आतां तरी मनार घेतले?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

बेवारशी सुण्यांच्या मुद्द्याचेर फाटल्या 11 आॅगस्टाक दिल्ल्या आपल्या आदेशाक सर्वोच्च न्यायालयान काल स्थगिती दिली. सुण्यांनी घांस मारपाच्या आनी रॅबिस जावपाच्या घडणुकांनी वाड जाल्ल्यान न्यायालयान दिल्ली- एनसीआरांतल्या सगल्या सुण्यांक आठ सप्तकां भितर कायमचे आसरो घरांत धाडचे, असो आदेश दिल्लो. कोण हरकत घेता जाल्यार तांचेर सोमतीच कारवाय करपाकूय सांगिल्ली. त्या वेळार लोकांनी विवीध माध्यमांतल्यान न्यायालयाचेर टिका आनी तुस्तय केल्ली. मात, कालच्या निर्णयान सगल्यांनीच समाधान उक्तायलां. 

धरिल्ल्या सुण्यांक रॅबिज विरोधी वाशीन करचें, घाव्यांचेर, दुयेंसाचेर उपचार करचे, नसबंदी करची आनी तांकां (आक्रमक सुणीं सोडून) आशिल्लीं थंयच व्हरून सोडचीं, अशें आतां न्यायालयान म्हणलां. पूण दिल्ली पालिकेन सुणीं धरल्यांत काय नात, तें कळना. ना जाल्यार तांकां धरून सांगल्यात ते उपाय करचे पडटले. हो निर्णय देशभरांतल्या पालिका वाठारांक बंधनकारक आसतलो. फुडाराक पंचायतींकूय तो पाळचो पडूं येता. 

गोंयां सयत देशभरांत लोक, संस्था बेवारशी सुण्यांक खावपाक घालतात. ते खातीर ते स्कुटर वा व्हॅन घेवन सुणीं आसा, थंय- थंय वतात. मात आतां भौशीक जाग्यांचेर खावपाक घालपाक बंदी केल्या. ते खातीर खास ‘फिडींग झोन’ तयार करपाक सांगलां. सुण्यांक चुकीचो आहार घाल्ल्यान ते आक्रमक जावपाच्यो घडणुको घडल्यात, अशेंय न्यायालयान म्हणलां. कांय कडेन सुण्यांक हरवें मास खावंक घालतात. तें मेळूंक ना जाल्यार मागीर माजरां, कोंबयो, हेर जनावरां, ल्हान भुरग्यांचेर हल्लो करपाक शकतात, अशें जाणकारांचें मत. आतां न्याायालयान अन्न दिवपाचे विभाग करपाक सांगिल्ल्यान लोकांचो भोंवपाचो त्रास वाटावतलो. मात, हे विभाग लोक त्रास जावचो ना थंय आसचे. सुण्यांचो आपलो वाठार आसता. ताचे भायर गेल्यार ते दुसऱ्या सुण्यां कडेन झगडटात. हाचेरूय कितें उपाय काडचो, तें प्राणीमोगी, सरकाराक थारावचें पडटलें. सुणेंमोगींक वा संस्थांक न्यायालयाचे रजिस्ट्रींत अनुक्रमान 25,000 आनी 2 लाख रुपया भरचे पडटले.

रॅबिजाक लागून जावपी मरणांची सर्वोच्च न्यायालयान स्वता दखल घेवन हे सगले आदेश दिल्यात. लोकसभेंतले सरकारी आंकडेवारींत 2024 त 37 लाख लोकांक सुण्यांनी घांस मारिल्ल्याचें म्हणलां. सुण्यांच्या हल्ल्यांत दरवर्सा ल्हान भुरगीं मरतात. ज्येश्ठ सुणेमोगी मेनका गांधी हांच्या मतान, दिल्लींत तीन लाखां वयर बेवारशी सुणीं आसात. तांकां आसरो घरांत व्हरपाक दिल्ली सरकाराक उणींच देड हजार घरां उबारचीं पडटलीं. कांय प्राणीमोगींचो सुण्यांक धरपाक खर विरोध आसा, हें फाटल्या आठ- धा दिसांनी दिसून आयलें. तांणी सुण्यांक लागून जांच्या घरांतलीं भुरगीं मेल्यांत वा जखमी जाल्यांत, तांचोय विचार करपाक जाय. 

गोवा एनिमल फेडरेशनान न्यायालयाच्या नव्या आदेशाक येवकार दिला आनी बाॅल सरकाराच्या कोर्टांत उडयला. गोंय सरकारान प्रमाणांत निर्बिजीकरण आनी वासिनां दिवपाक सुरवात करची, पालिकांनी सुण्यांक खावपाक घालपाचे खाशेले जागे तयार करचे, असो उलोय तांणी मारला. पंचायतींनी हे खातीर फुडाकार घेवंक जाय. कारण, आयज तुका, फाल्यां म्हाका, ह्या न्यायान हें तांकांय करचें पडटलें. फेडरेशनाच्या मतान, गोंयात सुण्यांचो वाडटो आंकडो आडायतलो जाल्यार तीन वर्सां भितर 85 टक्के सुण्यांचें निर्बिजीकरण करप गरजेचें. म्हणल्यार वर्साक 50 हजार शस्त्रक्रिया करच्यो पडटल्यो. त्योय बी यशस्वी! बिगर सरकारी संघटणा वर्साक 15 हजार शस्त्रक्रिया करतात. म्हणटकच सरकाराक व्हड प्रमाणांत साधन- सुविधा उबारच्यो पडटल्यो. फेडरेशनान सहकार्य करपाची तयारी दाखयल्या. जनावरां सांबाळ खात्यान हें स्वता करुं येता. शक्य नासल्यार गोंयचेच एखादे बिगर सरकारी संस्थेक हें काम दिवचें. बेवारशी सुणीं लोकांनी पोसूंक घेतल्यार ही समस्या बरीच उणी जातली.