अभिलाशा: धन्य ती माऊली

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

वर्साच्या निमाण्या म्हयन्यांत म्हळ्यार फाल्गून म्हयन्यांत उर्बे उमेदिचो उत्साव शिगमो येता. शिगमो म्हळ्यार फाल्गुनोत्सव. वसंत रुतुच्या उत्सवाक दिल्लो येवकार. शिगमो म्हळ्यार मेळांचो वा गड्यांचो उत्साव. शिगमो म्हळ्यार हूम गळोवन पीक काडपी भौसाची उर्बे उमेदीची परब. ह्या शिगम्या निमतान मांडा वयल्या सुवातेक माटोव घालपाक, आंगण सारोवपाक, आंगलीं तोपरीं आनी गोड गोडशें करपाक कितलें दीस तरी आदींच बोवाळ पडटा. आपल्या गांवचो मेळ बरो जावचो म्हूण प्रसाद पाकळी घेवन मांडार अयुध्या एकठांयतात. देवाक उकलासतात, गाराणीं घालतात आनी…. धोरण ताशे फुरफुरतात. जगाटां, कासाळीं, तुताऱ्यो, सगलो वाठार घुमघुमतात… धोल ताश्यांच्या गाजांत.. गुडयो, अबदागिरी, चंवरां, सत्र्यो, सुर्यपान बी घेवन गांवचे गडे तोरणां भितर “ओ सय्या, ओ सय” म्हणत नाचूंक लागता. खरी उमेद, खरो हावेस, ह्याच सणांत पळोवचो… नाशिल्ली उमेद कुडी कुडींत, मना मनांत खेळूंक लागता. जो तो देवाचे, भुमीपुरसाचे सेवेंत भरसून वता. एक वर्स शिगमो खेळ्ळोना जाल्यार गांवांर देवाचे रागणे पडटा, देवता खुबळटा आनी मागीर जोरी मोरी दुकळ येवन गांवांची दैना जाता असो समज मना मनांत रुजिल्लो आसा.
धाकलो शिगमो सोंपता म्हणसर व्हडलो शिगमो येता. शिगम्याचे सुंवारे वेळार फाग आनी खाणपद वाजयतात. शेमेळ, घुमटां, कासाळ्यांच्या तालार चंद्रावळी आनी हेर गितांय म्हणटात. कांय कडेन कलावंतांचे नाचय जाता. भुंयपुरसाच्या, कुळपुरसाच्या थळांत रातचें नाटकां जाता, तांची एक सेवा म्हण. देवाचे सेवेंत खंड पडचो न्हय म्हण गांवांतलो दरेक ल्हान व्हड मनीस दादलो जांव बायल, चेडो भुरगो जावं चेडूं भुरगें आपले परीन सेवा दिवपाचो यत्न करता. अशे तरेचें चित्र गांवांत गांवांनी दिश्टी पडटा. कांय सुवातांनी भोगावळी म्हूण जाल्यार कांय सुवातींनी मनां काळजांतल्यान सेवेक ओंपून घेतात.
