श्रीलंकेन काडलें दिवाळें

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

एका काळार सर्गा परस रम्य आशिल्ले श्रीलंकेची परिस्थिती फाटले कितलेशेच दीस हाता भायर गेल्या. लोकांनी रस्त्यार येवन राष्ट्रपतींच्या राजवाड्याचो ताबो घेतला. ही परिस्थिती निर्माण जावपाक जायतीं कारणां आसात. चीन आनी हेर देशां कडल्यान लंकेन चड रिणां घेतिल्ल्यान तांणी दिवाळें काडलें. श्रीलंका सरकारान 51 अब्ज डाॅलरांचें रीण घेतलां आनी आतां ताचें व्याज फारीक करपाची पसून तांची ऐपत उरूंक ना.
कोरोनाक लागून फाटलीं दोन वर्सां पर्यटन बंद आसा. श्रीलंकेंत पर्यटन हो मुखेल वेवसाय. श्रीलंकेच्या वट्ट राश्ट्रीय उत्पादनांत (जीडीपी) एका पर्यटनाचोच 10 टक्के वांटो आसा. श्रीलंकेचे हे परिस्थितीक चीन जापसालदार आसा. चीनान ल्हव ल्हव हात-पांय पातळायल्यात आनी थंय अस्थिरताय निर्माण केल्या. आयात वाडिल्ल्यान वस्तू म्हारग जाल्यात. तातूंत फाटलीं कांय वर्सां सावन सत्तेर आयिल्ल्या राज्यकर्त्यांनी आपलो सुवार्थ पयलो पळयलो. लोकां मदीं फाटाफूट घाली. हालींच सत्ते वयल्यान काडून उडयल्ल्या राजपक्षे हांची हवेली ताब्यांत घेतले उपरांत घरांतली संपत्ती मेजली तेन्ना लोकांक 1.78 कोटी रुपयांची रोख रक्कम मेळ्ळी, अशी बातमी प्रसिद्ध जाल्या.
2019 वर्सा कोलंबोंत जायते बॉम्बस्फोट जाले, तातूंत शेंकड्यांनी लोकांक मरण आयलें. फाटल्या वर्सा श्रीलंकेन शेतकी उत्पादनां आयात करपाचेर बंदी घाली. फक्त आनी फक्त सेंद्रीय शेती करपाचें थारायलें .पूर्ण सेंद्रीय शेतीची घोशणा जाल्ल्यान देशाच्या शेतकी उत्पादनाचेर वायट परिणाम जालो. पिकाचें उत्पादन देंवलें आनी चलनवाड जाली. चलनाचें मोल 80 टक्क्यांनी देंवलां.
अर्थीक संकश्ट, अन्नधान्याचो उणाव, पर्यटन उद्देगांतली मंदी, इंधनाची उणीव ह्या सगळ्यांक लागून गोंदळ जाला. आतां श्रीलंकेक मजत जाय. हे खातीर आंतरराश्ट्रीय पांवड्यार यत्न करपाक जाय. संयुक्त राश्ट्रां आनी अमेरिकेचीं संयुक्त संस्थानां तशेंच कांय युरोपीय राश्ट्रांनी मुखार येवंक जाय, भारतान श्रीलंकेक मदतीचो हात दिला. भारतान हालींच 44 हजार टन युरिया श्रीलंकेक धाडून, वयर पॅत्राॅल, डिझेला सारकें इंधनूय दिलां.
भारतीय न्यायालयांनी कोट्यांनी केशी
भारतीय न्यायालयांनी पांच कोटीं परस चड केशी प्रलंबीत आसात अशी म्हायती केंद्रीय कायदो आनी न्याय मंत्री किरेन रिजीजू हांणी हालींच औरंगाबादांतले कार्यावळींत सांगलें. देशाक बरे न्यायाधीश, वकीलांची गरज आसा अशेंय तांणी म्हणलें.
पांच कोटी केशी प्रलंबीत आसात, म्हणल्यार नागरिकांचे तुळेन केशींचो आंकडो चड म्हणपाचो. देशांत वर्सांचीं वर्सां जायत्यो केशी प्रलंबीत आसात. केश जाली काय नागरिकाक फुडल्या कोर्टांत न्याय मागपाक मेळटा. देखून ह्यो केशी 20-20 वर्सां चलतात.
जायत्या न्यायालयांनी रितीं पदां भरपाचीं आसात. अशें कित्याक जावंक जाय? आयज लेगीत देशांत कितलेशेच तज्ञ वकील आसात, परिक्षे वरवीं न्यायाधीश पदां भरप शक्य आसा, पूण ही प्रक्रिया जाय तितली नेटान चलता, अशें दिसना. केशींचो निकाल बेगीन लागपाक जाय, हीच सामान्य मनशाची अपेक्षा.
रशियेंतल्या तेलाक लागून भारताक फायदो
रशिया- युक्रेन झुजा उपरांत अमेरिकेन रशियेचेर अर्थीक निर्बंद घाले. अमेरिका आनी युरोपी राष्ट्रांनी पेट्रोलियम पदार्थां सयत साबार वस्तूंची खरेदी बंद केल्या. हे बंदीचे फाटभुंयेर भारत आनी चीन रशिये कडल्यान तेल आनी तत्सम उत्पादनां विकतीं घेवपाक लागला. मार्च ते मे ह्या तीन म्हयन्यांच्या काळांत भारतान रशिये कडल्यान साडेतीन अब्ज डाॅलरांचें कच्चें तेल खरेदी केलां. फाटले खेपे परस ही खरेदी पांच पटींनी चड आसा. रशिये कडल्यान भारताक सद्दां 7.4 लाख बॅरल कच्चें तेल मेळटा. प्रती बॅरल 30 डाॅलरांची सूटय मेळटा. ताका लागून भारताची दर दिसा 2.22 कोटी डाॅलरांची बचत जाता. भारत तसो रशियेंतल्यान कच्चें तेल आयात करतालो. पूण आतां भारतान अमेरिकेच्या बाजारपेठे मुखार संकश्ट निर्माण केलां. भारत आनी रशिया हे दोनूय देश डॉलरा बदला रूबल आनी रुपयांत वेपार करतात, देखून अमेरिके खातीर फुडाराक ही एक अडचण थारतली.
भारताक हाचो खूब फायदो जाला. फाटले तीन म्हयने कच्चें तेल आनी सैमीक वायूचे दर आंतरराष्ट्रीय बाजारांत बरेच उणे जाल्यात. दोन वर्सां सावन रुपें आनी भांगराचे दर देंवल्यात. एकूणच रशियेच्या तेलाक लागून भारताक फायदोच फायदो जाला. संवसारीक पांवड्यार ताचे परिणाम कितें जातले तें पळोवचें पडटलें.

शांताराम वाघ
9623452553