भांगरभूंय | प्रतिनिधी
(संस्थेन चार-पांच वर्सां आमच्या 100 भुरग्यांक प्रत्येकाक 100 रुपयांचें अनुदान नेमान धाडलें. आदाराचे अशे अनपेक्षीत हात मेळत गेले. ताका लागून आमची उर्बा, उमेद वाडत गेली…. आतां मुखार……)
डॉ. श्रीकांत जिचकार हांकां 1986 वर्सा शाळे विशीं कळ्ळें आनी ते शाळा पळोवपाक आयले. ते हेलिकॉप्टरान आयिल्ले. भामरागडाक हेलिपॅड तयार करून थंय ते देंवले. आमच्या वाठारांत हेलिकॉप्टर कोणें पळयिल्लें ? भुरग्यानीं पळोवंक ना आनी जाणट्यांनींय तर नाच्च ना. शाळेंतलीं सगळीं भुरगीं त्या हेलिपॅडा भोंवतणीं एकठांय जाल्लीं. ताका लागून जिचकार शाळेंत आयले तेन्ना शाळेंत एकय विद्यार्थी नासलो. मागीर हळूहळू भुरगीं आयलीं. जिचकारांनी शाळा पळयली. हे शाळेक आजुनय सरकारी ग्रँट ना, हें कळटकच तांकां अजाप दिसलें. तांणीं विचाल्लें, “ ह्या खातीर हांव कितेंय मजत करूं ?” हांवें सांगलें, “मुजरत करात. कारण आमकां शाळा चलोवपाक जाय आनी पयशांचें सवंग घेवपाक मेळना.” परत वतकच ते खरेंच कामाक लागले. तेन्ना शंकरराव चव्हाण मुख्यमंत्री आसले. तांचे कडेन उलोवन तांणीं पयल्या वर्गाक ग्रँट मेळोवन दिली. 1986 वर्सा, म्हणल्यर कागदपत्रांचेर आमची शाळा प्रत्यक्ष सुरू जाल्या उपरांत धा वर्सांनीं उगडली ! उपरांत एकेका वर्गाक मान्यताय मेळत गेली.
ही मान्यताय 40 भुरग्यां खातीर आसली. म्हणजे एका वर्गांत 40 भुरग्यांक ग्रँट मेळटा. वर्गांत 38 भुरगीं आसत तर 38 भुरग्यांची ग्रँट मेळटा. मात 42 भुरगीं आसत तर लेगीत 40 भुरग्यांकच मेळटा. सरासरी 40 भुरगीं, अशी ही ग्रँट नासता. ताका लागून 480 जाणांचो खर्च सरकार करता, अशें म्हणपाक जाता. बाकीच्या भुरग्यांचो खर्च मात आमकां प्रकल्पाच्या खर्चांतल्यान करचो पडटा. पूण अनुदान उणें मेळटा म्हुणून चड भुरग्यांक आमी प्रवेश न्हयकार नात. जितलीं भुरगीं येतात तांकां आमी येवकारच दितात.
ग्रँट मेळटकच कांय बऱ्यो गजाली घडल्यो तर कांय अनपेक्षीत. बरी गजाल म्हणल्यार ग्रँटाखातीर शिक्षकांची संख्या वाडत गेली. ताका लागून हेर शिक्षकांवेलो भार ल्हव जालो. मात हाकालागून निवृत्ती पिरायेचे नेमय बी लागू जाले आनी ह्या नेमा प्रमाणे गोपाळ फडणीस 2006 वर्सा मुख्याध्यापक पदावेल्यान निवृत्त जाले. तशेच दादा पांचाळय निवृत्त जाले.
