महामारीच्या विळख्यांतल्यान फुडाराचे पिळगेक भायर काडया

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

नवें शालेय वर्स फाल्यांच्यान सुरू जाता. विद्यार्थी, शिक्षक, संस्था… सगल्यांच मुखार व्हड आव्हान आसा. तांकां आत्मविस्वासान सामकार वच्चेंच पडटलें. ते विशीं…..

नव्या शालेय वर्साचो फाल्यांच्यान आरंभ जाता. फाटलीं दोन वर्सां शिक्षणीक कॅलेंडर कोवीडाचे महामारीक लागून भोगावळ कशी चललें. ऑनलायन अध्ययन- परिक्षा- सर्ती…. सगलेंच ऑनलायन! आतां नवीन शिक्षणीक वर्स ‘ऑन’ जाता अशा वेळार ताका बेगीनच योग्य ‘लायन’ मेळची अशी शिक्षणीक मळावेल्या प्रामाणीक वावुरप्यांची अपेक्षा आसा. फाटल्या दोन वर्सांच्या काळांत, भुरग्यांचें मानसीक, बुद्धीक नदरेन जें लुकसाण जालां तें बेगिनात बेगीन भरून येवपाचे नदरेन शिक्षणीक मळावेल्या दरेका घटकान जापसालदारकेन वागचें पडटलें. पालक, शाळा, समाज, प्रशासन आनी स्वता विद्यार्थी अशे हे शालेय यंत्रणेंतले म्हत्वाचे घटक. हे पांचय घटक एकठांय आयले जाल्यारच मूठ तयार जातली आनी तीच मूठ शिक्षणीक उद्दिश्टां तडीक व्हरपाक शकतली. ह्या घटकांनी भुरग्यांचो उज्वल फुडार नदरे मुखार दवरून एकाच वांगडा संयुक्तीक रितीन तशेंच स्वतंत्रपणान वावुरचें पडटलें.
हे बाबतींत म्हाका शिक्षकांची भुमिका भोव म्हत्वाची दिसता. कारण तो पुराय वेळ शिक्षणीक वेवस्थे कडेन जुळिल्लो आसता. भुरग्यांचे मानसीकतायेचो ताका अभ्यास आसता. विंगड विंगड मानसीकतायेच्या भुरग्यांक शास्त्रीय नदरेन कशें हाताळप हाचो ताका अणभव आसता. तो ताचे वेवसायीक जापसालदारकेचो भाग आसता. देखूनच फाल्यांच्यान नवें शिक्षणीक वर्स सगलीं अरिश्टां आनी आडमेळीं पयस करीत एका नव्या ध्यासान सुरू जातना अभ्यासक्रमा वांगडाच शेणिल्ली सकारात्मकता विद्यार्थ्यां मदीं उत्पन्न करपाची जबाबदारी शिक्षकांची आसा. फाटल्या दोन वर्सांत भुरगो आळशी जाला. अभ्यासा कडेन तशेंच मुल्यांकना कडेन गंभीरतायेन पळोवपाची ताची नदर बदल्ल्या. ती आदीं जाग्यार पुनर्स्थापीत करपाक जाय. ते खातीर शिक्षकांनी भुरग्यां कडेन सातत्यान संवाद सादचो पडटलो आनी तांचे तकलेंतलो नकारात्मकतेचो विशाणू काडून उडोवचो पडटलो.
पालक हो भुरग्याचे जिणेंतलो म्हत्वाचो घटक. दुर्दैवान आयच्या भोवतेक पालकांक आदर्श पालकत्वाची व्याख्याय खबर ना आनी नेमय खबर नात. आपल्या भुरग्याक मागता तें दिवप हें पालकत्व न्हय. बंधनां घालपाक जाय थंय मेकळीक दिवपी आनी मेकळीक दिवंक जाय थंय बंधनां घालपी साबार पालक आसात. भुरग्याक शाळेंत धाडलो म्हणटकीच आपली जापसालदारकी सोंपली अशें साबार पालकांक दिसता. भुरग्याक अतिरिक्त शिकोवणी वर्गाक धाडप ही आयच्या काळाची गरज जाल्या. भुरगो असल्या शिकोवणी वर्गांनी व्यस्त उरिल्ल्यान पालकांची सोय जाता खरी पूण ताच्या शारिरीक, मानसीक भलायकेचेर ताचो परिणाम जाता हें पालक लक्षांत घेनात. खाजगी शिकोवणी वर्ग घेवपी बऱ्याचश्या शिक्षकांची योग्य शिक्षणीक पात्रताय नासता. शाळेंत शिक्षकान शिकयिल्ली पद्दत आनी शिकोवणी वर्गांतली पद्दत हातूंत भुरगो घुस्पता आनी घुस्मट्टा. सकाळीं शाळा, दनपारां शिकोवणी वर्ग आनी सांजवेळां घरा भुरगो घाण्याचो बैल कसो घुंवत रावता आनी ह्या व्यस्त वेळापत्रकान त्रस्त जाता. नोकरी वा धंदो-वेवसाय करपी पालकांनी वर्साचे उणेच चार दीस भुरग्याचे शाळेंत वचून शिक्षकां कडेन ताच्या शिक्षणीक विकासा विशीं भासाभास करपा खातीर राखीव दवरपाक जाय.
गोंयांत शिक्षणीक मळावेलें वेवस्थापन पळोवपी आनी धोरणां थारावपी शासकीय मळावेलीं साबार केंद्रां आसात. ह्या सगल्यां मदीं शिक्षण खातें भोव म्हत्वाची जापसालदारकी सांबाळटा. गोंय शालांत मंडळाच्या खांद्यारय बरोच भार आसता. ह्या दोन केंद्रां भायर समग्र शिक्षा अभियान, राष्ट्रीय माध्यमीक शिक्षा अभियान, राज्य शिक्षणीक संशोधन आनी प्रशिक्षण संस्था, गोंय शिक्षण म्हामंडळ अशा साबार घटकांचो आसपाव आसा. फुडल्या दोन वर्सांत अभ्यासक्रम, परिक्षा, शिक्षणीक कॅलेंडर हांची रचना करतना ह्या म्हत्वाच्या संस्थांनी विद्यार्थ्याक केंद्रबिंदू दवरपाक जाय. पेट्ट्या लाकडाचेर जेन्ना गोबराचो थर येता तेन्ना उजो भगभगचो म्हूण ताका फूंक मारची पडटा. ती फूंक वयले वयर मारली जाल्यार तो गोबोरय लाकडावेल्यान वच्चो ना आनी उजोय नेटान पेटचो ना. दोन वर्सांच्या कोवीड महामारीच्या काळांत शिक्षणीक मळार आयिल्ली मरगळ पयस करतले जाल्यार ह्या शिक्षणीक केंद्रांक जागरूक आनी क्रियाशील रावले बरग पर्याय ना.
‘घोड्याक उदका मेरेन व्हरप शक्य आसा पूण उदक ताकाच पिवचें पडटा’ ह्या म्हणी प्रमाणें विद्यार्थ्यांक अध्ययनाचे क्रियेंत आनी ते वरवीं व्यक्तिमत्वाच्या उदरगतींत स्वताची जबाबदारी स्वताच घेवची पडटली. तांकां मोबायलाचें वेसन लागलां तें सगल्यांत आदीं स्वताच निश्चय करून सोडचें पडटलें. शिक्षकांनीय मोबायलाची गरज पडटा अशें शिक्षणीक उपक्रम भुरग्यांक दिवप टाळचें.
शाळेचें वातावरण भुरग्यांक सदांच मनान प्रसन्न दवरता. ही प्रसन्नताय भुरग्याक शिकपाचेर लक्ष केंद्रीत करपाक आदार थारता. शाळेंत आयलो म्हणटगीच दारांत सादीच आसत पूण सोबीत अशी फुलांची बाग आसची. शाळेच्या प्राकारांत भितर सरतगीच मनाक भुलोवपी भक्तीगितां वाजचीं. भितरल्यो सगल्यो वस्ती ते ते सुवातेर आकर्शक रितीन मांडिल्ल्यो उरच्यो. आनी भोव म्हत्वाचें शिक्षकांनी हांसत्या तोंडान शाळेच्या दारांत विद्यार्थ्यांच्या येवकाराक उबें रावचें. शाळेंत भितर सरतगीच तांचें नांव घेवन तांची खबर घेवची, तांच्या खांद्यार हात दवरचो, शिक्षकाच्या जिवितांत तांकां म्हत्व आसा अशें दाखोवचें. कितलो प्रभाव पडटा अशा वातावरणांत अध्ययना खातीर गरजेची आरंभाची मानसीक फाटभूंय तयार करपाक!

