….. आनी घुंवळे वखदां ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गाड्यांचेर, दुकानांचेर अचकीत छापे घालून तीं भलायकेक मारक अशें कांय विकिनात मूं, तें तपासपाचो आतां वेळ आयला. कारण थोडे लोक झटपट दुडू करपाक खंयच्याय पांवड्याचेर देंवपाक फाटीं फुडें पळयनात.

हेर राज्यांचे तुळेन आमचें गोंय तशें आधुनीक. मात दिसान दीस तें चुकीच्या मार्गार वचपाक लागलां. अर्थांत हाका आमीच खास करून फक्त पयशां फाटल्यान लागिल्ले धंदेकार जापसालदार आसात. गोंय हें पर्यटन राज्य जाल्ल्यान बरेच लोक गोंयांत घुंवळे वखदां घेवन येतात. तीं खपत जाल्यार तांकां भरपूर दुडूय मेळटात. दरदिसा कोण ना कोण तरी सांपडटाच. पूण, ड्रग्स विक्रेचो गुन्यांव करून पळून वचपी ताचे परस दुपेटीन, तिपेटीन आसतले, हातूंत दुबावूच ना. कांय शाळा, म्हाविद्यालयां कुशीक घुंवळे वखदां मेळटात, कांय विशिश्ट लोक मदले सुटये वेळार आशिकुशीक घुटमळटना दिसतात अशें जायते फावटीं आयकूंक येता. पुलिसांनी ताचो तपास करपाक जाय. ते खातीर तांणी भेस बदलून थंय रावपाक जाय. घुंवळे वखदां प्रमाणूच सिगरेटी, तंबाकूय भलायकेक माल. तो उक्तेपणी विकपाक मेळना. मात मडगांव वाठारांतल्या तीन शाळां लागसार हो म्हाल विकतना कांय जाण सांपडल्यात. गोवा कॅन ही एनजीओ, पुलीस, जिल्होधिकारी कार्यालय आनी भलायकी खात्या वतीन ही कारवाय जाली.
शाळां लागसारच्या दुकानांची तपासणी केली तेन्ना तातूंत हे तंबाकूचे जिनस सांपडले. शाळा, हायस्कुलांतलीं भुरगीं हांगां तेलकट, मसाल्याचीं खाणां खावपाक येतात तेन्ना तातूंतले कांय जाण तंबाकुचीं रंगीबेरंगी पाकिटां विकतीं घेवचे नात कित्या वयल्यान? दरेके शाळे कडेन येरादारीचेर लक्ष दवरपाक पुलीस आसतात, तेन्ना तांणी असल्या गजालींचेरूय नदर दवरपाक नाका? पालक, शिक्षकांचेंय लक्ष जाय. हेर विद्यार्थ्यांचीय हाचेर नदर जाय. तांकां खंयचो विद्यार्थी कितें करता, ताची खबर आसता, मात ते सहसा कागाळ करपाक वचनात. शाळांनी समुपदेशक वतात, तेन्ना तांणी ह्या प्रस्नांतूय लक्ष घाल्यार बरें? कारण शाळे लागसार तंबाकू विकप बेकायदेशीर. सिगरेट, तंबाकूचे जिनस कितले वायट ताची फोडनिशी करपाची गरज ना. कारण झरोवन झरोवन गुळगुळीत जाल्लो हो विशय. पुलिसांनी मडगांवां त्या दुकानांतले सिगरेट, तंबाकूचे जिनस जप्त केल्यात. हांगा भलायकेक मारक आशिल्ल्यो हेर गजालीय विकपाचे प्रकार घडूं येतात. हें सोदपाचें कोणें? एकदां वेसन लागलें काय तें सोंपेपणी सुटना. तातूंत त्या मनशाची जीण इबाडटाच. पिरायेची चाळीशी हुपचे पयलीं ताका वयर वचपाची तिकेटूय काडची पडटा.
मडगांवां दुकानांची तपासणी केली, तेन्ना तांचे कडेन परवाने मागले. पूण कांय जाणां कडेन ते नाशिल्ले. म्हत्वाचें म्हणल्यार तांणी तीं दुकानां भाड्यान चलोवपाक घेतल्यांत. गोंयांत आतां हो नवो धंदो जाला. आदले पयशेकार दुकानदार दरेका शारांत कांय दुकान घेतात आनी मागीर तीं भाडें घेवन दुसऱ्यांक चलोवपाक दितात. मागीर हात- पांय हालयनासतना घरा बसून पयशे. अशे शेंकड्यांनी दुकान धनी गोंयांत आसात. पालिका, पंचायतींक हें घडये खबर आसतलें. पालिका, पंचायतीक पयशे फारीक करिनासतना फटोवपीय दुकानदार आनी तांचे भाडेकार आसात. बरें हे भाड्यान दुकान चलोवपाक घेतिल्ले वेपारी गोंयकारूय न्हय, चडशे भायले. बाजार करपी कोणेय बारीकसाणेन पळयल्यार हें कळटलें. फट दिसता जाल्यार पणजे मार्केटांत हो प्रयोग करून पळोवचो! सरकारी यंत्रणांनी मडगांवचे गाडे तपासले. तशे हेर कडल्या गाड्यांचेर, दुकानांचेर अचकीत छापे घालून तीं भलायकेक मारक अशें कांय विकिनात मूं, तें तपासपाचो आतां वेळ आयला. कारण थोडे लोक झटपट दुडू करपाक खंयच्याय पांवड्यार देंवपाक फाटीं फुडें पळयनात.
घुंवळे वखदां ही समस्या सध्या दर्यावेळांचेर आसा, पूण ती गोंयच्या दोंगराळ वाठारांनी, आडवाटेकूय पावल्या. सगल्या तरांचीं घुंवळे वखदां गोंयांत मेळटात. तीं भायल्यान येतातूच, पूण खुद्द गोंयांत ती तयार करपाचे प्रकार घडल्यात. दरवर्सा ह्या गैरप्रकारांत एक तरी रशियन नागरीक सांपडटातूच. गोंयांत साबार कारणां सांगून रावपी विदेशी नागरीक घुंवळे वखदांच्या वेव्हारांत घुस्पल्यातूच, तातूंत गोंयकारूय आसात. जांणी घरां बिराडाक दिल्यांत, तांणी तातूंत कितें दुबावीत रितीन चलता जाल्यार पळोवपाक जाय. नाजाल्यार खुद्द घरधनी फोंडांत पडूं येता. पुलिसांक मात पसून भियेनासतना घुंवळे वखदांची शेती, विक्री जाता, ही हुस्क्याची गजाल. पुलिसांनी शाळा, काॅलेजींनी वचून घुंवळे वखदां आड जागृताय करपाक जाय. वर्साक थारावीक दिसांनी ही मोहीम चालीक लावचे परस ती दर म्हयन्याक उण्याच 10 तरी हायस्कुलांनी जावची. कारण उदक गळ्या मेरेन पावलां, हें घुंवळे वखदां विकप्यांच्या आंकड्या वयल्यान कळटा. तंबाकू, सिगरेट ही घुंवळे वखदांची प्राथमीक आवृत्ती समजुची. शिक्षणीक संस्थां लागसार तंबाकू पावलाच आनी घुंवळे वखदांय….?? फुडले पिळगेक वेसन लागचे पयलीं हें आडावचें.