परशुरामान निर्माण केल्ले हें भुंयेर गा़ंवांगांवानी शिगम्या मांड आसात. जंय उत्सवी कलाकारां वतीन वर्सुकी परंपरेन नाटकांचे खेळ जातात. संस्कृतायेची राखण करतना ह्या नाट्य प्रयोगानी थळावे कलाकार उर्बे उमेदीन वावुरतना दिशटी पडटात. अंत्रुजेंत खूब पोरणी आनी व्हड परंपरा आशिल्लो मडकय म्हालवाड्या वयलो श्रीनवदुर्गा रामपुरुस धा जाणांचो मांड. मांडांचे हे रंगमाचयेर गोंयचे नामनेचे अशे नाट्यकर्मीं देखीक नरशींव बाबुसो नायक, तुळशीदास नायक, पांडुरंग नायक, मोलू विठू नायक, जना लक्ष्मण नायक, सूर्यकांत पंढरी नायक आनी जयनाथ कृष्णा नायक आदींची नाट्यसेवा कोरांतून उरल्या. ते रंगमाचयेची याद येतकच मुजरत शिगम्याचीं नाटकां पळोवचे खातीर म्हालवाड्या वयल्या श्रीरामपुरसाच्या थळाक भेट दितां. आदले ते रंगकर्मी आतां उरूंक ना. थळावे तरणाटे कलाकार तें रंगभुंयेंची परंपरा राखून दवरीत आसात. रामपुरसाच्या थळांत वतकच एके माऊलीन निसुवार्थपणान दिल्ली सेवा नदरेंत भरता. भोगावळ म्हण न्हय तर काळजांतल्यान, मनोभावे केल्ली ती सेवा पळोवन तिचे सेवे कडेन आपुणूच माथें बागवता. संवसाराचो गाडो मुखार व्हरतना पावला कणकणीं समजिकायेचे आदार दिवपी तिचो घरकार तुकारामबाबाच्या आदारार आपल्या तीन अपुरबायेच्या धुवां सयत रामपुरसाच्या आनी रंगदेवतेच्या सेवेंत भोव मोलादीक योगदान दीत गांवचे संस्कृतायेची राखण करपी, गांवच्या एकवटाक दिघी लावपी अभिलाशा भाभी म्हळ्यारूच आदरणीय सौ. अभिलाशा तुकाराम नायक. गांवचे संस्कृतायेची, अस्मितायेची राखण करपी, खंयच अहंकाराचो लेप न लावन घेवपी. तशीच कोणाच्याय तोखणायेच्या उतरांनी भुल्लुसून न वचपी, गांवचो एकवट सांबाळपाक आपले आनी कुटुंबां वरवीं चानयेचो वांटो उखलपी, नमळायेचें प्रतीक आशिल्ली अस्तुरी म्हळ्यार मानादीक आनी मायेस्त अभिलाशा भाभी. रंगमाचयेवयल्ये तिचे सेवेचो अणभव घेतना नकळटां जिबेर उतरां येतात,…”धन्य ती माऊली”.
अभिलाशा भाभी सेवेंत नम्र आसा म्हणून जावये रंगदेवता तिका सांबाळून घेता. तिचे कलेचे पोसवणेक बळ दिता. तिच्या आंगांतलो अभिनय फळादीक हाडटा. मडकयच्या म्हालवाड्या वयल्या श्रीनवदुर्गा नाट्य मंडळाचे वतीन खेळयिल्ल्या नाटकां मदीं करीन ती पुर्व (गजरा), उघडले दार स्वर्गाचे (कश्यप रुशी) जय शिव शंकरा (भग्नवीर) बाळा मापारी (सुईण), देवताई कला क्रियेशनाच्या गरुडझेपांतली जिजाऊ, षंढबळींतली म्हातारी, भक्त मार्कंडेयांतलो मुकूंद रुशी, आनी भावनेचा तूं भुकेला मदलो मार्तंड आदीं तांणी रंगमाचयेर खेळयिल्ल्यो भुमिका गुणी कलाकाराचें दर्शन घडयले बगर रावना. आमची मूर्त आमकां जाय ह्या लोकप्रियतेची तेंगशी गाठिल्ल्या नाटकांतले देवी नवदुर्गेची भुमिकेंत अभिलाशा भाभीन जो जीव वोतला, ताचेमुखार नाट्य