भांगरभूंय | प्रतिनिधी
…… भुरग्याचीं व्यसनां अशीं विंगड विंगड कारणां आसतात. “आज तुका, फाल्यां म्हाका” हें बऱ्याच तरणाट्यांक कळना, हेंय सहसंवेदना नासपाचें एक कारण.
आयज 1 आॅक्टोबराक संवसारभर जाण्टयांचो दीस मनयतात. 2024 वर्साचो विषय आसा, स्वाभिमानान जाण्टेपण : जाण्ट्या व्यक्तीं खातीर काळजी आनी आदार प्रणाली घटमूट करपाचें म्हत्व.
लोकसंख्येची पिराय वाडप हें संवसारभरांतल्या समाजांक नवो आकार आनी दिका दिवपी एक मुखेल जागतीक मानक. संवसारांतल्या अर्ध्या देशांनी आतां जगपाचें सरासरी आयुश्य 75 वर्सां परस चड आसा, जें 1950 वर्सा परस 25 वर्सां चड आसा. 2030 मेरेन संवसारीक पांवड्यार जाण्ट्या लोकांचो आंकडो तरणाट्यां परस चड जावपाचो अदमास आसा आनी विकसनशील देशांनी ही वाड चड नेटान जाता.
ह्या लोकसंख्येच्या बदलाक लागून काळजी घेवपाच्या वाठारांत म्हत्वाचो बदल जाला. तातूंत औपचारीक आनी अनौपचारीक परिस्थितींत, फारीक केल्ल्या आनी वेतन नाशिल्ल्या दोनूय आदाराच्या विस्तृत गरजांचो आस्पाव आसा. लोकसंख्या वाडत वता तशी व्यापक भलायकी जतनाय, काळजी आनी समाजीक आदार सेवांची मागणी खूब वाडल्या, खास करून डिमेंशिया सारकिल्लें (याद वचप) दुयेंस आशिल्ल्या जाण्ट्यां खातीर. हीं आव्हानां आनी संदी वळखून, संयुक्त राष्ट्रांच्या आंतरराष्ट्रीय जाण्ट्यांच्या दीसाचो 34 व्या उगडासांत- आयज- “एजिंग विथ डिग्निटी: द इम्पॉर्टन्स ऑफ स्ट्रेंथनिंग केअर अँड सपोर्ट सिस्टम्स फॉर ओल्ड पर्सनस वर्ल्डवाइड” ह्या विशयाचेर भर दितले.
अंदूंचे कार्यावळींत तज्ञ एकठांय येवन जाण्ट्यां खातीर काळजी आनी आदार वेवस्था घटमूट करपी धोरणां, कायदे आनी पद्दतींचेर भासाभास करतले. ज्येश्ठ आनी जेरोन्टोलॉजींत प्रशिक्षण आनी शिक्षणीक संदी वाडोवपाची, संवसारीक काळजी कामगारांच्या उणावाक तोंड दिवपाची आनी काळजी घेवप्यांच्या विंगड विंगड योगदानांक वळखुपाची आकांताची गरज, ह्या गजालींचेर हातूंत भर दितले. तशेंच काळजी घेवपी आनी काळजी घेतिल्ल्यांच्या, दोगांयच्याय मनीस हक्कांची राखण करप, जाण्ट्या व्यक्तींच्या स्वाभिमान, समजुती, गरजो आनी गुप्ततायेचो आदर करपी काळजी घेवपा खातीर व्यक्ती केंद्रीत पद्दतींचो प्रसार करप, आनी तांच्या विशीं निर्णय घेवपाच्या हक्का खातीर ह्या यादस्तीकांत भर दितले ती तांच्या जिविताची जतनाय आनी दर्जो हांचेर.
आमच्या देशांत कांय अपवाद सोडल्यार हालीं तेंपार घरानीं जाण्ट्यांची आबाळ जाता. खास करून जांची अर्थीक परिस्थिती बरी आसना. ज्यांच्या हातांत दुडू खुळखुळना, जोड कुटुंब पद्धतीचें विघटन हें व्हड कारण. कांय कडेन भुरग्यां- बाळांचो इश्टेटीचेर दोळो, जाण्ट्या मनशाचें दुयेंसपण, माय-सुनेचें पटप ना, भुरग्याचीं व्यसनां अशीं विंगड विंगड कारणां आसतात. “आज तुका, फाल्यां म्हाका” हें बऱ्याच तरणाट्यांक कळना हेंय सहसंवेदना नासपाचें एक कारण. आसूं.
संवसारीक पावंड्यार जाण्ट्या लोकांचो आंकडो (65 वर्सां वा ताचे परस चड पिरायेचो अशी व्याख्या केल्लो.) 1980 वर्सा सुमार 26 कोटी आशिल्लो तो 2021 वर्सा 76.1 दशलक्ष जालो. 2021 ते 2050 ह्या काळांत जाण्ट्या लोकांचो संवसारीक वाटो 10% परस उणो आशिल्लो. सुमार 17%.
जाण्टे पिरायेचेर पावपी लोकांचो आंकडो नेटान वाडप हें पुराय जिणेंतल्या भलायकेक चालना दिवप, दुयेंसां आडावप आनी ताचेर उपचार करपाचें म्हत्व स्पश्ट करता. आमी या वाठारांत उणे पडटात. जाण्टी लोकसंख्या आशिल्ल्या समाजांत, विंगड विंगड कार्यात्मक क्षमताय आशिल्ल्या जाण्ट्या व्यक्तींच्या वाडटे संख्ये कडेन जुळोवप गरजेचें जाता. गरजेचीं कामां करपाची आनी दीस पट्ट्या कार्यावळींनी वांटो घेवपाची तांक फकत व्यक्तीचे भितल्ले क्षमतायेचेरूच निंबून न्हय तर तीं रावतात त्या समाजीक आनी भौतिक वातावरणाचोय परिणाम आसता.
पिराय वाडत वचपी जाण्ट्या व्यक्तींची क्रियाशीलताय पातळी आनी स्वातंत्र्य तिगोवन दवरपाक आदार दिवपी वातावरणाची म्हत्वाची भुमिका आसता. “पडून राव थंय आनी पोटाक पडटा तें खा”, अशी वृत्ती सरभोंवतणी आसत तर जाण्ट्या मनशाची क्रियाशीलताय आनी आपलीं कामां स्वतंत्रपणान करपाची तांक आवुंळटा. तीं मनशां नाउमेद जातात आनी बेगीन हांतरुण धरतात. देखून जाण्ट्यांक शक्य आसा थंय आपल्यांत रमोवन दवरप, तांकां प्रोत्साहन दिवप ह्या धोरणान खुद्द जाण्टीं आनी घरांतलें एकुण वातावरणय बरें उरपाक पालव मेळटा.
– प्रकाश वा. कामत
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
