भांगरभूंय | प्रतिनिधी
‘बाय हूक ऑर क्रूक’ वाचनाची गोडी लावूंक उपाय काडुंया. हें केले उपरांत कळटलें आमचे अस्मितायेक कोण घाय घालतात तें.
पृथ्वी गोल आसा हें सत, पूण सामान्य नदरेन ती गोल दिसना. आमची नदर कितलीय पयस व्हेली जाल्यार तिचो गोलाकार कसोच होलमना, मात ती एकेच नदरेन पळेवंक गेल्यारूच गोल दिसता. कांय दीस फाटीं हांव वालांकानी (तामीलनाडू) गेल्लों. थंय ‘मॉर्नींग स्टार’ इगर्ज आसा. तिची लांबाय सुमार 500 फूट, रुंदाय 120 फूट आनी उंचाय 40. मदें खंयच रावून इतल्या वाठाराचो फोटू येना. तेन्ना हांवें कॅमेरा ‘पानोरामा मोड’ हाचेर दवरून संगीत पंगड बसता थंयच्यान फोटू घेतलो. जेन्ना फोटू पळेलो तेन्ना तो पुराय आशिल्लो पूण अर्द- गोल (सेमिसर्कल) दिसूंक लागलो. हें खात्री करता आमची नदर दिसता तशी आसना. आमी जेन्ना आमचे अस्मितायेची गजाल करतात तेन्ना अशेंच घडटा. खरेपणीं एक आसता आनी दिसता भलतेंच. हाचेर थोडो नियाळ करुंया.
म्हाका उच्च शिक्षण संचालनालयान गोंय विद्यापिठांत आनी सगळ्या कॉलेजींनी सगळ्या विशयांतल्या प्राध्यापक, सहाय्यक प्राध्यापक आनी प्राचार्या सयत नोकरभरती करूंक ‘कोंकणी तज्ञ’ म्हण नेमिल्लो आसा. हे खातीर थंय जाल्ल्या मुलाखतीं वेळार म्हाका आमचे अस्मितायेची खरी वळख मेळटा. आमी सरकाराचेर कितलीय टिका करूं, नोकरेक कोंकणी सक्तीची केल्ले खातीर आमी सरकाराचे उपकार मानूंक जाय. खंयच्याय विशयांत शिकोवप्याची नोकरभरती जावं, ताणें कोंकणी परिक्षा दिवंचीच पडटा. अश्या वेळार तांकां कोंकणी कितली उलोवंक, बरोवंक आनी वाचूंक कळटा आनी कोंकणीचें कितलें गिन्यान आसा हाचो तपास जाता. केन्ना केन्ना उमेदवारां कडल्यान हांसूंक येवपाच्यो जापो मेळटात.
“इंडिया इज शायनींग नॉट बिकॉज ऑफ डिवेलपमेन्ट, बट बिकॉज ऑफ इंग्लीश लेंग्वेज’ अशें एका उमेदवारान सांगलें. ताचो मुद्दो सारको आसतूय बी, कित्याक गोंयांत तरी आमच्या प्रशासनाची भास इंग्लीश आसा. एक सादो अर्ज पासून इंग्लीशींत करचो पडटा वा आमी तो इंग्लीशिंतूच करतात. सरकार म्हण्टा जे भाशेंत तूं प्रस्न करतलो, ते भाशेंत तुका जाप मेळटली. आमचे संवकळी खातीर आमी इंग्लीश वापरप पसंत करतात. कित्याक आमकां कोंकणींतल्यान अर्जूच करूंक कळना. आदीं जायते गोंयकार तारवाचेर वा विदेशांत नोकरी करताले आनी मोबायल नाशिल्लो तेन्ना ‘चीट’ हें एकूच संपर्कसाधन आशिल्लें. जायते जाण्टे लोक म्हण्टात, चेडवाक सोयरीक करूंक गेल्ले कडेन ‘तुका चीट बरोवंक येता?’ असो प्रस्न विचारताले. ती गरज आशिल्ली. पूण आयज ती संवय वा गरज पयस जाल्या. मोबायलान चिटीचो खून केला म्हणल्यार अतिताय जावंची ना. अधिकृत पत्रवेव्हार करूंक चीट वा अर्ज जायच आसता. हाचे नमुने तयार केल्यार आमी कोंकणींतल्यान सरकाराक अर्ज करूंक तयार आसात? ध्यास कोंकणी वेबसायटीन तसले कांय नमुने केल्यात.
