भांगरभूंय | प्रतिनिधी
(हो एक अणभव म्हुणून घेतलो, पूण ताका लागून आदिवासींच्या हिस्पा भायल्या सोंशिकसाणेची म्हाका कल्पना आयली…. आतां मुखार…)
जनावराक लागून म्हजो जीव वचपाचो आसलो तो प्रसंग वेगळोच. जिवाण्यान घास मारून हो प्रसंग म्हजेर आयिल्लो. खरें म्हणल्यार म्हज्या आयुश्यांत हांवें जायतीं जिवाणीं धरिल्लीं, पूण आतां मेरेन एकय चाबूंक नासलें. 2004 वर्सा म्हाका पयलेच खेपेक एकल्यान घास माल्लो. सगळींच जिवाणीं विखारी नासतात, पूण जिवाणें दिसलें की भिवून लोक ताका मारतात. हें अशें करप चुकीचें म्हुणून सांगपाक हांवें प्रकल्पांत जिवाणीं दवरपाक सुरवात केल्ली. लोकांक दिसतालें की हांगां आशिल्ल्या जिवाण्यांचे, वागांचे दांत काडल्यात. हो तांचो समज चूक, हें दाखोवपाक हांव तांचें तोंड उगडून तांचे दांत दाखोवंक लागलों. हें खरें तर, तांच्या खातीर त्रासाचें आसलें, पूण लोकांची चुकेची समजणी ना करपाच्या नेटार हें म्हज्या लक्षांतच आयलेंना. पुण्यांतल्यान आयिल्ल्या सोयऱ्यांक जिवाणें दाखयता आसतना एकादीं म्हजे कडल्यान ताचो जबडो चडच उक्तो जालो जातलो. म्हज्या अति आत्मविस्वासाक लागून हें घडलें आसत. त्या जिवाण्याक त्रास जातकच ताणें म्हाका घास काडलो. ते दीस म्हाका जो चाबलो तो विखारी घोणस आसलो. अशें कितेंय जातकच हात फापुडप ही आपली सभाविक प्रतिक्रिया. पूण हांवें हात फापुडलो ना. ताका लागून ताणें बारीक बारीक बरेच घास माल्ले. हांवें मागीर रोखडेच उपचार घेतले, म्हुणून चडशें कांयच जावचेंना अशें दिसतालें. पूण चोवीस वरां उपरांत खरो त्रास जावपाक लागलो. भौतेक जिवाण्यान घास मारतकच ‘ एन्टीव्हेनम’ इंजेसांव घेतलें की बर्याक पडटा. पूण हजार- लाख मनशां मदीं एकाद्याक ‘ॲलर्जिक रिएक्शन ‘ येवपाक शकता. म्होंवामूस चाबतकच सगळ्यांकच त्रास जाल्लो पूण मंदाक आयिल्ली ती ॲलर्जिक रिएक्शन आसली. म्हाकाय आतां तशेंच जालें. म्हजें सगळें आंग, तोंड एकदम खूब सुजलें. हांव सदांपरस तीनपट मोटो जालों. सगळे भिले. नागपूराक ॲडमिट करपाचें थरलें. म्हाका तें नाका आसलें. थंय वतकच ही खबर सगळे कडेन पावतली आनी लोक “ निमाणें प्राण्यांचो कितें भरवसो ?” अशें उलयतले, हें म्हाका खबर आसलें. म्हुणून हांव नागपूराक वचपाचें चुकयतालों. पूण हेमलकसाक उपचार जावपाक शक्य ना, हें लक्षांत येतकच आनीक उपाय नासून नागपूराक वच्चेंच पडलें.
नागपूराक हांव तीन-चार दीस हॉस्पिटलांत उरलों. म्हजो अंदाज आसलो तशेंच सगळें जालें. वावड्यो पसरल्यो. लोक मेळपाक येताले. तांणीं म्हणलें,” पळयात, तुमी पोशिल्लो आसून लेगीत चाबलो. ह्या जीवांचें कांयच सांगपाक जायना. तातूंत सोरपाचो भरवसो तर कोणेंच धरचो न्हय…” म्हाका घोणसाच्या घासा परस हांच्या उतरांचे चड दुख्ख जातालें; कारण हें खरें न्हय हें म्हाका खबर आसलें. हांवें ह्या संदर्भात खबरांपत्रांक निवेदनय दिलें की जें जालें तातूंत सोरपाचो कांयच दोश ना. कांय पत्रांनीं तें पयल्या पानार छापलें. नागपूराक उपचार घेवन हांव हेमलकसाक परत येतकच ‘ मानो या ना मानो ‘ नांवाचे टिव्ही माळेंत ह्या अपघाता विशीं हांवें सांगलें. फोटेय दाखयले. ताका लागून त्या अपघाताचो बरोच बोवाळ जालो. त्या खातीर आजय लोक म्हाका विचारतात, “ आतां तुमी सोरपाचे दांत दाखयतात काय ना ?” हांव म्हणटां ,” हेमलकसाक येवन पळयात.”
रानांत राविल्ल्यान म्हाका जशी सैमाची आनी जनावरांची भिरांत दिसलीना तशीच उदकाचीय दिसलीना. प्राण्यां विशींचे गैरसमज पयस करपा खातीर हांवें जशे प्राणी पोसून प्रयत्न केले, तसोच प्रयत्न भोंवऱ्यांत आडकून मनीस मरतात हें फट थारावपा खातीर हांवें स्वता म्हजेरच प्रयोग करून पळयलो.
कांय वर्सां पयलीं नागपूरांतल्या दिसाळ्यांत एक बातमी आयिल्ली. आपल्या बापायच्यो अस्थी विसर्जन करपा खातीर चार भाव वर्धा न्हंयच्या देगेर गेल्ले. न्हंयेक चड उदक नासलें, पूण अस्थी विसर्जन करतना भोंवऱ्यांत सापडून एक भाव गेलो. ताका वाटावपाक दुसरो गेलो, तोय आडकलो. ताका वाचोवपाक तिसरो आनी मागीर चवथोय भाव गेलो. सगळे भोवर्यांत घुसपुन मरणाच्या तोंडांत पडले. ही दुखेस्त बातमी आयकुन आवय काळीज बंद पडून गेली. ही खबर वाचून मन सुन्न जालें. ही घडणूक विसरूंक जायना जाली. विसरप शक्यच नासलें.
हे बातमे खातीर भोंवऱ्यांत मनीस खऱ्यांनीच आडकून उरता काय ना तें सिद्द करपाचें हांवें थारायलें. आमचे न्हंयेच्या त्रिवेणी संगमा लागीं एक भोंवरो आसा, हें कळतसावन तर त्या भोंवऱ्यांत वचून पळोवपाची इत्सा आसली. उंचाये वेल्यान पडिल्लें उदक खोल गेल्ल्यान घुंवता ताका ‘ भोंवरो ‘ म्हणटात. उदक जे दिकेन वाटकुळें वाटकुळें घुंवता तेच दिकेन तिरशें पेंवले तर तें उदक मनशाक भायर शेंवटुन उडयतलेंच, अशी खातरी आसली. ताका लागून झोतीचे विरुद्द पेंवपाचो प्रयत्न करप ना, अशें थारयलें आनी एक दीस पेंवपाक गेलों. भोंवऱ्यांत उडी माल्ली. म्हज्या बरोबर तेन्ना आमच्या शाळेंतलो पांडुरंग पुंगाटी आनी दिगंतय आसलो.
(मुखार चलता)
प्रकाशवाटा (मूळ लेखक : डॉ. प्रकाश आमटे)
देविदास गजानन नायक
98505 35051
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.