भांगरभूंय | प्रतिनिधी
निबंद हो साहित्याचो एक आकर्शक प्रकार. निबंद वाचपी एक खास घटक आसा. म्हणून नेमाळ्यांनी आनी साहित्यीक पत्रिकांनी निबंदाक सदांच चड वजन दिल्लें पळोवंक मेळटा. निबंद म्हणल्यार एका विशिश्ट विशयाचो वा कल्पनेचो अभ्यास करपी केंद्रीत, पूण तुळेन ल्हान लेखन. तो सादारणपणान लेखकाची नदर, वाद, तर्क आनी सहायक पुरावे सादर करता, जाचो हेतू एका विशिश्ट विशयाची म्हायती दिवप, तो विशय समजावप वा ताचो अभ्यास करप. निबंदांची लांबाय, शैली आनी उद्देश वेगवेगळे आसूं येतात आनी ताचो वापर सादारणपणान शिक्षणीक परिस्थितींत, पत्रकारितेंत आनी वैयक्तीक लेखनांत जाता. अमूक एक गजाल सांगूंक जाय, ताचेर लेखक अभ्यास करता आनी आपले पद्दतीन ती गजाल लोका मेरेन पावयता.
समाजाक दिशा दिवंक वा मार्गदर्शन करूंक वा जें कितें वांकडें घडटा वा बऱ्याचें प्रसारण करूंक जाय जाल्यार एक लेखक निबंदाचो आधार घेता. अशेच धरतेचेर उजवाडा आयिल्लें ‘सात्वीक विचारांची एक गाथण’ पुस्तक वाचपाची संद मेळ्ळी. बरोवपी फादर युजेबियो गोम्स. तें न्यू एज प्रिंटर्सान छापलां आनी दाल्गादो कोंकणी अकादेमीन उजवाडायलां. ताचें भायलें कव्हर विली गोयसान चित्रायलां आनी फाटल्या कव्हराचेर बरोवप्याची वळख दिल्या. पुस्तक 144 पानांचें आनी ताचें मोल 150 रुपया. ह्या पुस्तका खातीर फादर युजेबियोक मना-काळजांतल्यान परबीं!
पुस्तकाचो गाभो
‘सात्वीक विचारांची एक गाथण’ ह्या निबंद झेल्यांत 33 निबंद आसात आनी ते पांच भागांनी वांटल्यात. पयलो भाग – 8 शिक्षणीक निबंद; दुसरो भाग – 9 समाजीक निबंद; तिसरो भाग – 5 इतिहासीक निबंद; चवथो भाग – 6 राजनितीक निबंद आनी पांचवो भाग – 5 धर्मीक निबंद. दर निबंदाच्या माथाळ्याचेर नदर मारल्यार बरोवप्याचो दिश्टिकोण जाणवता. पयलोच निबंद ‘काळखी मनाचेर उजवाड पडूंक गांधीजीची गरज’ हांतूंत बरोवपी गांधीजीच्या तत्वांचेर म्हायती दिता आनी आमची वांगणूक ते दिशेन व्हरपाचो यत्न करता. बरोवपी कोरोना, फटकिऱ्यो खबरो, नितळसाण, शेतकामती, सैमाचो मोग, आदी विशय उग्ते करता.
‘जिविताचें दार’ हो एक वाक्प्रचारात्मक निबंद. तांतूंत बरोवपी शेवटाक म्हणटा, “मरण आनी कश्ट स्विकारप म्हणजे ह्या संवसारांतल्या तात्पुरत्या जिविताचें दार सासणाक बंद करप आनी नव्या अमोलीक आनी अमर जिविताच्या दाराची वाट पळेवन रावप, ज्या दिसा आमचें पुर्नजिवंतपण जातलें.” ‘धरती माता,’ शेतकामती तुका मान दिता’ ह्या निबंदांत बरोवपी शेतकामत्यांचें दुख्ख वांट्टा आनी तांकां मान-सम्मान फावो करता. मागीर समाजीक विभागांत मनशाक यशस्वी करूंक मार्गदर्शन करता. ‘आवयच्या वावराक सगळ्यांवन चड पागार फावो’ ह्या निबंदांत 2017 वर्सा चिनांत घडोवन हाडिल्ले ‘कुंवारी विश्व सुंदरी’ स्पर्धेंत हरयानांतल्या मानुशी चिल्लर हाचो परिक्षकांक शेवटाची जाप पळेयात, “म्हाका दिसता एके आवयक सगळ्यां परस व्हड मान फावो. जेन्ना तूं पगारा विशीं उलयता तें सदां दुडवां संबंदीं न्हय पूण कोण एकल्याक तूं दिता तो मोग आनी रेस्पेत. म्हजी आवय म्हज्या जिवितांत सदांच व्हडांतली व्हड प्रेरणा उतरली. आपल्या भुरग्यां पासत सगळ्यो आवयो खूब त्याग करतात. तर, म्हाका दिसता एके आवयच्या वावराक सगळ्यां परस चड पागार फावो.” हेच जापेन तें सुंदरी मुकूट जिखलें. ‘च्यायेचीं तीन कपां’ ह्या लेखांत बरोवपी मनीसपणाची भावना रुजयता.