जांकां भुरग्यांच्या काळजाचो थाव घेवंक कळटा तांकांच समजतलो ह्या म्हणणेचो मतितार्थ. येत्या शिक्षणीक वर्सांत भुरग्यांक बुद्धीक नदरेन मार्गार हाडटनाच तांचे सर्जनशीलतेक व्यासपीठ दिवपी कार्यावळी जावच्यो. अश्या कार्यावळींनी सर्ती आसच्योच पूण त्यो विधायक. दरेका विद्यार्थ्याक इनाम मेळटलें, ताका प्रेरणा मेळटली हाची जतनाय घेवची. हें शक्य आसा. गोंयांतल्या कांय शाळांनी हें घडटा. हेरय शाळांनी घडपाक कसलेंच आडमेळें येवंक फावना.
सगल्यांत म्हत्वाचें, जें मत सद्याचे स्थितींत शिक्षणीक मळावेले वावुरपी सातत्यान मांडत आयल्यात तें म्हणल्यार राष्ट्रीय शिक्षणीक धोरणाची प्रभावी अंमलबजावणी करपाचो होच योग्य वेळ आसा. कोवीडान ‘ब्लेसींग इन डिसगायज’ ह्या उक्तीक धरून आधुनीक काळांत गरजेच्यो कांय गजाली आपणावपाक आमकां अनिवार्य केलां. तातूंतलीच एक म्हणल्यार शिक्षणीक धोरणाची अंमलबजावणी. ती शालेय पांवड्यारय जावंक शकता. ते खातीर शाळा मुखेल्यान, वेवस्थापनान आनी भोव म्हत्वाचें म्हणल्यार शिक्षकांनी हें धोरण तांच्या धारणां सयत समजून घेवचें पडटलें. तें समजून घेतलें ना आनी काळजांत रिगयलें ना जाल्यार हाच्या आदल्या कांय म्हत्वाच्या, क्रांतिकारी आनी फुडाराचो ध्यास घेवन राबयिल्ल्या येवजण्यां वरीच ह्या धोरणाचीय परिस्थिती कोयरा डब्यांत वचपा सारकी जातली हें निश्चीत!
शिकपी भुरगीं ‘आमचीं’! तीं मातयेचो गुळो न्हय आनी तांकां जाय तसो आकार दिवपाक आमी कुमारय न्हय. महामारीच्या विळख्यांतल्यान फुडाराचे पिळगेक भायर काडपाक आमी इतलेंच योगदान दिल्लें हाचें समाधान आमकां मेळ्ळें जाल्यार आमच्या जिविताचें सार्थक जातलें.

अनंत अग्नी
9422439903