अभिनय, नाचांतली सौंदर्यवती : मिनाक्षी शेषाद्री

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

एके मुलाखतींत तिणें सांगलां की, ‘शास्त्रीय नाचाच्यो हालचाली आनी अभिव्यक्ती वापरल्यार अभिनेत्रीक वेगळी नदर मेळटा.’

कलाकार

हिंदी सिनेसृश्टींत 1980 च्या दशकांत नाच आनी अभिनयाचे कुशळतायेन प्रेक्षकांक मोनेळ घालपी अभिनेत्री म्हणल्यार मीनाक्षी शेषाद्री. भारतीय नाच, सोबीतकाय, कश्ट, शिस्त हांचो सोबीत मेळ घालून तिणें स्वताचें स्थान निर्माण केलें. 

मीनाक्षीचो जल्म 16 नोव्हेंबर 1963 दिसा शशिकला शेषाद्री ह्या नांवान बिहारांतल्या सिंदरी (सध्या झारखंडांत) गांवांतल्या तमीळ ब्राह्मण कुटुंबांत जालो. ती सान पिरायेची आसतना कुटूंबान चेन्नय स्थलांतर केलें. थंयच मिनाक्षी वाडली. ल्हान आसतनाच ताणें नाच करपाक, शिकपाक सुरवात केली. भरत नाट्यम, कुचिपुडी, कथक, ओडिसी ह्या चारुय शास्त्रीय नृत्यप्रकारांत तिणें खर प्रशिक्षण घेतलें. नाचाच्या कुशळटायेक लागूनच फुडें मिनाक्षीक चित्रपट मळाचेर एक खाशेली वळख मेळ्ळी. 1981 वर्सा 17 वर्सां पिरायेचेर ताणें ‘ईव्ह ऑफ द वर्ल्ड’ सोबीतकाय सर्तीचो खिताब जिखलो. हेच सर्ती वरवीं ताका ‘मिस इंडिया’ सर्तींत वांटो घेवपाची संद मेळ्ळी. टोकियोंत जाल्ले हे सर्तींत ती उपजैतिवंत थारली. आपशीच सिने दिग्दर्शकांचें लक्ष तिचेर गेलें. मनोज कुमारान सगल्यांत पयलीं ताका फिल्मांत घेवपाचें सपन पळयिल्लें. तो इतलो उतावीळ जाल्लो की ताणें मिनाक्षीक स्क्रीन टेस्टां विणें काम करपाची ऑफर दिल्ली. मात तेन्ना मिनाक्षीलें नांव शशिकला आशिल्ल्यान अडचण निर्माण जाल्ली. कारण हिंदी सिनेमांत आदींच शशिकला नांवाची एक फामाद अभिनेत्री आशिल्ली. निमणें 1983 वर्सा मनोज कुमाराल्या ‘पेंटर बाबू’ ह्या चित्रपटान मिनाक्षी शेषाद्री ह्या नांवान तिचो रुपेरी पड्ड्याचेर प्रवेश जालो. ‘पेंटर बाबू’ अपेसी जाल्ल्या कारणान मिनाक्षीन सिनेमा मळ सोडून दिवचें अशें थारायिल्लें, पूण….

… पेंटर बाबूंतलें काम पळोवन सुभाष घईन तागेल्या नव्या सिनेमांत तिका काम करपा विशीं विचारलें. मीनाक्षीन आपूण शास्त्रीय नृत्यांत करियर करतलें अशें सांगून न्हयकार दिलो. सुभाष घईन परत- परत तिगेल्या घरा वचून तिका खूब समजायतकूच ती तयार जाली. घई हांच्या 1983 तल्या ‘हीरो’ सिनेमा वरवीं मीनाक्षी शेषाद्री हें नांव खऱ्या अर्थान रुप्या पड्ड्यार गाजलें. मुखेल नायक जॅकी श्रॉफ आशिल्लो. हिरो सुपरहिट थारलो. मिनाक्षी आनी जॅकीय रातयां गाजलो. ‘तु मेरा जानू है मै तेरी दिलबर हूँ, प्यार करने वाले, वा डिंग डॉंग ओ बेबी सिंग सॉन्ग… अशीं सगलींच गितां लोकप्रीय जालीं. अमिताभ बच्चनाच्या चित्रपटां परस चड, 13 कोटी रुपयांचो वेवसाय हिरोन केल्लो. उपरांत मिनाक्षीक राजेश खन्ना वांगडा आँवारा बाप सिनेमाची ऑफर मेळ्ळी, पूण तो बॉक्स ऑफिसाचेर आपटलो. उपरांत लव्ह मॅरेज, पैसा ये पैसा, लव्हर बॉय ह्या सारक्या जायत्या वेवसायीक चित्रपटांनी तिणें काम केलें. तिचो फुडलो येसस्वी चित्रपट बेवफाई, परतून तिचो नायक राजेश खन्ना. रजनीकांत खलनायक आशिल्लो.