कोंकणींतल्यान कितें वाचतात काय म्हूण विचारिल्ल्या प्रस्नाक जायत्या उमेदवारां कडल्यान फकत ‘बायबल’ वाचतात हीच जाप मेळटा. कोंकणींतलें दिसाळें सोडात, खंयचेंच पत्र वाचिनाशिल्ले उमेदवार शिक्षक जावंक सोदतात, ते भुरग्यांक अस्मितायेची कसली वळख दितले? शिकोवप्यांक तरी वर्तमानपत्राचें म्हत्व कळूंक जाय. थोडीं शुद्ध आनी व्याकरणाचे नदरेन पासून बरी कोंकणी उलयतात जाल्यार कांय जणां गोंयच्या खंयच्या वाठारांतली बोली उलयतात तेंच समजूंक अवघड जाता. इंग्लीश मात बरी उलयतात. एका उमेदवारान सांगलें, ‘आमी शाळेंत शिकतना कोंकणी उलयल्यार आमकां दंड (फायन) भरचो पडटालो. देखून आमच्या घरांत सगळीं इंग्लीश उलयतात’ खरी गजाल ही. तेन्ना चड करून कॉन्वेन्ट स्कुलांनी कोंकणीक पुर्तुगेजां परीं भायर मारिल्ली. हीच आमची अस्मिताय काय?? नोकरे खातीर कोंकणी जाय, दुबावूच ना, पूण सगळेंच जें आमी स्कुलांत शिकतात तें नोकरेक उपकारता? गरज तें शिकूंक बंधनकारक आसा पूण वेव्हार करूंक इंग्लीशूच जाय?
आमच्या जिवितांत आमी कोंकणी वापरूंक जाय म्हणटात तें कितें? दाल्गादो कोंकणी अकादेमीचो आदलो अध्यक्ष प्रेमानंदबाब लोटलीकार जायते फावटीं म्हणटा, ‘तुमी गोंयचे दोंगर, झाडां, न्हंयो आनी सैम सगळें राखूंक वावुरतात, पूण कोंकणी राखली ना जाल्यार गोंयाक कितें अर्थ आसा?’ कितलीं मोलादीक उतरां हीं? कोंकणी आमी जाणांत, ती कित्याक शिकूंक जाय? अशें म्हणपी जायते जाण आसात, पूण कोंकणीची परिक्षा दिवपा वेळार तांचो कस लागता. घरांत उलोवपाची आनी सभे मुखार उलोवपाची कोंकणी एक जाता? इश्टां वांगडा उलोवपाची आनी भुरग्यांक शिकोवपाची कोंकणी एक जाता? कोण एकलो म्हणटालो, ‘भुरग्यांक स्कुलांत शिकयतात ती कोंकणी वेगळीच.’ म्हणटकच घरांत उलयतात ती कोंकणी भास स्कुलांत शिकोवपाची? प्रमाण भास म्हण समाज मानून घेता तीच भास अधिकृतपणान वापरतात आनी शिकयतात. अशे तरेन आमीच आमचे अस्मितायेची मस्करी करिनात?
एक कोडू सत आसा. क्रिस्तांव उमेदवारांक देवनागरी कोंकणी वाचूंक अवघड वता. स्कुलांत तीं शिकल्यांत तरी वाचपा- बरोवपाची संवय नाशिल्ल्यान तशें घडटा. पूण एक विचार फुडें घालतां, आमी एक फावट गाडी चलोवंक शिकलीं जाल्यार तें आमी विसरतात? जाल्यार कोंकणी शिकुनूय कित्याक विसरतात? थोडीं आठवी मेरेन कोंकणी तिसरी भास म्हूण शिकतात आनी मागीर विदेशी भास शिकतात. कित्याक तें कळना? भुरग्यांच्या पालकांक खबर आसुनूय तीं कोंकणी सोडून दितात. हीच आमची अस्मिताय? देखून चडश्या क्रिस्तांव उमेदवारांची ही अडचण पयस करूंक रोमी कोंकणी वापरुंकूय सरकारान मान्यताय दिवंक जाय. अशें केल्यार तरी आमचीं भुरगीं कोंकणी शिकतलीं?
आमी गोंयकार, गोंयकारांनी कोंकणी उलोवंक जाय, कोंकणी वाचूंक जाय आनी कोंकणींतल्यान बरोवंक जाय. तेन्नाच तिची जतनाय जातली आनी कोंकणीची जतनाय जाल्यारूच गोंयकारपणाची जतनाय जातली. इंग्लीश पोटा खातीर शिकुंया आनी वापरुंया, पूण आमच्या वेव्हारा खातीर कोंकणीच दवरुंया. आमी बायबल वाचुंया आनी भगवद् गिताय वाचुंया. वावराड्यांचो इश्ट धरून गुलाब, दर म्हयन्याची रोटी वाचुंया आनी तांचे बराबर भांगरभूंय दिसाळें, बिंब आनी जाग अंकूय वाचुंया. रोमी लिपींतल्या बरोवप्यांक वळखुंया आनी देवनागरी लिपींतल्या बरोवप्यांकूय वळखुंया. हांव उमेदवारांक म्हणटां, ‘कोंकणींतल्यान वाचीत जाल्यार तें सरळ मनांत रिगता, थंय दुभाशी मनाची गरज पडना. हेंच तुमी जर भुरग्यांक पटोवन दिलें जाल्यार तांच्या मनांत कोंकणीचो मोग किल्लतलो आनी तुमचोय कोंकणी विशिंचो मोग वाडटलो.’ आमचीं उमेदवारां वाचना पासून खूब पयस आसात, हीच व्हड कमजोरी आसा आनी आमचे अस्मिताये खातीर व्हड घात आसा. ‘बाय हूक ऑर क्रूक’ वाचनाची गोडी लावूंक उपाय काडुंया. हें केले उपरांत कळटलें आमचे अस्मितायेक कोण घाय घालतात तें.
– विन्सी क्वाद्रूस, राय, साश्ट, गोंय.
मो. – 9822587498
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
