भांगरभूंय | प्रतिनिधी
दिवाळी म्हळ्यार पणट्यो आंगणांत पेटोवन मोगान आमचीं मनां उजवाडावपी उत्सव. दिवाळी म्हळ्यार सूख, परंपरा, समृद्धी आनी नव – निर्मणेचो उत्सव. दिवाळी म्हळ्यार उजवाड फांकोवपी खीण. ही भारतांतली सगळ्यांत म्हत्वाची परब. हालींसराक दिवाळी हो अर्थीक सण म्हण पळतात. पूण हे खेपे दिवाळी कशी आसतली काय? हें कळपाक कांय सुमानां वाट पळोवची पडटा. जेन्ना समाजांत ही उमळशीक आसता, तेन्ना खरें चित्र पळोवपाचें आसल्यार आमी बाजारांचेर नदर दवरूंक जाय. हो निकश लागू केल्यार पुराय देशांत बाजार पेठीक हुंवार येता. वाहनां विकतीं घेवपा खातीर जायत्या जाणांक म्हूर्त लेगीत लागना.
फाटल्या कांय म्हयन्यांत सदांच वाडत आशिल्ल्या वाहनांचीं खरेदी 10 ते 12 टक्क्यांनी वाडल्या. चड करून गोंय, मुंबय, दिल्ली, बंगळुरू शारांनी सायकल धरून मोटार गाडी खरेदी मेरेन लोकांचीं गर्दी वाडल्या. तशेंच फाटल्या कांय म्हयन्यांत सावन भांगराचें मोल मळबाक तेंकलां. तरीय पूण भांगर, रुपें आनी घरांचीं खरेदींत हिस्पा भायर वाडल्या. धनत्रोदस परबे निमतान लोकांनी रु. 65000 कोटींचें चांदी आनी भांगराचीं खरेदी केली. हाचे वेल्यान आमकां समजूं येता दिवाळी ही कित्याक? आयज बंगळुरु ही देशांतलीं आयटीची पंढरी मानतात. थंय घरांची मागणी सुमार 148 टक्क्यांनी वाडल्या. फकत व्हडलीं घरां गिरेस्त लोकूच विकत घेतात अशें न्हय आं !..जाल्यार कर्मचारी वर्गूय हीं घरां घेवपांत सर्तींत मुखार आसात. फाटल्या वर्सा मुंबय सगळ्यांत चड घरांची खरेदी, विक्री जाली. अजापाची गजाल म्हणल्यार आतांय लेगीत होच नेट तिगून आसा. तशे पळोवंक गेल्यार फाटले वर्सा सावन घर रिणाचे व्याज दर खूब वाडल्यांत. गोंयांतूय बिगर गोंयकार बंगले, जमनी आनी फ्लेट घेवपाक फाटीं नांत. मुंबयची खबर करतले जाल्यार, घराब्याची मालमत्ता खरेदी करपा विशीं नोंदणी शुल्कांत (टॅक्स) भाड्यांत एका म्हयन्यांत हजार कोटी वयर आंकडो हुंपला.
दिवो म्हळ्यार उजवाडाचें, चैतन्याचें प्रतीक, त्या दिसा कृतज्ञताय व्यक्त करपाचो दीस म्हळ्यार दिवाळी. जशे परी भायलो वाठार दिव्यांनी पर्जळटा. तशेंच ज्ञानदेव माऊलीन सांगिल्ले प्रमाण, ‘’अंतर मनांतलो काजळी झडोवन, अंतस्थ गाभारो पर्मळचो.’ हो विवेक दिपाचो अर्थ जाणून काळखार – उजवाडाचो, निर्शेणीर -आशेचो, तमार- प्रकाशाचो, वायटार- सगुणांचो जैत मेळोवचें.
पुर्विल्ल्या काळांत ‘हेमचंद्र’, हांणी दिवाळीचें नांव ‘यक्षरात्री’ अशें नोंद केलां. वात्सायनाच्या कामसुत्रांत ह्या नांवाचो उल्लेख मेळटा. नीलमत पुराणांत दीपमाला ‘नागानंद’ नाटकांतलो ‘दीपप्रतिपदोत्सव’, ज्योतिष्य रत्नमाला माळेंत ‘दिवाळी’ जाल्यार कांय कडेन ‘दिपालीका’, ‘ सुखरात्रि’, ‘सुखसुप्तिका’, असो उल्लेख मेळटा. तशेंच पुराय देसांत दिवाळेक वेग-वेगळ्यां नांवांनी संबोधतात. जशें परीं महाराष्ट्रांत, कोंकणांत आनी गोंयांत, ‘दिवाळी’, ‘बंगालांत ,’दीपाबोली’, आसामी , कन्नड , मल्याळम, तेलुगू, ‘दिपावली’ सिंधी प्रांतांत, ‘दियारी’ नेपाळांत, ‘तिहारी’ मारवाडी समाजांत, ‘दियाली’, अशीं सोबीत-सुंदर नांवां आसात.
