भांगरभूंय | प्रतिनिधी
सह्याद्रीचे कुशीन आशिल्लो सत्तरी तालुको हो खरें म्हणल्यार पर्यावरणीय पर्यटनाच्या विकासाचे दृश्टीन खुपूच योग्य आसा. ह्या तालुक्यांत ल्हान ल्हान गांवांनी भितरल्या वाठारांनी आशिल्ल्या वाठारांचो पर्यावरणीय नदरेन विकास करूं येता. म्हणल्यार हिंटरलॅंड टुरिजमाचो प्रसार करूं येता. पूण सांगपाचें म्हणल्यार आयज मेरेन ह्या संदर्भांत सरकार आनी हेर घटकांनी हिंटरलॅण्ड टुरिजमा खातीर जे उपक्रम राबयल्यात ते खंय तरी चुकीचे पद्दतीन राबयल्ले दिसता. ते खातीर, हिंटरलॅण्ड टुरिजमांतल्यान स्थानीक लोकांक जे तरेन फायदो जावपाक जाय आशिल्लो तसो जायना.
हिंटरलॅण्ड टुरिजम सत्तरीची एक वेगळीच ओळख करता. कितलेशेच पर्यटक हिंटरलॅण्ड टुरिजम भागांत येवपाक लागल्यात. पर्यटक व्हडा प्रमाणांत घसघशांचेर, फार्म हावजांनी आनी सैमाच्या गोपांत येवपाक लागल्यात. जाका लागून, गांवच्या लोकांक फार्म हावजांनी बारीक सारीक कामां मेळपाक लागल्यांत. इतलेंच न्ही तर, गांवांनी आशिल्लीं बारीक सारीक दुकानां, गाडे बरे नेटान चलपाक लागल्यात. तांकां बरे गिरायक जावपाक लागला. खेड्या गांवांतले अर्थीक स्थितीचेर बरो भर पडपाक लागला आनी गांवची अर्थीक स्थिती सुदारपाक लागल्या.
2010 वर्सा पयलीं, फार्म हावज हो प्रकार सत्तरींत तसो व्हडलोसो नाशिल्लो. पूण 2010 वर्सा उपरांत सावन, थळाव्यांनी फार्म हावज घालपाक सुरवात केली. सत्तरींत घसघशे पयलीं सावन आसा. पूण आदीं लोक तशें घसघशांचेर न्हावपाक वचनासले. वचपाक भिताले आनी म्हणटाले घसघशा वयल्यान उदका बरोबर फातर तकलेर पडटले. 2010 वर्सा उपरांत सावन, पर्यटकांनी घसघशांचेर न्हावपाक वचपाक सुरवात केली. सत्तरींत सुमार विशेक घसघशे आसात. आनी आतां वर्साच्या वर्सा कोण ना कोण एक तरी नवो घसघसो सोदून काडटा. सद्याचे घसघशे चोर्ला, सुर्ला, केरी, मोर्ले, पाली, म्हावशी, कोपाड्डे, चरवणें, हिवरें, ब्रह्मकरमळी, नानेली, कुंमठोल, साट्रे, शालेली, बांबर ह्या वाठारांनी आसात. सत्तरींत फार्म हावजांचो आंकडो लेगीत वाडपाक लागला. आतां सद्या धा – बारा तरी फार्म हावज सत्तरींत आसात. तशेंच काणकोंण तालुक्यांतूय बरे घसघशे आनी फार्म हावज आसात. काणकोणच्या माने गांवांत हालींच सुरू केल्ल्या ‘द अर्थन नॅस्ट’ ह्या फार्म हावजांतल्यो सगळ्यो रावपाच्यो कॉटेजी पुराय मातयेच्यो बांदिल्ल्यो आसात. जेवणाचीं, रांदपाचीं आयदनां सुद्दा सगलीं मातयेचीं आसात. द अर्थन नॅस्ट हे फार्म हावज गोंयची आदली खरी जीण आनी संस्कृताय दाखयता. गोंयची परंपरा आनी संस्कृती दाखोवपी अशा फार्म हावजांची आमकां गरज आसा.
सद्या सत्तरी हो हिंटरलॅण्ड पर्यटनाचो म्हत्वाचो भाग आनी हॉटस्पॉट जाला. ह्या वाठारांत बॉलीवुड फिल्मांची शुटींगूय जाता. मेगा स्टार अमिताभ बच्चन ते सुपरस्टार अमिर खानान सत्तरींत आपलें फिल्म शुट केलां. अमिताभ बच्चनाचें पयलें फिल्म ‘सात हिंदुस्थानीचो’ थोडोसो भाग, सत्तरींत शुट केला. अमिर खानाचे फिल्म ‘थग्स ऑफ हिंदुस्थान’ हें फिल्म वाळपय नानोड्या गांवांत आनी सोनाळ गांवच्या म्होंवाच्या गुण्यार शुट केला. तशेंच अभिशेक बच्चनाचें फिल्म ‘दम मारो दम’, ‘खेलें हम जी जान से,’ ‘गो गोवा गोन,’ अशीं कितलीशींच फिल्मां सत्तरीच्या ल्हान ल्हान गांवांनी शुट केल्यांत. आनी फिल्म शुटींगेच्या वेळार कांय थळाव्या लोक कलाकारांक फिल्मांतूय बारीक बारीक काम करपाची संद मेळ्ळ्या.