जेन्ना सातवे मेरेन शाळा आसली तेन्ना शिकून जातकच कांय भुरग्यांक आजुन फुडें शिकपाचें आसलें. मागीर आमी तांकां सोमनाथाक धाडलें. धावी जातकच जांकां आनीक शिकपाचें आसलें तांकां आमी चंद्रपूराक धाडलें. सुरेश द्वादशीवार तांचे पालक जाले. 1976 तल्या पयल्या वर्गांतले कन्ना मडावी, पांडुरंग पुंगाटी, कोमटी दुर्वा, सुधाकर हे सगळे दोतोर जाले. बंगरू आनी लालसू हीं भुरगींय बरीं शिकलीं. पूण एक दुखेस्त घटना घडली. सुधाकर हो डेंटिस्ट जाल्लो आमचो भुरगो, सोरपान घास मारून मेलो. घास मारतकच ताका ताकतिकेन उपचार मेळ्ळेनात. खूब कश्ट करुन शिकिल्लो, आवयबापायचें सूख चितपी हो भुरगो, अनेक वर्सां शाळेच्या निमतान प्रकल्पांत राविल्ल्यान खूबच लागींचो आशिल्लो. अशो घडणुको घडल्यो की मन दुख्खान भरता, निरशेता. आजुन कितलीं कामां करपाचीं आसात, ताचीय जाणविकाय जाता.
कन्ना मडावी हो आमचो पयलो दोतोर. वैजकी कॉलेजींत प्रवेश घेतकच थंय जुळोवन घेवपाक सुरवेक ताका खूब त्रास जाले. मुखेल प्रस्न इंग्लिशीचो आसलो. पूण ताच्या इश्टांनीं ताका बरी मजत केली. पयलें वर्स सोंपता म्हणल्यार ताचो सारको जम बसलो. तो दोतोर जातकच बाकीच्यांकय उमेद जाली. सारके शिकले तर फुडार बदलूंक शकता, असो विस्वास भुरग्यां मदीं निर्माण जालो. अशेच हांगां शिकिल्ले कांयजाण हांगच्या शाळेंतच शिक्षक जाले. कांय जाण फॉरेस्ट गार्ड जाले, तर थोडे वकील जाले, आनी थोडे हेर सुवातांनीं नोकरी करूंक लागले. शाळे खातीर तांचें जीवन बदलून गेलें.
शाळेच्या वाडत गेल्ल्या गरजां खातीर आमकांय आमची भूमिका बदलची पडली. शाळा सुरू केली तेन्ना मुकुंद दीक्षित थंय शिकयताले. दादा पांचाळ शेताचें काम पळयताले, पूण तांकां शिकोवपाची खूब आवड आसली. बी.एस्सी. चें शिकप अर्दार सोडून ते हेमलकसाक आयिल्ले. शाळा सुरू जातकच तेय शाळेंत शिकोवपाक लागले. तांणीं भुरग्यांच्या खेळाचेर खूब मेहनत घेतली. तांच्या परिश्रमां खातीरच आमची आश्रमशाळा खेळांतय खूब फुडें पावली. बरें मार्गदर्शन मेळ्ळें तर हांगचीं कांय भुरगीं राष्ट्रीय थराचेर नांव जोडपा इतलीं बरीं आसलीं.
मागीर गोपाळ आयलो. गोपाळ येतकच मुकुंद परत तपासणेघरांत काम करपाक लागलो. तो लाहिरी गांवांतलें सब-सेंटर बरेतरेन सांबाळपाक लागलो. मनोहर येम्पलवार लेगीत तपासणेघरांतच काम करतालो. रेणुका- प्रभा पसून शाळेंत शिकयतालीं. प्रत्येकान आपआपली जापसालदारकी अशी वांटून घेतिल्ली. सगळ्यांक सगळे कडेन काम करपाची संवय आसली तरी भौतेक एका जाग्यार काम करपाचें थारायतकच तातूंत आमी बदल करूंक नात. विलास हो मात सगळे कडेन आसतालो. रानांत वचून लाकडां हाडपा पसून जनावरांक खाण घालपामेरेन तो उमेदीन मुखार आसतालो. कोणें कितें करप हें आमी सगळे एकठांय बसून थारायताले. हें सगळें अनौपचारिक पद्दतीन चलतालें. कामय तशेंच. जितलें पडटा तितलें. धा तें स असो वेळ नासलो. तसो तो आसून चलचोय नासलो, आनी आमकां तशें करपाचेंय नासलें.
(मुखार चलता)
प्रकाशवाटा (मूळ लेखक : डॉ. प्रकाश आमटे)
देविदास गजानन नायक
98505 35051
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
