भांगरभूंय | प्रतिनिधी
संतांची व्हडली परंपरा आशिल्ल्या महाराष्ट्रांत व्हडले समाज सुधारक जावन गेले. महात्मा ज्योतिबा फुले, सावित्रीबाई फुले
हांची नावां घेतले बगर ही वळेरी पूर्ण जावंकच शकना. हांगाच्या हेरवाड पंचायतीन घोव मरतकच विधवांची समाजा कडल्यान विटंबना जाता, त्या मनीसपणा भायल्या विक्रुत परंपरांचेर बंदी घालपाचो थाराव घेवन पुराय देशाचे दोळे उक्ते केले. महाराष्ट्राचे ग्रामिण विकास यंत्रणेन पंचायतीचो हो निर्णय उखलून धरलो आनी सगल्या जिल्ल्लो परिशदांक, पंचायतींक अशे तरेचे थाराव घेवन ते विशीं जाग्रुताय करपाचो आदेशूय दिलो. खूब व्हडली गजाल ही !
आमच्या गोंयांतय अजूनय अशो विक्रूत परंपरा चालू आसात. साक्षरतायेंत गोंयचो नंबर दुसरो लागता. शिक्षणाचो प्रसार जाला, आर्थीक सुबत्ताय आयल्या. बीपीएलाचे वळेरेंत आसपावतात तांच्याय दारांत म्हारग्यो गाडयो, आधुनीक सुविधा आयल्यात. अशें आसतनाय घोव मरतकच बायलांची विटंबना करपाचे प्रकार मात बंद जायना. ते विशीं तांच्या समाज फुडाऱ्यांक कांयच पडून गेल्लें दिसना. लजेची गजाल. समाजाची प्रगती करपाच्या हेतून सामाजीक संघटना स्थापन करून दरवर्सा वर्धापन दीस मनयतात. पूण, विधवा विटंबने आड मात ते कसलीच जाग्रुताय करतना दिसनात. एकूण समाजांतल्या आमचे सारक्या कांय कुटूंबांनी असले वायट प्रकार बऱ्याच काळा सावन बंद जाल्यात. पूण, सरसकट समाजांत ह्या विशयाची जाणीवूच जाल्ली दिसना. ज्या समाजांक आमी फुडारिल्ले मानतात तांच्या गांवांनी रावपी कुटूंबांनी अजूनय ह्यो पाड्यो परंपरा चालूच आसा. आतां गोंयांतल्या पंचायतींनी अशे तरेचे थाराव घेवन हे हीण प्रकार कायमचे बंद करचे. कायदो जायच, पूण ज्ञाती संस्थांनी गंभीरपणान काम केल्यार सोंपेंपणान येश येवं येता.
प्रगती करूंक सोदतल्या समाजांक ह्या विशयाचें म्हत्व अजून कित्याक कळना? प्रगती करतलो जाल्यार अर्थीक सुदारणे वांगडाच सामाजीक सुधारणाय म्हत्वाची. मागास जीण जियेवपांत आमी आनीक कितलो काळ धन्यताय मानतले? कांय जाण म्हणटले, घोव मरतकच बायलांचीं कांकणा फोडटा जाल्यार तुमकां कित्याक लागता? तशें न्हय तें. आमकां तें लागूंकच जाय. राजा राममोहन राॅय हांणी बायलेन सती वचपाचे परंपरे आड आवाज काडूक नाशिल्लो जाल्यार आयज कितें जावपाचें? कवी, लेखक, पत्रकार, कलाकार ह्या घटकांक हो विशय लागूंकच जाय. तसो हो विशय संवेदनशील. घोव मरतकच बायलेच्या गळ्यांतलो मणी तोडून असल्यो विक्रूत विधी करीनात जाल्यार कांय भायले दादले आवाज करतात. आमी मसंडेंन येवचेच ना अशें म्हणून मरण आयिल्ल्या मनशाच्या घरांतल्या मुखार पेंच निर्माण करपाच्योय घडणुको घडटात. ते खातीर कायदोय कडक जाय. पुलिसांचें लक्ष आसता, अशें जावंक जाय.
तेच भशेन वायट परंपरां आड जाग्रुताय करपी लोक सामकेच नास्तीक वृत्तीचे आसूंक फावना. पूण, असलेच लोक ह्या विशयांचेर चड जाग्रुताय करतात, परिसंवाद घेतात, समाज माध्यमांतल्यान विचार मांडटात. खरें म्हळ्यार तें बरें काम करतात. पूण, तांचे हे यत्न म्हळ्यार तापिल्ले रेवेंत मुतिल्ले वरी जातात. आपले बरे विचार लोक कित्याक मानून घेनात हाचेर तांणी केन्ना विचार केल्लो आसना. महात्मा गांधीजींक समाजाची मानसिकता कळिल्ली, म्हणूनच जनता तांचे फाटल्यान रावली. तांणी प्रार्थनेक म्हत्व दिलें. देखूनच लोकांक गांधी आपलो दिसलो. तांणी जर तिनसांजच्या वेळार घरांत दिवोच पेटोव नाका म्हणिल्लें जाल्यार कितें जावपाचें? नास्तीक लोक समाजांत सुधारणा घडोवपाक यशस्वी जायनात. तांकां भोवसंख्य समाज लागी धरीना. सभावांत, कार्य पद्दतींत समतोल आशिल्ल्यांकूच ह्या विशयाचेर जाग्रुताय करप सोपें जाता. तांचें समाज आयकूंक शकता.