हिंटरलॅण्ड टुरिजमाचे नदरेंतल्यान, सद्याच्या सरकारान जर एक बरो मॉडॅल आपणायलो जाल्यार खरेंच खूब बरे जातलें. हिंटरलॅण्ड टुरिजम गांवगिऱ्या वाठारांनी वेगवेगळे तरेन आसा. सांगपाचें म्हळ्यार घसघशे, धबधबे, झरे, तळयो, न्हंयो, फार्म हावस, हे सगळे हिंटरलॅण्ड टुरिजमा खाला येता. अशा जाग्यांचेर जर पर्यटकांक हाडपाक जाय जाल्यार सरकारान थळाव्या लोकांक विस्वासांत घेवन, तांचे कडेन भासाभास करून, तांकां सारके समजावन एक बरी येवजण आंखपाक जाय.
काणकोण तालुक्यांतल्या गांवडोंगरी वाठारांत जो बामणबुडो घसघसो आसा, थंयच्या थळाव्या लोकांनी पळयलें की, त्या घसघशार येवपी जे पर्यटक आसता ते व्हडल्या प्रमाणांत सोरो पिवून झगडपी, धुमशेणां घालपी, आनी दादागिरी करपी. तशेंच गांवचें शांत, समाजीक आनी सांकृतीक वातावरण सामकें दुशीत करपी आसले. ताका लागून थंयच्या थळाव्यानी अशा प्रकारचे पर्यटक येवचे न्ही म्हूण घसघशार येवपाक बंदी घाल्या. तशेंच गोंयच्या हेर वाठारांनी अशे तरेची मस्ती करपी पर्यटक पावसाच्या दिसांनी आयले काय थंयच्या लोकांक सामके त्रासदायक जाता. अशे तरेच्या पर्यटकांक हिंटरलॅण्ड टुरिजम वाठारांत येवपाक सरकारान सामकी कडक बंदी घालपाक जाय, कारण असले पर्यटक हिंटरलॅण्ड टुरिजमाची म्हणल्यार थंयचे सोबीतकायेची वाट लावन उडयतात. ना जाल्यार, नाका जाल्ली मस्ती करपी पर्यटकांक जाग्यार हाडपी यंत्रणा आसपाक जाय.
सत्तरी म्हालांत जे घसघशे आनी जें सैमीक दायज आसा, ताचो आमी बरे तरेन आनी वेवस्थीत तरेन लाव करून घेतले जाल्यार आमकां स्थानीक लोकांक विस्वासांत घेवपाची गरज आसा. एकंदर त्या परिसरांत येवपी पर्यटकांक कांय प्रमाणात शुल्क आकारपाक जाय. शुल्क घेवन स्थानीक पंचायतींचेर कोयर वा साण उदकाच्या वेवस्थापनाची जबाबदारी
दिवपाक जाय. हे दृश्टीकोनांतल्यान प्रयत्न करपाक जाय. जायत्या फावटीं आमी अशा प्रकारचे उपक्रम राबयतात, पूण निमाणे योग्य वेवस्थापन आनी कडक देखरेख नाशिल्ल्यान, ते उपक्रम तापदायक थारतात.
पर्यावरणा विशीं संवेदनशील नाशिल्ले पर्यटन ह्या वाठारांनी येवन पर्यावरणाचो इबाड करतात. तातूंत देशी आनी विदेशी पर्यटकांचो आसपाव आसा. सत्तरींत हांचे पयलीं सुर्ला गांवांत सोर्याच्यो बाटल्यो प्रचंड प्रमाणांत सांपडिल्ल्यो. ते पर्यटक कर्नाटक, महाराष्ट्र आनी गोंयांतलेय आशिल्ले. सुर्ला गांवांत येवन थंयच्या पायकाच्या पठाराचेर सोऱ्याच्यो बाटल्यो फोडून थंयची परिस्थिती हाताभायर करताले. ह्या सगळ्या वायट गजालींक लागून त्या वाठारांतले वाश्वेल आनी हेर रानवटी जनावरां जखमी जातालीं. मागीर रान खात्यान तो पुराय वाठार पर्यटकां खातीर प्रतिबंदीत केलो. अशी परिस्थिती येवची न्ही, जाल्यार ह्या संदर्भांत एक विशेश पर्यटनाचो मॉडॅल तयार करपाक जाय. हो मॉडॅल पर्यावरण-स्नेही आनी थळाव्या लोकांक पर्यटकांचो त्रास जावचो ना, हे मतींत घेवन तयार करपाचो प्रयत्न करपाक जाय.
पर्यटकांक आतां दर्यावेळांचेर भोंवपाक वाज येवपाक लागला. पर्यटकांक हिंटरलॅण्ड टुरिजमाजी ओड लागल्या. तेन्ना सरकारान पर्यटना संबंदी एक बरो नवो मॉडॅल हाडपाक जाय. तशेंच हिंटरलॅण्ड टुरिजमाचो हो मॉडॅल थारावचे पयलीं, सरकारान थळाव्या लोकांक कडेन चर्चा करपाक जाय, तांकां विश्वासांत घेवपाक जाय. सरकारान आपल्याक जाय तशें करिनासतना लोकांच्या सहकार्यान लोक हिताचें पावल उबारचें. जाल्यार पर्यटनाचो गोंयाक आनी गोंयकारांक लाव जातलो.
देवेंद्र गणेश गांवकार
7798106277
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.