हिंदू भांवडा वांगडाच जैन, शिख, बौध्द भाव-भयणी दिवाळी परब उमेदीन मनयतात. जैम धर्माचो, ‘महावीर मोक्ष दीन’ जाल्यार शिखांचो समुदाय, ‘बंदी छोड दिवस’ आसता. गौतम बुध्दाचो साक्षांत सांगिल्या भशेन, ‘’अत्तो दीप भव’’ ! ” तूं तुजोच दिवो जा, ज्ञानान तेजस्वी जा.!!! पणटेंत लायिल्ली इल्लीशी तेलवात म्हणजे जळपी तेजस्वी कूड, कूड जळूं , पूण आत्म्यांक उजवाड मेळूं दी, ही संवसाराची भावना…! ही उजवाडाची भावनेचो संदेस संवसाराक दितना, आमी प्रदुशणांचेर लक्ष दिवंक जाय. गोंय, मुंबय, बैंगलुरू, दिल्ली आनी हेर राज्यां उज्याच्या धगान हुल्पतात. धुंवरा बगर उदरगतीची वाट कशे तरेन माडोवपाची? हो प्रस्न पडल्यार अजाप कसलें ! तातूंत मदीं खुबशे पोरणें नेम परतून लागूं जातात. दिवाळी म्हळ्यार समृध्दीची परब, हेंय तितलेंच खरें आसलें तरी फोग आनी फोगोट्यो जळय नासतना, आनीक खंयच्याय नव्या मार्गान आमी आमची खोस आनी आनंद प्रगट वा व्यक्त करूंक येता व्हय? हाचेर समाजाचे मदीं विचार आनी मंथन जावंक जाय.
‘मनीस कुळाच्या सुखाची उदरगत करप’, ही आमचीं संस्कृती. तेन्ना भारतीय संस्कृतायेन जर पुराय संवसाराक उजवाड परबे दिसाचें म्हत्व सांगलें जाल्यार तो उजवाड निर्मळ, धादोशी जीण करपी खीण आसतलो. भारताचे अर्थ-कारणाक चालना आनी नेट दिवपी परब म्हण दिवाळे कडेन आशेन पळयतात. फाटल्या साबार वर्सा सावन भारता वांगडाच दिवाळी ही संवसारांतल्या कांय वेंचीक देसांनी मनयतात. हाचे फाटल्यान लेगीत अर्थ कारण आसा. हाचो परिणाम अर्थ चक्राक वेग आनी गती मेळटा. ‘अॅपल’ हें मोबायल फोनाचें नांव. सगळ्यांत म्हारगी दिसपी ह्या फोनाची ‘बाजार – पेठ’ ही सद्याक भारतांत आसा. आमच्या देसांत दर एका वराक सरासरी 56 हजार मोबायल फोन ‘ऑन-लायन’ खपतात. फकत फोनूच न्हय तर एकूण ‘ऑन-लायन’ खरेदीचो ‘प्लॅटफोर्म’ भारतीयांनी आपले मुठींत दवरला.
हो रोजगार आमच्या तरणाट्यांक व्हडा प्रमाणांत मेळटा. तरीय ह्यो अश्यो आपल्यो सगळ्यो अडी-अडचणीं कुशींक सारुन भारतीय मनीस खोशयेन आनी तितल्याच उमेदीन दिवाळी साजरी करता. एकाच आशेन शेतांतली ‘सुगी’ आमचेय जिणेंत येतली. ‘हिताची भावना बाजाराक चालना दिता’ अशें म्हणटात. पूण अनुकूल भावना फकत बाजाराकूच न्हय, सगळें जिवीत चलयता. जे सुवातेर तम (काळोख) वसता. थंय दिवे लावपाची गरज. त्या दिव्यांतल्यान येवपी उजवाड गिज्ञानाचो, समाधानाचो, नव्या कृतींचो आनी सेवेचेय आसूंक फावो. निमाण्यो इतलेंच गौतम बुध्द सांगिल्या भशेन, ‘अत्तो दीप भव’! तूं तुजोच दिवो जा, ज्ञानान तेजस्वी जा.!!! पणटेंत लायिल्ली इल्लीशी तेलवात म्हणजे जळपी तेजस्वी कूड, कूड जळूं , पूण आत्म्यांक उजवाड मेळूं दी. हीच सदित्सा…!
विशाल सिनाय खांडेपारकार
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