आमचो चडसो समाज देव, धर्म मानपी. तांचे मानसिकतेचो विचार करूनच असल्या परंपरां आड जाग्रुताय करपाक जाय. नास्तिक तोंकाची भुमिका घेवन वागतात. देव, धर्म मानप्यांक ते किंकोत करतात. कोणेय सत्यनारायण पुजेचो दोणो घे म्हळ्यार घेनात. आपूण समाजा पासून वेगळे, अशें ते चड भासयतात. देखून समाज तांचे पासून पयस रावकं सोदता. असले बदल त्या- त्या समाजांत भरसून वचून केल्यार येशस्वी जाता. असले गैरप्रकार आळाबंद हाडपाक तोंकाची भुमिका घेवन चलचेंना. देव, धर्म तांणी मानचो अशें हांव म्हणूक शकना. तें तांचें तत्व. पूण, समाजांतल्यो असल्यो रिती बंद जावच्यो अशें खरेपणान दिसता जाल्यार तांणी तडजॊड म्हणून तसो अभिनय तरी करपाक जाय, अशें म्हजें मत.
घोव मरप हो ते बायलेचो गुन्यांव न्हय. तिचो आदार गेल्लो आसता. अशा वेळार तिका धीर दिवपाची चड गरज आसता. पूण घडटा उरफाटें. अशा बायलांचे बाबतीत वेगळेचार करतात. तांकां कसल्याय कार्या पासून पयस दवरून गुन्यांवकार कशीं वागयतात. हेंय बंद जावंक जाय. पूण सगळेंच वांगडा जावचेंना. हेंय तितलेंच खरें. म्हज्या मतान विश्व हिंदू परिशद, सनातन असल्याय संस्थांनी ह्या वावराचो विडो उखलूंक जाय. त्यो ह्या कामांत फुडें कित्याक येनात? सगळ्याच समाज सॆवी संस्थांनी ह्या वावराक पेंगट बांदून काम केल्यार समाज व्हडलो जावंक आदार जातलो. विधवेची विटंबना करतात ती पळयल्यार ते बायलेक कितल्यो वेदना जातात, हाचो कोण विचारूच करीनात. ते बायलेक घरा भायर हाडून थंड उदकाचे कळशे ओतोवन न्हाणोवपाचे लेगीत प्रकार घडटात. तें करतना ते बायलेचे भलायकेचो लेगीत कर्मठ लोक विचार करीनात. गांवगिऱ्या वाठारांनी असल्यो प्रथा आसात. शिकिल्ली नवी पिळगीय अविचारी वागता तें पळोवन आमचे सारक्यांची तकली सणसणटा. आमी आमचो भेस बदल्ला पूण आंतरीक सुधारणेचो विचारूच करूंक ना. तो करपाची गरज आशिल्ली. ‘कोणूय कितें म्हणत काय?’ हाचो विचार करून आमी वगी रावपूच पसंत करतात आनी वाट लायतात. यत्न केल्यार सामकेंच येश येना अशेंय म्हणूक मेळना.
कसल्याय हिण विक्रुतींतल्यान समाजाक भायर काडपाचें काम करतना वांकडेंपण घेवचें पडलें तरी तें घेवंक जाय. समाज सुधारकांनी त्या काळार खूब सोंसलां. संतांनीय कर्मकांडाक थारो दिलो ना. तांणी रचिल्ले अभंग देवळांनी वा सर्तीनी आमी गायले. पूण तांतलो सार आमी आमच्या आचरणांत हाडलोना. आमचो चडसो समाज खंयच्याच सामाजीक विशयाचेर आसूक जाय तितलो गंभीर ना. हेरवाड पंचायतीच्या ह्या थारावान आमचे दोळे उक्ते केल्यात.
गोंयच्या सरकारान तांची देख घेवची. विधवांक छळपी परंपरा आड कडक कायदो करचो. ह्यो परंपरा बंद जातल्यो तेन्नाच शिक्षणाक अर्थ येतलो. शिकिल्ल्यांनी भूमिका घेवप म्हत्वाचें आसता. आधुनिक पिळगेन जर हाचो विचार करून काम केलेंना जाल्यार बायलेच्यो वेदना पयस जावंक पावच्योच नात. आमकां समाज साक्षर न्हय शिक्षीत करपाची गरज आसा. विक्रुत परंपरांच्या लातेरांतल्यान ताका मुक्त करपाचो आसा. धर्मगुरूनी हें मनार घेतल्यार चड बरें.
संजीव वेरेंकार
9422643629
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
