भांगरभूंय | प्रतिनिधी
आयज 19 डिसेंबर. गोंय मुक्ती दीस. 1961 वर्सा गोंयाक पुर्तुगेजांचे राजवटींतल्यान मुक्ती मेळिल्ली. तांकां धांवडावपाक भारतीय लश्कराक आॅपरेशन विजय चालीक लावचें पडिल्लें.
भारत 15 ऑगस्ट 1947 दिसा स्वतंत्र जालो. ब्रिटीशांनी 150 वर्सां राज्य करुन भारत सोडलो. देशभर स्वातंत्र्याची फांतोड जाली, पूण भारतांतलो एक ल्हानसो नदरेक पडपी वाठार म्हणल्यार गोंय पारतंत्र्यांत उरिल्लें. गोंयांचेर पुर्तुगेजांचो शेक चलतालो. 1510 वर्सा पुर्तुगेजांनी गोंयांत पावल घालें तेन्ना सावन गोंयकारांचे त्रास सुरू जाले. सुमार साडेचारशें वर्सां सत्ते खाला आशिल्ल्या गोंयचे त्रास, मनस्ताप 19 डिसेंबर 1961 दिसा सोंपलो. त्या ल्हानशा झुजा उपरांत भारतांतली पुर्तुगेज सत्ता सोंपली आनी गोंय, दमण आनी दीव हे प्रदेश मुक्त जाले.
पेडणें ते काणकोण मेरेन पातळिल्ली गोंयची भूंय 19 डिसेंबर 1961 दिसा भारतांत विलीन जाली. गोंय मुक्ती चळवळीचो तसो बरोच इतिहास आसा. देशाक स्वातंत्र्य मेळ्ळे उपरांत देशांतलीं 565 संस्थानां भारतांत विलीन जालीं, पूण पुर्तुगेजांनी आपल्यो गोंय, दिव, दमण, दादरा आनी नागरहवेली ह्यो वसणुको सोडपाक न्हयकार दिलो. गोंय भारतांत विलीन करपाची तांची इत्सा नाशिल्ली. प्रधानमंत्री पं. नेहरू पुर्तुगेज वसणुकां कडेन बरे संबंद दवरताले, पूण थंयचे प्रशासक ताका सहकार्य करीनाशिल्ले. सोडून वच म्हूण सांगल्यार ते वच नाशिल्ले. गोंयकारुय पुर्तुगेजांच्या जुलूमाक लागून वाजेल्ले आनी भारतांत विलीन जावपा खातीर भारत सरकाराचें सहकार्य मागताले.
गोंय भारतांत विलीन करपाक पुर्तुगेजांचो खर विरोध आशिल्लो. गोंयकारांची इत्सा मानून घेवन प्रधानमंत्री नेहरून संयुक्त राश्ट्रांच्या माध्यमांतल्यान पुर्तुगेजांचेर चेपण हाडलें. तांणी पुर्तुगेजांक शांततायेन भारत सोडचो असो संदेश दिलो, पूण पुर्तुगेजांनी तो मान्य केलो ना.
पुर्तुगेज शांततायेन देश सोडनात आनी वाटाघाटी येसस्वी जायनात हें कळटकच प्रधानमंत्री नेहरून सैन्याक कारवाय करपाक सांगपाचो आदेश संरक्षण मंत्री मेनन हांकां दिलो. लश्करी कारवाय जावची न्हय म्हूण पुर्तुगेजांनी आंतरराश्ट्रीय दबाव हाडपाचो यत्न केलो. पुर्तुगेज सरकाराच्या अत्याचाराचे फाटभुंयेर आनी आंदोलनाक लोकांनी दिल्ल्या खर प्रतिसादाचे फाटभुंयेर खर बऱ्या देशांचो म्हणल्यार आंतरराश्ट्रीय दबाव आसून लेगीत पं. नेहरून 17 डिसेंबर 1961 दिसा गोंयांत प्रवेश करपाचें थारायलें. संरक्षणमंत्री मेनन हांच्या फुडारपणा खाला 18 डिसेंबराक सैन्य गोंयांत पावलें. भारतीय सैन्यान पुर्तुगेजांचो पराभव करून 19 डिसेंबर 1961 दिसा गोंयांत तिरंगो हुबयलो आनी गोंयची सुटका जाली.
साडेचारशीं वर्सां काळखांत आशिल्ल्या गोंयांत स्वातंत्र्याची फांतोड फुल्ली. दिव, दमण पयलीं मुक्त जाल्लो. ह्या तिगांक मेळून केंद्र सरकारान केंद्रशासीत प्रदेशाचो दर्जो दिलो. उपरांत 1967 वर्सा जनमत कौला वरवीं गोंय वेगळें उरलें. कांय गोंयकारांक तें महाराष्ट्राचो एक जिल्हो जावचो अशें दिसतालें. मागीर केंद्र सरकारान कौल घेतलो आनी गोंय स्वतंत्र उरलें. 1987 त ताका घटक राज्याचो दर्जो मेळ्ळो. पुर्तुगेजांच्या गुलामगिरींतल्यान मुक्त जावन आयज गोंयान त्रेंसश्ट वर्सां पुराय केल्यांत. सगल्या गोंयकारांक मुक्तीदिसाच्यो परबीं.
–
9922546295
श्याम ठाणेदार
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
