शिगमो सोंपलो तरी पद उरलें

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

एका तथाकथीत ज्येश्ठ साहित्यकारान तूं म्हज्या धर्माचो न्ही म्हण तुजे कडेन म्हाका कूड वांटून घेवपाची ना अशीं लज काडून घेवपी उतरां लेगीत दुसऱ्या ज्येश्ठ साहित्यकाराक म्हणलीं म्हणपाचें कानार आयलें.

शिगमे सोंपलो तरी पद उरता. अखील भारतीय कोंकणी परिशदेचें 32वें अधिवेशन मालवण वाठारांत घडून आयलें. बरे तरेन
तें घडोवन हाडलें ताचे खातीर आयोजकांक परबीं फावतात. अधिवेशनांतल्या कार्यावळीं विशीं बरयनासतना ताच्या आयोजना विशींच्यो कांय गजाली जश्यो दिसल्यो तश्यो मांडटां.
खंयच्याय कार्यावळीचें आयोजन ही एक कला अशें म्हाका दिसता. युवा महोत्सवांतल्यान आनी स्मृतीशेश श्रीधरभाई कामत हांचे कडल्यान आयोजनाची बारीकसाण कशी आसपाक जाय हाचे विशीं खूब जाण शिकले.
अखील भारतीय कोंकणी परिशदचें अधिवेशन वो साहित्य संमेलन घडोवन हाडप हें एक आव्हान. तें गोंयांत घडोवन हाडटना लेगीत आयोजकांक खूब कश्ट घेवचे पडटात. तें जर दुसऱ्या राज्यांनी घेवपाचें जालें जाल्यार हे कश्ट दोबरातीन वाडटात. मालवण हो तसो पळयल्यार गांव. साधन सुविधो तुळेन कमी. हांगचे भाशा शैलीक पयलीं मालवणी कोंकणी म्हणटाले. स्मृतीशेश मच्छीन्द्र कांबळीचीं नाटकां पयलीं मालवणी कोंकणींत जातालीं आनी ताची जायरातूय तशीच जाताली. पूण, राजकी विचारांतल्यान तातूंतलें कोंकणी काडलें आनी ती मालवणी जाली.
हांगा अधिवेशन घडोवन हाडप हो विचार बऱ्याच प्रमाणांत धोक्याचो आशिल्लो. हांगाचो समाज मुंबयचे वटेन ओडिल्लो दिसता. भावनीक आनी अर्थीक नदरेनूय. तांची ओड गोंयां कडेन केन्नाच नाशिल्ली. कांय साहित्यकार कोंकणी –मराठीच्या देगेर रावन तारे वयली कसरत करतात खरे. तरी कांय जाणांची ओड मराठी वटेन दिश्टी पडटा. म्हणटकूच हांगा कार्यकर्ते मेळप तशे कुस्तारूच आशिल्लें.
आयोजनाचो भार रोजारियो बाब पिन्टो हांणी एकहाती उबारलो अशें दिसलें देखून तांकांय परबीं. मुळांत साधन सुविधा कमी आशिल्ल्यान आनी मालवण हें पर्यटन थळ जाल्ल्यान खूब जाणांची रावपाचे बाबतींत गैरसोय जाली. हे गैरसोयीक जापसालदारूय कोंकणी मनिसूच हें मतींत घेवपाक जाय.
कांय कोंकणी मनशांक, कार्यकर्त्यांक, फुडाऱ्यांक, तांतले तातूंत कांय कोंकणी साहित्यकारांक स्वाभिमान आनी अहंकार हातूंतलो फरक समजना. आपलो (तथाकथीत) मान राखप हें आयोजकांचें कर्तव्य अशें तांकां दिसता. आयोजकांक खेपत रावल्यार आपली (तथाकथीत) प्रतिश्ठा वाडटा, असो गैरसमज कांय जाणांक आसता. माचये वयल्यो सगल्यो संदी आपल्याकूच मेळपाक जाय आनी त्यो मेळ्ळ्यो नात जाल्यार आपल्याचेर अन्याय जाता वा जाला, अशेंय कांय जाणाक दिसता.
