भांगरभूंय | प्रतिनिधी
साने गुरुजी हांची आयज पुण्यतीथ. ते निमतान….
व्हड स्वातंत्र्यसैनिक, समाजवादी विचारवंत, समाजसेवक, लेखक साने गुरूजी हांची आयज पुण्यतीथ. साने गुरूजीचें पुराय नांव पांडुरंग सदाशिव साने. तांचो जल्म 24 डिसेंबर 1899 दिसा कोंकणांतल्या पालगड गांवांत जालो. तांचे बापूय सदाशिवराव हे पालगडचो खोत आशिल्ले. भुरगेपणा सावन साने गुरूजी आपले आवयचो खूब मोग करताले. आवयचे शिकवणेचो तांचेर खूब प्रभाव पडलो. ‘श्यामची आई’ ह्या पुस्तकांत तांणी आवयच्यो सगल्यो यादी सांगल्यात. तिणें तांच्या मनाचेर जे संस्कार केले तातूंनच तांच्या जिविताची उदरगत जाली. ‘सगळ्यांचो मोग करात’ ही शिकवण तांकां आवयनूच दिली. साने गुरूजीचें मन खूब भावुक आनी संस्कारी आशिल्लें. देखूनच आवयन पेरिल्ल्या बऱ्या भावनांची वाड तांच्या मनांत रोखडीच जाली. शिक्षण पुराय जातकच साने गुरुजीन अमळनेर हांगाच्या प्रताप हायस्कुलांत कांय काळ शिक्षक म्हणून काम केलें. तातूंतल्या शिक्षकाक प्रताप हायस्कुलाच्या हॉस्टेलाचे प्रभारी आसतना चड वाव मेळ्ळो. तांणी हॉस्टेलांतल्या विद्यार्थ्यांक आत्मनिर्भरतायेचे धडे दिले. सेवा शिकयली. 1928 वर्सा तांणी विद्यार्थी नेमाळें सुरू केलें. ते उपरांत ताणें भरपूर बरप केलें. कांडबरी, लेख, निबंद, कविता, चरित्र, नाटक, संवाद अशा सगळ्या तरांच्या साहित्यांत ताचें बरप चालूच आशिल्लें. तांचें साहित्य करुणा, स्नेह आनी मोगान भरिल्लें आसा. तांचे भाशेक एके तरेची धार आसा. तांणी खूब साद्या आनी सोंप्या उतरांनी बरयल्लें तशें लोकांक तें आवडलें. नासकांत बंदखणींत आसतना तांणी ‘श्यामची आई’ ही अज्रंवर कादंबरी बरयली. धुळे बंदखणींत आसतना विनोबा भावे हांणी सांगिल्ली गीता तांणी बरयली. साने गुरूजी हे व्हड देशभक्त आशिल्ले आनी तांचेर महात्मा गांधीजींचो खूब प्रभाव आशिल्लो. ते स्वता खादी वापरताले. 1930 त तांणी नागरी कायदेभंग चळवळींत वांटो घेतलो आनी ताचे खातीर तांकां बंदखणीची ख्यास्त भोगची पडली. तांणी ‘काँग्रेस’ नांवाचें सप्तकी नेमाळें सुरू केलें. दुकळाच्या वेळार शेतकारांक करांत माफी मेळची हे खातीरय आंदोलन केलें. 1942 वर्साच्या भारत छोडो चळवळींत तांणी वांटो घेतिल्लो. भूंयगत रावून, स्वातंत्र्याक चालना दिवन, राष्ट्र सेवा दल संघटने वांगडा काम करून तांणी राजकी वावर केलो. तांणी आपल्या ‘पत्री’ ह्या पयल्या काव्यसंग्रहांत देशभक्तीचीं जायतीं गितां बरयलीं. बलसागर भारत होवो… ह्या गीतांतल्यान प्रेरीत जाल्ल्या हजारांनी तरणाट्यांनी स्वातंत्र्य चळवळींत वांटो घेतलो. ह्या गीताचो वाडत वचपी प्रसार पळोवन ब्रिटीश सरकारान ह्या काव्यसंग्रहाच्यो प्रती जप्त करून ह्या गीताचेर बंदी घाली. साने गुरूजींक अस्पृश्यताय, जातीवाद, चुकीच्यो परंपरा, अंधश्रद्धा हांचे विशीं तिडक आशिल्ली. ह्या गजालींक ते सदांच विरोध करताले. 1946 वर्सा तांणी पंढरपूरच्या विठ्ठल देवळांत दलितांक हाडपा खातीर महाराष्ट्रभर भोंवडी केली. ते खातीर तांणी उपास केलो आनी तांच्या यत्नांक लागूनच पंढरपूरचें विठ्ठळाचें देवूळ सगळ्यां खातीर उक्तें जालें. एका पांडुरंगान दुसऱ्या पांडुरंगाक मुक्त केलो, अशें त्या वेळार म्हण्टाले. स्वातंत्र्या उपरांत ते समाजवादी पक्षांत गेले. स्वातंत्र्या उपरांत तांणी आंतरभारती चळवळींतल्यान देशाक एकवटीत करपाचो यत्न केलो. वेगवेगळ्या राज्यांतल्या लोकांक एकामेकांची संस्कृताय समजून घेवप आनी जायत्यो भासो समजून घेवप हो हे चळवळीचो हेत आशिल्लो. तांणी स्वता तमिळ आनी बंगाली भास शिकून घेतली. 1948 वर्सा तांणी साधना हें नेमाळें सुरू केलें. ह्या नेमाळ्यां वरवीं तांणी जागृताय पातळावंक सुरवात केली. गांधीजींचे हत्ये उपरांत ते निरशेल्ले. 11 जून 1950 दिसा तांकां मरण आयलें. साने गुरूजींक ताचे पुण्यतिथी निमतान आर्गां
श्याम ठाणेदार9922546295
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
