असोय एक प्रसंग

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

(त्याच बरोबर आमच्या सामकार आयिल्लीं आव्हानां जेन्ना पेलपाक जालींनात तेन्ना आमी भितल्ल्यान भायल्यान असहायतेन थरथरून गेलीं…. आतां मुखार….)

हेमलकसाक 1991 वर्सा कॉलेराची भयंकर धाम आयली, तेन्ना असोच अणभव आमकां आयलो. त्या वर्सा कोंडे कातरपा खातीर एका कंत्राटदारान हजारांनी भायल्या कामगारांक आमच्या वाठारांत हाडिल्ले. पावसाळ्या पयलीं शक्य जाता तितलें काम जावचें हो ताचो हेतू आसलो. पूण, इतल्या कामगारांची रावपाची सारकीबरी सोय मात् ताणें करूंक नासली. देखून ते तात्पुरत्यो खोपी बांदून रावपाक लागले. ह्या लोकांनी आपलो सकाळचो विधी सद्दां न्हंयचे देगेर करपाक सुरू करतकच न्हंयचें उदक घाण जालें, इबाडलें. पावस लागतकच ते गेले. हे वटेन आशीकुशीच्या गांवांनी शेतकामां सुरू जालीं. काम करतना तान लागली की आदिवासी त्या न्हंयचेंच उदक पिताले. ताका लागून ते दुयेंत जावपाक लागले. 12 जुलयाक म्हजे कडेन एक पेशंट आयलो. तो खूब ओकतालो. थोड्या वेळान ताका डायरिया सुरू जालो. काॅलेराचो पेशंट पयलीं पळोवंक नासलो तरी ताच्या लक्षणांवेल्यान हें तेंच दुयेंस आसतलें, असो दुबाव म्हाका आयलो. तो मेरेन दुसरो पेशंट, मागीर तिसरो. अशे सगळे वटेन पेशंट येवपाक लागले. धाम इतल्या मोठ्या प्रमाणान पसरिल्ली की पळयतां पळयतां 300 पेशंट तपासणेघरांत आयले.

त्या वर्सा पावस कमी आसलो तरी येरादारी बंद जाल्ली. आमच्या कडेन वखदांचो जो सांठो आसलो तो पावपा सारखो नासलो. जगनाक रकाद धाडलो. कलेक्टरा कडेन संपर्क करपाक सांगलें. ह्या सगळ्यांक सोर (सलायन) लावप गरजेचें आसलें. इतल्यो बाटल्यो खंयच्यान आनी कशो हाडप ? जगनान खंयच्यान तरी सलायन आनी वखदांची वेवस्ता केली. तकालस घेवन आमचे कडेन पावयलीं. पूण गरज इतली चड आसली की कितें करप तेंच येवजना आसलें. त्या तीन- चार दिसांत सलायनाच्यो 1500 बाटल्यो लागल्यो. प्रकल्पांतल्या सगळ्यांनीच तान-भूक-न्हीद विसरून काम केलें. पेशंट वांचूक जाय म्हण खूब कश्ट घेतले. तरीय सगळ्या पेशंटांक वांचोवपाक आमकां यश मेळ्ळेंच ना.

ह्या काॅलरा धामीचो एक प्रसंग मनाच्या तळाक असो वचून बसला की तो थंयचो कसोच हालना. एक आवय आपल्या ल्हान भुरग्याक घेवन आयिल्ली. उपचार करतकच, सलायन लायतकच तें भुरगें मात्शें सुदारलें. त्याबरोबर तिणें भुरगें आमचे कडेन सोडलें आनी वचपाक लागली. आमच्या एका वावुरप्यान तिका म्हणलें ,

” अशीकशी तूं हाका आमचे कडेन सोडून वता ? ताचे वांगडा राव. ताका पुराय बरें दिसतकच तूं वच.” तेन्ना तिणें सांगलें ,” काॅलेराच्या पिडेन काल म्हजो घरकार गेलो. दोनुय भुरग्यांक लागण लागली म्हुण तांकां घेवन हांगां येतालें, तर एकटें वाटेरच गेलें. ताका तशेंच झाडापोंदा दवरून हाका घेवन आयलें. आतां हें बरें आसा तो मेरेन वचून ताका पुरून येतां.”…. कितलो करूण प्रसंग हो ! आयकुन आमी सगळेच सुन्न जाले. कोण कोणा खातीर रडटलो ? दोळ्यांतलीं दुकांच आटून वचपाचीं अशी ही परिस्थिती .

अशे कसोटेचे, धीर सुटपाचे प्रसंग खूबदां आयले; पूण ताकाच लागून हांगां कामाची कितली गरज आसा, हेंय नव्यान कळत गेलें. पावल फाटीं घेवप ना हें तकलेंत पक्कें आसलें. त्या खातीर तातूंतल्यानय आमी एकमेकांच्या आदारान मार्ग काडीत गेले. तिगून रावले. काम करीत रावले.

(मुखार चलता)

प्रकाशवाटा (मूळ लेखक : डॉ. प्रकाश आमटे)

देविदास गजानन नायक 

98505 35051