सुभाष घईन परतून तिका अनिल कपूरा वांगडा ‘मेरी जंग’ ह्या सिनेमांत घेतली. तो 1985 वर्सा सगळ्यांत चड जोडपी सिनेमा आशिल्लो. स्वाती, मेरा जवाब, आंधी तुफान सिनेमांक उणें येस मेळ्ळें. त्याच वर्सा जितेंद्रा वांगडा होशियार आनी रजनीकांत वांगडा महागुरू (1985) सिनेमांत मिनाक्षीन नायिका म्हणून काम केलें. 1986 वर्सा बायल केंद्रीत ‘स्वाती’ ह्या कलात्मक सिनेमांत तिणें मुखेल भुमिका केली. तातूंतल्या मिनाक्षीच्या अभिनयाची समीक्षकांनी खूब तुस्त केली. 

जॅकी श्रॉफ आनी राज बब्बर हांचे वांगडचो ‘दहलीज’ चित्रपट पडलो. दिलवाला (1986) आनी मिथुन चक्रवर्ती वांगडाच्या ‘परिवार’ ह्या फिल्मांनी खूब बरी कमाय केली. मै बलवान (1986) भारतांत सरासरी, पूण परदेशांत सुपरहिट जालो. 1987 वर्सा संजय दत्ता वांगडा ‘इनाम दस हजार’ ह्या हिट फिल्मांत तिणें काम केलें. तशेंच सनी देओला वांगडा ‘डकैत’ ह्या ऍक्शन सिनेमांत तिगेल्या अभिनयाची तोखणाय जाली. 1988 वर्सा यश चोपडाच्या मल्टी स्टारर ‘विजय’ सिनेमांत तिणें काम केलें. अमिताभा वांगडा काम करपाची इत्सा पुराय जावपाक तिका पांच वर्सां वाट पळोवची पडली. निर्मातो, दिग्दर्शक टिनू आनंद हाचो ‘शहंशाह’ सिनेमा वरवीं मीनाक्षीक अमिताभ वांगडा काम करपाची संद मेळ्ळी. त्या तेंपार लोक ‘शहंनशाह’च्यो व्हिडियो कॅसेटी ब्लॅकांत घेवन पळयताले. इतलो तो पदां सयत गाजलो. फुडें अमिताभा वांगडा आयिल्ले ‘गंगा जमुना सरस्वती’, ‘तुफान’, ‘अकेला’ ह्या सादारण चलिल्ल्या सिनेमानी मिनाक्षीली लोकप्रियता वाडयली. 

80 च्या दशकांत श्रीदेवीच्या स्टारडमाक आव्हान दिवपी एकसुरी अभिनेत्री म्हणल्यार मिनाक्षी शेषाद्री. सनी देओला वांगडा 22 जून 1990 दिसा मीनाक्षीलो ‘घायल’ चित्रपट प्रदर्शीत जालो. ताचें शुटींग चालू आसतना दिग्दर्शक राजकुमार संतोशी तिच्या मोगान पडलो. एक दीस ताणें तिचे कडेन मन मेकळें केलें. मिनाक्षीन न्हयकार दिलो, पूण कंत्राट केल्ल्यान फिल्मांत काम करप चालू दवरलें. उपरांत मिनाक्षीचे कारकिर्दींतलो हिरो फाटोफाट सगल्यांत येसस्वी चित्रपट ‘दामिनी’ आयलो. ह्या सिनेमा उपरांत तिणें माधुरी दीक्षिताल्या स्टारडमा कडेन सर्त करपाक सुरवात केली. 

