असत्य तें कर्म

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

चिंतन- 56

तुकोबा सादेपणान पूण खोलायेन सांगून गेल्यात – “असत्य तें कर्म”. म्हणजेच असत्य होच अर्धम. फट उलोवप, वायट करप, कोणाक फटोवप – हीं सगळीं वायट कर्मांच. आयच्या काळांत “आमी थोडें फट उलयल्यार कितें जातलें?” अशें म्हणून गजाली धांपतात. पूण प्रत्यक्षांत होच आमचो पयलो घसरगुंडीचो पांवडो आसता. 

आमचे दिसपट्टे जिणेंत आमी पळयतात. एका ल्हान गांवांतली गजाल – एक शेतकार बँकेंतल्यान रीण घेतालो. बँकेचो अधिकारी विचारता, “तुमचे खरे उत्पन्नाचीं कागदां दाखयात.” ताणें फट उत्पन्न दाखयलें, रीण मेळ्ळें. पूण कांय दिसांनी खऱ्या जेन्ना खरो हिशोब जुळोवपाक जालो ना, तेन्ना जमीन तारण दवरची पडली. 

केन्ना केन्ना, भुरगीं ल्हान- ल्हान गजालीं खातीर शाळेंत फट उलयतात. एकदां एके शिक्षिकेन सांगलें, हांवें परिक्षेंत एका भुरग्याक काॅपी करतना धरलो. हांवें ताका विचारलें, ‘तुवें तशें कित्याक केलें?’ ताणें म्हणलें, ‘मॅडम, गूण मेळोवपाक इल्लें फट उलोवंचें पडटा,’ हांवें ताका शांतपणान समजायलें –‘गूण वाडटले, पूण जिणेंत प्रामाणीकपण उणें जाल्यार तूं हारतलो.’ त्या दिसा उपरांत तो भुरगो ल्हवू ल्हवू बदललो.”

फट उलोवपाचो खेळ व्हडल्या लोकांच्या जिवितांत लेगीत खूब माल पडटा. बाजारांत आपली कंपनी वयर काडपा खातीर एक वेवसायीक फटीचे फायद्याचे आंकडे दाखयता. कांय दीस शेअर बाजारांत गडगड जाता, पूण मागीर सत्य भायर सरता आनी सगळें कोसळटा. जेन्ना लोकांचो विस्वास गेलो काय गिरेस्तकाय, अस्मिताय, किर्त कांयच तिगना.

आमचे कडेन एक वाक्प्रचार आसा– “फट कितलींय धांवली तरी ती सत्याक धरूंक शकना.” एक फट कांय काळ लिपून उरता, पूण ती उक्ती जातकच ताचें लुकसाण व्हड प्रमाणांत जाता. उरफाटें खरें उलोवपाक धैर्य जाय, पूण ताचो परिणाम कायमस्वरूपी विस्वासाच्या रुपांत दिसता.

तुकोबान आमकां हेंच शिकयलां – असत्य म्हणल्यार अर्धम. आनी अधर्माची पांयवाट केन्नाच सुखा कडेन व्हरना. आमी कितलेंय हुशारपणान फट उलोवन सादयलें तरी आमच्या मनांतलो गुन्यांवाचो गंड केन्नाच सुटना. पूण जेन्ना आमी सत्याचेर ठाम रावतात तेन्ना आमच्या पांयांच्या सकयल फातर इतली घट बुन्याद आसता.

देखून ल्हान ल्हान गजालींनी सुरवात करूंया – बस चुकल्यार “हांव ट्रॅफिकांत आडकलो” म्हणचे परस खरेंच सांगूंया; ऑफिसांत चूक जाल्यार “हय, म्हजी चूक आशिल्ली” हें मान्य करूंया. कारण सत्य आमकां हलकें करता, जाल्यार असत्य आमकां जड वजें तयार करता.

–  ह भ प देवदत्त दिगंबर परुळेकर