अशे विवीध विचार मांडटना बरोवपी आपणाचेर आशिल्ल्या व्हड मनशांचो प्रभाव दाखयता, जशे गांधीजी, स्वामी विवेकानंद, मार्टीन लुथर कींग, आदी. अठरा जून, जालियनवाला बाग, गांधीजी सत्याग्रह आमचे जवान, कोंकणीचे मार्तीर ताच्या निबंदांनी आमचे मेरेन पावल्यात. गोंयांत चलिल्ल्या वायटाचेरूय तो बडी मारूंक आयकना, संवसारांत गरज नासतना झुजां पेट्टात ते विशीं तो हुस्को पर्गटायता. मलाला पाकिस्तानाचें तरनाटे चळवळकार कशें जावंक पावलें? अमेरिका, आफ्रिका, रशिया, इझ्रायल हे सारके देस कित्याक झुजांत पडल्यात? शेतकार जीव कित्याक दिवंक पावले? आफ्रिकेचे लोक हाल-उपद्रे कित्याक सोंसतात? तांची दयामाया, आपलेपण, तांकां भारतियांचो कित्याक मोग? आमचें सैम कित्याक इबाडटा? गोंय कसल्या कसल्या प्रस्नांनी घुस्पल्लें आसा? आदी प्रस्न तश्यो जापो फादराच्या निबंदांनी वाचूंक मेळटात.आनी निमाण्या भागांत धर्मीक विचार मांडटा. हे प्रबोधन न्हय तर समाजाक दिशा दिवपी मार्ग्दर्शन आसा. अशे साबार ओडलायणे विचार ह्या पुस्तकांत आसात.
प्रस्तावनेंतले उद्गार
पुस्तकाक प्रस्तावना बरयिल्ली पिलार कॉलेजींत कोंकणी विभाग मुखेली राजेश्री सैल सावंत म्हणटा, “निबंद म्हळ्यार मेकळ्या विचारांक एके कडेन बरे भशेन गुंथून हाडप, ह्या विचारांक एक आत्मनिवेदनाचें रूप फावो जाता. फादर युजेबियो गोम्स हांचे हे निबंद म्हळ्यार तांच्या जिविताच्या प्रवासांत ताणें गुंथून काडिल्ले अणभव आनी विचार. याज्ञिकाचें जिवीत हें हेरां परस वेगळें आसता, सगळ्या लोका मदें रावुनूय सगळ्यां पासून पयस रावप, तटस्थ, अलिप्त रावप, ताका लागुनूच ते जिणे कडेन चड खोलायेन पळेवंक शकतात. फादर युजेबियो गोम्स हांच्या निबंदांत ही खोलाय दिसता.”
बरोवप्याचे उत्फर्के
बरोवपी फादर युजेबियो अशे तरेन आपलें मन उग्तें करता, “मनाचेर आनी काळजाचेर प्रभाव घालपी हे विचार देस भक्तिचेर, गोंयचे सुटकेचेर, पर्यावर्णाचेर, आतांचे गोंयचे परिस्थितिचेर, गोंयकारांच्या एकचाराचेर, कोंकणी भाशेचेर, देसाच्या जवानांचेर, पवित्र सभेचे सेवेचेर, राश्ट्रां मदें जातल्या झुजांचेर, अस्तुऱ्यांचेर आनी हेर विशयांचेर आटापल्यात. नैतीक मुल्यांचेर आटापलोलो पुस्तकांतलो दर एक निबंद वाचप्यांक विचारांच्या सागरांत पावयतलो आनी वाचप्यांचें जिवीत सात्वीकपणा वटेन अदिकूच गिरेस्त जातलें म्हण हांव आशा बाळगितां.”
खाशेलेपण
कांय निबंदांनी उपमाथाळे दिल्ल्यान विशय समजूंक सोंपेपण जाता. बरोवप्यान केल्ल्या खूब वाचनाची वळख घडले बगर रावना. दर एका निबंदांत म्हान मनशांच्या विचारांचे संदर्भ वाचूंक मेळटात. बरोवपी एक पाद्री, म्हणटच धर्मीक संदर्भ आयलाच पूण हो संदर्भ तो सामान्य मनशाक कसो लागू जाता ताची वळख मेळटा.
सोंपयतना…
‘सात्वीक विचारांची एक गांथण’ पुस्तकांत नव्या विचारांचो पावस आसा. सगळे निबंद बरोवप्याच्या विचारांचेर, गिन्यानाचेर आनी अणभवाचेर आटापून आसात. तांतूंत अप्रतीम देखदिण्या लिखाणाची विविधताय आसा, शाणेपण आसा, जाणवाय आसा, म्हायती आसा, विशयाचें आकर्शण आसा, अणभवाचें मिश्रण आसा, एक मजभूत भास आसा, प्रभावी भास शैली आसा, भाशेची गड उतरावळ आसा, हाचे पलीकडें ताच्या बरपाक खोलाय आसा, म्हायतीचो सागर आसा. फादर युजेबियोन अशेच रुचीक आनी पेजाद निबंद बरोवंचे आनी कोंकणी भाशेक गिरेस्त करीत रावचें.
– विन्सी क्वाद्रूस,
राय, साश्ट
मो. – ९८२२५८७४९८
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