‘सदमा’ ह्या कमल हासन आनी श्रीदेवीच्या दर्जेदार, हीट सिनेमाचे हिंदी आवृत्ती खातीर श्रीदेवी पयलीं मीनाक्षीलें नांव घेतालें. पूण अखेरेक श्रीदेवीनूच तें काम केलें. ‘दामिनीं’तलो मिनाक्षीचो अभिनय हिंदी सिनेमांतल्या ‘बायल केंद्रीत’ भुमिकांच्या इतिहासांत भांगरा उतरांनी बरोवपा सारको आसा. बलात्कार पिडेस्त बायलेची न्याय मेळोवपा खातीर चलिल्लें झूज तिणें प्रभावीपणान साकारले. “तारीख पे तारीख” हो संवाद सनी देओल खातीर फामाद आसलो तरी ह्या सिनेमाचीं भावनीक मुळां मीनाक्षीच्या पात्रांत आशिल्लीं.

दिसपाक सोबीत मिनाक्षील्या नाचपांतल्यो हालचाली मनभुलोवपी आसताल्यो. ‘सूरज का सातवाँ घोड़ा’, ‘यादें ’, ‘घर हो हमार’ आनी सुभाष घईल्या हेर चित्रपटांतले नाच आयज लेगीत लोकप्रीय आसात. एके मुलाखतींत तिणें सांगलां की, ‘शास्त्रीय नाचाच्यो हालचाली आनी अभिव्यक्ती वापरल्यार अभिनेत्रीक वेगळी नदर मेळटा.’ तिच्या नाचांत कोमलता, संवेदनशीलताय, नजाकत असले प्रकार दिसले. हिंदी तशेंच मायभाशा तमिळ, तेलुगू आनी कन्नड भाशेंतल्या कांय चित्रपटांनीय तिणें काम केलें. सलग 15 वर्सां लोकप्रियतेचे तेंगशेर ती उरली. संघर्श, कश्ट आनी शिस्तबद्ध वृत्ती ह्या तिच्या तीन गुणांचो हातूंत मोठो वांटो आसा. 1996 वर्सा प्रदर्शीत जाल्लो ‘घातक’ हो तिचो निमाणो सिनेमा.

मिनाक्षीक 1986 – स्वाती खातीर पुरस्कार मेळ्ळो. 1991 – जुर्म खातीर फिल्मफेराक अभिनेत्री म्हणून नामांकन, 1992 – त आपद्बंधवूडू खातीर अभिनेत्री – तेलुगू म्हूण नामांकन, 1994 वर्सा – फिल्मफेरांत दामिनी खातीर अभिनेत्री म्हणून नामांकन तिका मेळ्ळां. 1993 त दामिनी खातीर उत्कृश्ट अभिनेत्री म्हणून स्मिता पाटील स्मारक पुरस्कार फावो जाला. 1995 वर्सा अमेरिकेंतल्या गुंतवणूक सल्लागार हर्ष मेशवाणी कडेन तिचें लग्न जालें. हें जाहीर करूंक नाशिल्लें. 1996 वर्सा तिणें लग्नाची खबर लिपोवन काम चालू दवरलें, पूण तिचे आड गॉसिप वाडपाक लागलें. त्या वेळार लेख टंडन हाणें दिग्दर्शित केल्ल्या ‘दो राहे’चें शुटींग सुरू जाल्लें. पूण लग्नाचें गुपित चड काळ तिगलें ना. चित्रपटय प्रदर्शीत जावंक शकलो ना. निमाणें मिनाक्षी आपल्या घोवा वांगडा अमेरिकेक गेली. एका वर्सा उपरांत शेखर सुमनाल्या ‘मूवर्स अँड शेखर’ ह्या शोंत सेलिब्रिटी सोयरी म्हणून ती आयली. लग्न जावन अमेरिकेक गेली तरी तिणें शास्त्रीय नाच सोडलो ना. टेक्सासांत तिणें चंद्रलेखा डान्स अकादेमीची स्थापणूक करुन शास्त्रीय आनी अर्दशास्त्रीय नाचाची शिकवण जायत्या विद्यार्थ्यांक दिली. 

2006 वर्सा मार्गेट स्टीफन्स हिणें मीनाक्षीच्या जिविताचेर एक डोक्यूमेण्ट्री तयार केल्या. आयज मिनाक्षीन आवय, घरकान्न म्हणून जबाबदारी सांबाळून पुरायपणान आपल्या नृत्य प्रशिक्षण अकादमीचेर लक्ष केंद्रीत केलां.

—————————-

सुदिन वि. कुर्डीकार.