मोगीची मान बागवले बगर रावना. गांवगिऱ्या वाठारांतल्या रंगमाचयेर इतले प्रामाणीकपणान, नमळायेन रंगदेवतेची सेवा केल्ली गुणी महिला कलाकार खुबूच म्हळ्यार खुबूच उणे प्रमाणांत दिसता. अभिलाशा भाभी विशीं बरयतना “धन्य ती माऊली” अशीं सहजतायेन उतरां येतात तीं तिच्या अभिनयाक लागूनच न्हय तर तिणें गांवची परंपरा सांबाळटना, रंगदेवतेची सेवा चालू दवरतना आपल्या तिगांय धुवांचेर भुरगेपणांतल्यानच अभिनयाचे संस्कार घाल्यात. समाजांतलयान महिला कलाकारांचेर सरसकट येवपी थोमण्यांची पर्वा करिनासतना, टिकाकारांचे वा नश्टे मतांचो प्रचार करपी दुस्वाशी लोकांचें चक्रव्यूह भेदून मेकळो उस्वास घेवंक लावपी हीं माऊली. घरकार तुकारामबाबाच्या फाटबळान, स्वबळाचेर बंदनाचे पास तोडून धुवांक तशेंच गांवांतल्या चलयांकय आपल्योच धुवो मानून तांकां तांचे कलेच्या गुणां वरवी मेकळ्या मळबांत उंच उंच घिट्ट्यो घेवपाक समर्थपणान उर्बा दिवपी अभिलाशा भाभी गांवांतल्या सगळ्या महिलां खातीर सदांच प्रेरणादायी थारल्यात. नकळटां,आपल्या फुडाकारान ती हेर महिला कलाकारांचें मना बळगें वाडयता. आपलो घर संवसार वेवस्थीत रितीन सांबाळीत रंगमाचयेर अशे तरेन सेवा दिवप हें सामान्याचें काम न्हय.
अभिलाशा भाभी सामान्यतायेंतय असामान्य आसा. रंगमाचयेर आपल्या अभिनयांत आपलो आत्मविश्वास आनी लवचिकतायेचें बरें दर्शन घडयत आपल्या धुवां वागडा तांचे इतलीच ल्हान जावन, जुळोवन घेत, बालीशपणां,अल्लडपणा, तिडक, परीपक्वताय, भयगंड, रागीट सभाव,अभिनयांतले रुसवे, फुगवे, भांडखोरी आदी नाट्याक गरजेचें आशिल्ल्या सगळ्या गुणांचें भांडवल वापरुन नाट्यमोगींक तांचे बसकेर बसोवन दवरपाक कलाकारा कडेन तशी तांक आसची पडटा. ती तांक देवान अभिलाशा भाभीक दिल्या. वाचीक, आंगीक आनी सात्वीक अभिनया वरवीं स्पश्ट संवाद फेकिंतल्यान समर्पीत भावनेन अभिलाशा भाभी रंगमाचयेर वावुरता. नाटक पळोवंक आयिल्ल्या रसीक मांयबापांच्या काळजांक थाकाय दिता. जिदन्यासू महिला कलाकारांक ती नवी वाट दाखयतना तांचे खातीर दिपस्तंभ थारता.
हे गुणी माऊलीच्या संस्कारांच्या पाख्या खाला तांच्यो अपुरबायेच्यो धुवो बाय तनया, बाय किमया आनी बाय अंतरा नेण्टे पिरायेचेर विंगड विंगड नाट्य प्रकारांनी वांटेकार जावन अभिलाशा-तुकारामाच्या प्रेरणेच्या म्हालवजार इनामां मेळयत गांवच्या मुकुटांत मानाचे तुरे खोयत आसात…
अभिलाशा भाभी च्या सेवे मुखार नत मस्तक जावन इतलेंच म्हण्टा, ‘नाट्य मळाच्या होमखणांत अभिलाशा भाभी ज्यो समिधा ओंपतात तांचे वरवीं सदांच घसघशीत येस तांच्या वांट्याक येत रावूं आनी म्हालवाड्यारच न्हय तर पुराय गोंयांत तीं तांचे कले वरवीं नाट्य मोगींक आनंद दीत परजळत, परमळत रावूं …

उल्हास यशवंत नायक
8010061867