लंकास प्रिंसेस – शूर्पणखेचे सावळेंत लिपिल्ली मिनाक्षीची काणी

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

शूर्पणखा ही रावणाची भयण, लंकेची राजकुमारी, पुराणां नुसार एक राक्षीण आनी एक कुरूप, दुश्ट बायल अशें मानतात. इतिहास वा लोकवेदाचे चर्चेंत सदांच दुश्ट राक्षीण म्हणून तिचो उल्लेख जाता. बालसाहित्यांतली रामायणाचीं पुस्तकां चाळ्ळ्यार शूर्पणखेचें कुरूप चित्र वाचकांक सांपडटा. कांय चित्रांनी तिका शिंगा वा तांबडेगुंज दोळे वा लांब नाखटां आसतात आनी भयानक अशें तिचें चित्रण केल्लें आसता.
कविता काणे हे लेखिकेन लंकास प्रिंसेस पुस्तक 2017 वर्सा रूपा पब्लिकेशनाच्या खाला उजवाडाक हाडलें. पुस्तकांत आमकां शूर्पणखेचे सावळेंत लिपिल्ली, चिडिल्ली आनी ना जावपाक लागिल्ली अशी मीनाक्षी सांपडटा. मीनाक्षी हें शूर्पणखेचें नांव. तिचे दोळे नुस्त्या भशेन सुंदर म्हणून तिका मीनाक्षी म्हणटात. अशी ही सुंदर मीनाक्षी एक ऋशी आनी एके राक्षिणीची धूव. ती लंकेची राजकुमारी, ती एक बुद्धीमान आनी सशक्त स्त्री, तीन भावां मदीं आपलें अस्तित्व सांबाळून, आपले हक्क आनी जिणे खातीर संघर्श करपी ही मीनाक्षी वाचकांक ह्या पुस्तकांत भेट्टा.
कवीता काणेची शूर्पणखा वेगळीच. वाचकांक तिच्या आयुश्याक एके नवे नदरेन तपासपाची संद मेळटा. सदांच राक्षस अशें चित्रीत जाल्ली ही स्त्री खरेंच इतली दुश्ट आशिल्ली काय? ह्या प्रस्नाची जाप वाचकांक ह्या पुस्तकांत सांपडटली. कविता काणे ही काणी शूर्पणखेच्या दृश्टिकोणांतल्यानूच सांगता देखून वाचकांक एक आपजीण वाचिल्ले भशेन दिसता. लोकवेद संशोधकांचें मत आसा, लोकवेदांत आशिल्ले दुश्ट पुरूश पात्रांक एक तरी बरो गूण दिवन, तांची स्तुती जाता आनी तांचो कांय कडेन बरो उल्लेख जाता. दुर्योधन जांव, रावण जांव, हांचें खंय तरी बरे उल्लेख जाल्यात पूण लोकवेदांतली दुश्ट बायल पात्रांक मात खंयच बरे नदरेन चित्रित केल्ले दिसना.
कविता काणे ही प्रथा मोडून शूर्पणखेच्या मनांतली तळमळ, तिचे जिणेंतली धडपड आनी तिचे विचार हांकां आपल्या उतरांतल्यान वाचकां मेरेन बेस बरे तरेन पावयता. ह्या पुस्तकांत शूर्पणखा आनी तिचे आवयचो संवाद, सीता आनी तिचो संवाद, मंदोदरी आनी तिचो संवाद, आनी रावण आनी तिचे मदलें तिखट-गोड नातें, हे सगळे वाचकांक अणभवता. मुखेल रामायणांत मात हो दृश्टीकोण सांपडना.
शूर्पणखेचेर आदारीत ह्या पुस्तकांत, लेखिका शूर्पणखा कितें करूंक शकता तें दाखयता. रामायणांतलें झूज हे रावणा खातीर घडलें अशें म्हणटात पूण काणे सांगता हें झूज शूर्पणखा घडोवन हाडटा. राम आनी रावणा मदीं जाल्ल्या झुजांतल्यान तिका खूब फायदे जातात. तेच खातीर ती रावण आनी राम हांचे मदीं वाद घडोवपाक वावुरता. हे कादंबरेंत
वाचकांक लंकेचें वर्णन सांपडटा आनी सदांच थोड्याच शब्दांनी वळख आशिल्ल्या पात्रांक खोलायेन समजून घेवपाची संद मेळटा.
कवीता काणे ही सदांच स्त्रीवादी पुस्तकां उजवाडाक हाडटा. “कर्णास वायफ”, “अहिल्यास अवेकनिंग”, “सीतास सिस्टर” अशीं उर्मिला आनी अहिल्येचे जिणेचेर आनी हेर लोकवेदांतल्या बायलांचेर तिणें कादंबरी बरयल्यात. तिचें लिखाण सादे, सुटसुटीत आनी वाचपाक सोंपे, देखून कादंबरेक एक बरी गती मेळटा. कवीता काणे हांचें हें पुस्तक सगळ्यांनी मुजरत वाच्चें.

गौरवी केणी खंवटे
7798791183