पयली गजाल म्हणल्यार म्हजे म्हायती प्रमाण आयोजकांनी आयोजन सुटसुटीत जावचें हाचे खातीर एप्रीलाचे 30 तारखे मेरेन प्रतिनिधी नोंदणी करची, अशी विनवणी केल्ली. जायत्या जाणांनी एक तर नांवां दिलीं नात नातर उसरां दिलीं. पर्यटन थळ आनी शेनवार आयताराचे दीस आशिल्ल्यान ऐन वेळार राखीवताय मेळप कुस्तार हें आमच्या लोकांक कळ्ळें ना. पयलीं सांगनासतना वो उसरां सांगून कांय प्रतिश्ठीत साहित्यकार, म्हालगडे येतकूच तांची वेवस्था करतना सामान्यांक हाल सोंसचे पडले. कांय जाण तर एकल्याची प्रतिनिधी नोंदणी करून पुराय घराबो घेवन आयले. परिणाम कांय सामान्य लोकांक खूब वेळ रातचें भोवत रावचें पडलें आनी कशें तरी आपली वेवस्था आयोजकां वरवीं वो आपल्याकूच करून घेवची पडली. एका तथाकथीत जेश्ठ साहित्यकारान ‘तूं म्हज्या धर्माचो न्ही म्हण तुजे कडेन म्हाका कूड वांटून घेवपाची ना’ अशीं लज काडून घेवपी उतरां लेगीत दुसऱ्या जेश्ठ साहित्यकाराक म्हणलीं म्हणपाचें कानार आयलें. फुडले फावटी असल्या तड्डक विचारांच्या साहित्यकाराक परिशदन आपोवपाकूच जायना.
कोंकणी मनशान परिशदेच्यो मर्यादो समजून घेवपाची गरज आशिल्ली. परिशदेच्या खर्चाक मर्यादो आसात. तांकां खर्चाच्या प्रत्येक माथाळ्या सकयल तितल्याच रकमेचो खर्च करपाक मेळटा. देखीक रावपाचे वेवस्थेचो खर्च, येरादारीचे वेवस्थेचो खर्च, जेवण खाणाच्या वेवस्थेचो खर्च, छापणेचो खर्च, मानधनाचो खर्च अश्या मर्यादां भितर रावन खर्च करचो पडटा. मालवण पर्यटन थळ आशिल्ल्यान थंय राबित्याचें भाडें एका सारखें नासता. चडशे कडेन घरांच भाड्याक दितात देखून ऐन वेळार तोंडाक येता तें भाडें सांगप जाता. सशें रुपयांची कूड ऐन वेळार दोन हजार ते चार हजार मेरेन पावता. प्रतिनिधी नोंदणी शुल्क फकत एक हजार सशें आशिल्ली. तातूंत दोन दिसांच्या रावपाची आनी खाणाची वेवस्था आसपावताली. फकत आपल्याक कोंकणी मळावेलो प्रतिश्ठीत मानून परिशदेक गरज नासताना पयशे खर्च करपाक लावपाचो आमकां नितीक अधिकार आसा काय? ज्या प्रस्थापितांनी ऐन वेळार नांवां दिलीं तांणी खरें तर आपली तजवीज आपणेच करपाची.
जे प्रतिनिधी जावन गेले तांणी हक्कान रावपाची आनी खाणाची सवाय भितर वेवस्था करून घेतली, ते दोनूय दीस अधिवेशनांत हाजीर रावले? काय परिशदेच्या खुस्तार सगली वेवस्था करून घेवन दोन दिसांची भोंवडी केली? जे भोंवपाक गेल्ले तांचे परस केरळच्या कांय लोकांक वालोर दिवपाक जाय. थंयच्या पर्यटनाचो आनंद घेवपाक तांणी अधिवेशना उपरांतचे दोन दीस आपल्या खर्चान राबितो वाडोवन घेतलो, पुराय संमेलनाक हाजिरी लावन ते आपल्या घरा गेले. ही समजिकाय हेर कोंकणी लोकांक केन्ना येत काय? काय आमी सुवार्थी वागण्यान नव्या भुरग्यांक हेंच शिकोवपाचें?
आयोजनांत चुको नाशिल्ल्यो अशें हांव म्हणचों ना. कोवीड काळ वतकूच कोंकणी मनशांची उपस्थिती वाडटली हें पयलींच मतींत धरून आलायतें आरक्षण करून दवरपाक जाय आशिल्लें. ऐन वेळार आयिल्ल्या लोकांक तुमची वेवस्था तुमकां करची पडटली अशें म्हणप आयोजकांक जमपाक जाय आशिल्लें. तांकां लागून पयलीं नांवां दिल्ल्या सामान्य लोकांक त्रास जावपाक नाका आशिल्ले.
आयोजकांनी चडांत चड लोकांक आसपावन घेवचे खातीर आपल्याक माचये भायर दवरपाचें व्हडपण दाखोवपाक जाय आशिल्लें. परिशदे वांगडा कार्यकर्ते नात असो संदेश गेलो तो वच्चो न्हय हाचे खातीर पावलां मारपाक जाय आशिल्लीं. थळाव्यांक घेवन ज्यो मनोमिलन कार्यावळी जाल्यो तातूंतले लोक हाजीर रावपा खातीर यत्न करपाक जाय आशिल्ले.
इतलेंय आसुनूय बऱ्या आयोजना खातीर आयोजकांक फरबीं फावतातूच.

चेतन आचार्य
9422389290