भांगरभूंय | प्रतिनिधी
(ताका लागून हेमलकसाक येतकच सुरवातीपसूनच जिवाणें धरपाचें आनी तें विखारी की बिनविखारी हें सोदपाचें तंत्र हांवें शिकून घेतलें…. आतां मुखार ….)
हांवें आनंदवनांत जिवाणीं खूब पळयिल्लीं, पूण तांकां धरपाचो अणभव नासलो. संवयेचें आशिल्ल्यान जिवाण्यांचो भंय कमी जाल्लो इतलेंच. जिवाणें धरपाचो पयलो अणभव हांवें घेतलो तो हेमलकसाकच. जिवाणें कशें धरतात हें तेन्ना म्हाका खबर नासलें. ‘ट्रायल ॲन्ड एरर मॅथड ’ केली. जिवाण्याच्या तोंडार बडी दामली आनी मान धल्ली तर ताका धरपाक मेळटा. अशा तरेन काम सुरू केलें. जिवाणें धरतकच मानेसकल चार बोटां आनी वयर आंगठो धरचो पडटा, म्हळ्यार तें कांयच करूंक शकना. पूण कांय फावट बोटां दुखपाक लागतात. अशा वेळार बोटां हालयलीं आनी सैल सोडलीं तर तें घास मारतलें, हो भंय आसतालो. जिवाणें धरतकच ताका पोतयेंत वा साकांत घालप, हेंय मोटें म्हत्वाचें काम आसता. मागीर आमी ताका त्या वेळार कुशीक पडिल्ली तणाची पाचवी काडी चाबपाक दिताले. विखारी आसल्यार तें राग त्या काडयेचेर काडटालें. चाबलेंच, जाल्यार तितलीच विखबादा कमी जावची हो आमचो हेतू आसतालो. पूण त्या वेळार केन्नाच जिवाण्यान घास माल्लो ना.
जिवाणें धरपाचें आनी ताची जात, पोटजात वळखपाची कला हांव शिकलों. हाका कारण आशिल्ले,
‘रानांत रावप आनी जिवाणें नाका म्हणप ’ हें म्हाका पटपा सारकें नाशिल्लें. पूण मनीस जिवाणें दिसलें की ताका मारता, म्हुणून मागीर आमी प्रकल्पांत आमचें ल्हानशें ‘ सोरोप-पोरसूं ’ सुरू केलें. घरांत, आशीकुशीक रातच्या काळखांत दिशिल्लीं जिवाणीं धरप आनी तीं सांबाळप, हें काम आमी सुरू केलें. नानातरेचीं जिवाणीं, नाग, वाटकुळ्या पाटांचो सोरोप बी आमच्या सोरोप-पोरसांत आसताले. चड जाल्लीं जिवाणीं आमी पैस रानांत व्हरून सोडून येताले. जिवाणें मारप ना, असो नेमच आमी हेमलकसाक केलो. कार्यकर्त्यांक, शाळेंतल्या भुरग्यांक जिवाणीं धरपाक शिकयलें. ताका लागून जिवाणीं मारपाचें प्रमाण खूब कमी जालें. पूण हांव आनी विलास केन्नाय, खंयय, कांयच साधन नासतनाय जिवाणीं धरतात, हें मंदाक आनी ताईक अजिबात आवडना आशिल्लें. बाबांकय खूब हुस्को जातालो; पूण अशें करनाकात, म्हुणून केन्नाच तांणीं सांगलेंना. आपणें भुरग्यांक ल्हानपणांतल्यान धाडसान रावपाक शिकयलें आनी आतांच कशें आडावप, अशें तांकां दिसलें आसतलें. तांणीं शिकयिल्ल्या धाडसाच्या नेटार आनी म्हाका-विलासाक लागिल्ल्या सोरोप प्रेमाच्या बळग्यार आमी खूब सोरपांचो सोद घेतलो, तांकां सहज धल्ले. ताकाच लागून पाटांचो सोरोप वळखून ताका सोंपेपणान धरपाक पावले.
एकफावट आमच्या मानग्याखातीर बेबकां सोदपाक हांव आनी विलास रातचे भायर सरिल्ले. हो सगळो रस्तो आमच्या पांयांपोंदचो. बेबकां भोवतेक उदकाच्या फोंडकुलांनीं मेळटात, ताका लागून आमी अशे जागे पळयताले. अचकीत एका फोंडकुलांत आमकां ‘बँडेड क्रेट’ ( पाटांचो काणेर) दिश्टी पडलो. आमच्या हातांत फकत दोन बडयो आसल्यो. विलासान बडयेन क्रेटाची फाट दामून धल्ली. त्याबरोबर तोंड घुंवडावन तो फाटल्यान वळपाक लागलो. हांवें म्हजी बडी ताच्या तोंडार दामली. विलासान शेपडेक धरतकच हांवें मानेक धरून ताका उबाल्लो आनी आमी चकासूर जाले. स फुटांपरस लांब आसलो तो. आमचेकडेन पोती, साक अशें कांयच नाशिल्ल्यान ताका धरून व्हरता म्हणल्यार आमचे हात वळ्ळे, दुखले. आमकां बँडेड क्रेट मेळ्ळा ही गजाल आमी जायते जाणांक सांगली. पूण महाराष्ट्रांत हो पट्टे आशिल्लो सोरोप सापडनाच, तो फकत आसामांत आसता, असो वाद एका फामाद सोरपांच्या जाणकारान आमचे कडेन घालो. अखेरेक हांवें तांकां सांगलें, “ बँडेड क्रेट म्हज्या घरा कडेन मेळ्ळा. तो जितो आसा. तुमी केन्नाय येवन पळोवपाक शकतात.” मागीर तांकां पटलें. हो सोरोप आखांत विखारी आसता. ताचें अँटिव्हेनम इंजेसांव फकत थायलंडाकच मेळटा. कारण थंय हे सोरोप खूब. हो सोरोप चाबून वीस मिन्टांत एक मोटो धडधाकट बैल मेल्लो, असो रेकॉर्ड आसा. ताका लागून तो मनशाक चाबलो तर तो हॉस्पिटलांतय पावपाक शकना, इतलें ताचें वीख भयंकर आसता.
बँडेड क्रेट हो आमच्या सोरोप पोरसांतलो मानाचो सोरोप. आमच्या प्राणीप्रेमाक सोरोप प्रेमाची देग आशिल्ल्यान आमचें प्राण्यांचें संग्रहालय अदीकच सोबीत दिसपाक लागलें. पूण हांव संग्रहालय म्हणना, ‘ प्राण्यांचें गोकुळ ’ म्हणटां. आमच्या ह्या गोकुळांत 60- 65 प्राणी मायेमोगान रावतात. माकोड, सुणो, बिबटो, मुंगूस अशे हरशीं एकामेकांचे दुस्मान आशिल्ले प्राणी हांगां मात इश्ट कशे रावतात. ह्या सगळ्यांचें एक कुटुंबच जाल्लें आसा. सॅली वाॅकर नांवाची एक अमेरीकन बायल हांगां आयिल्ली. तिणें हाका ‘आमटेस ॲनिमल आर्क ’ अशें नांव दिलें. जशें बायबलांत ‘ नोहाज आर्क ’ आसा. एका तेंपार तारवाचेर सगळीं सावदां-सवणीं एकठांय खुशाल रावतालीं, अशी काणी आसा. हांगाचें वातावरण तिका तशेंच दिसलें, म्हुणून तिणें हें नांव दिलें.
(मुखार चलता)
प्रकाशवाटा (मूळ लेखक : डॉ. प्रकाश आमटे)
देविदास गजानन नायक
98505 35051
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
