन्यांवांनी बंदखणींचो काळ वाडयला. 82 गुन्यांवांचे ख्यास्तींत वाड केल्या. 25 गुन्यांवांनी उण्यांत उणे ख्यास्तीची तरतूद केल्या. जाल्यार स गुन्यांवांनी समाजसेवेची ख्यास्त जातली. जाल्यार खूबशीं कलमां रद्द केल्यांत.

सीआरपीसी: अटक, तपास आनी खटलो चलोवपाची प्रक्रिया सीआरपीसी प्रमाण जाता. सीआरपीसींत 484 कलमां आशिल्लीं. आतां भारतीय नागरीक संरक्षण संहितेंत 531 कलमां आसतलीं. 177 कलमां बदल्ल्यांत. 9 नव्या कलमांचो आस्पाव केला.

आयईए: खटल्यांतलें तथ्य कशें सिद्ध जातलें, जबाब, साक्ष कशे नोंद करतले, हे सगले भारतीय पुरावो कायद्या प्रमाण निश्चीत करतात. भारतीय पुरावो कायद्यांत 167 कलमां आशिल्लीं. आतां हातूंत 177 कलमां आसतलीं. 24 कलमांनी बदल केला. दोन नव्या कलमांचो आस्पाव केला. स कलमां रद्द केल्यांत.

मजगतीं, पिकपॉकेटींग सारलक्या ल्हान संघटीत गुन्यांवांक आळो घालपा खातीर नव्या कायद्यांत तरतूद केल्या. अशा संघटीत गुन्यांवांक सामकार वचपा खातीर राज्यांचे स्वताचे कायदे आसात.

नव्या कायद्यांत आतंकवादी कृत्यां, जे पयलीं बेकायदो क्रियाकलाप (प्रतिबंध) कायद्याचो भाग आशिल्ले. आतां भारतीय न्यायीक संहितेंत आस्पावीत केल्यात. नव्या कायद्यां प्रमाण, देशाक लुकसाण पावोवपा खातीर डायनामायट वा विखारी वायू सारक्या घातक पदार्थांचो वापर करपी कोणूय व्यक्ती सांपडल्यार ताका आतंकवादी म्हूण जाहीर करतले.

हीट अ‍ॅण्ड रन प्रकरण

ट्रक चालकांक दिल्ल्या आस्वासना प्रमाण वाहन चालका वटेन हीट अ‍ॅण्ड रन प्रकरणां कडेन संबंदीत तरतुदींची अंमलबजावणी न करपाचो निर्णय सरकारान घेतला. ह्या तरतुदींक ट्रक चालकांनी विरोध केल्लो. कायद्यांतल्यो तरतुदी मुखार आयले उपरांत ट्रक चालकांनी 106 (2) च्या तरतुदीक विरोध केल्लो. गतीन आनी बेदरकारपणान वाहन चलोवन एखाद्या मनशाक मरण आयलें आनी पुलिसांक घडणुकेची म्हायती दिनासतना पळून वचप्यांक 10 वर्सांची बंदखण आनी दंडाची तरतूद आसा.

नव्या कायद्या प्रमाण सान पिरायेचे चलयेचेर बलात्कार करपी दोशींक आतां फांशीची ख्यास्त जावंक शकता. सामुहीक बलात्काराच्या प्रकरणांत 20 वर्सां बंदखण वा जल्मठेपेचे ख्यास्तीची तरतूद आसा. तशेंच सान पिरायेचे चलयेचेर सामुहीक बलात्काराक नव्या गुन्यांवाचे श्रेणींत दवरला. नव्या कायद्या खाला मॉब लिंचींग म्हणल्यार 5 वा ताचे परस चड लोकांच्या गटान जात वा समुदाय आदीं आदाराचेर एकठांय येवन हत्या केली जाल्यार त्या गटांतल्या दरेक वांगड्याक जल्मठेपेची ख्यास्त जातली.