भांगरभूंय | प्रतिनिधी
कोंकणी भाशेचो इतिहास पळयत जाल्यार कळटा की कोंकणीन कितलेशेच आघात पेल्ले. कोंकणी मनीस आपले भाशे फाटल्यान खंबीरपणान उबो रावलो देखून ती हें आघात पेलूंक शकली. गोंयांत कितल्योशोच राजवटी येवन गेल्यो. भौज, मौर्य, चालुक्य, राष्ट्रकूट, कदंब, यादव आनी निमाणे कडेन पुर्तुगेज. हाचोच परिणाम म्हूण कोंकणी भास वेगवेगळ्या भासांच्या प्रभावा खाला आयली.
नवी राजवट आनी परक्यांची सत्ता येवन वतकच भाशेचें रूप बदलता. भाशेंत नवीं उतरां भरसतात. कोंकणी मनशाचेर पुर्तुगेजांनी सुमार 450 वर्सां राज्य केले ताचोच परिणाम म्हूण कोंकणी भाशेंत कितलींशीच पुर्तुगेज उतरां भरसल्ली दिश्टी पडटा. कांय पुर्तुगेज उतरां तर कोंकणी भाशेंत इतलीं भरसल्यांत की तीं परकीं कशीं दिसनात, इतलीं तीं कोंकणी जाल्यांत.
‘Influence of Portuguese vocabulary on Konkani language’ हें एडवर्ड डिलीमा हांचें इंग्लीश भाशेंत प्रकाशीत जाल्लें पुस्तक. पुर्तुगेज उतरांचो अभ्यास करपी हें पुस्तक ‘विक्रम प्रकाशनान’ 2014 वर्सा उजवाडायलें. पुर्तुगेज भाशेचो कोंकणी भाशेचेर पडिल्लो प्रभाव ताचो परिणाम भाशाशास्त्रीय आनी समाजशास्त्रीय दिश्टीकोनांतल्यान लेखकान केल्लो अभ्यास ह्या पुस्तकांत पळोवंक मेळटा. हें पुस्तक तांणी कवी मनोहरराय सरदेसाय हांकां ओंपला.
सुरवेक कोंकणी भाशेची उत्पत्ती आनी उदरगत हांचे विशीं लेखक उलयतात. कोंकणीचें कूळ, लिखीत भास म्हूण कोंकणीचो 12 व्या शेंकड्यान जाल्लो वापर, ताचो इतिहास ते सांगतात. 1510 वर्सा पुर्तुगेजांनी गोंय जिखले, धर्मप्रचार आनी प्रसार करपा खातीर तांणी कोंकणींत साहित्य रचलें. कोंकणी भाशेक साहित्यीक नदरेंतल्यान ख्रिश्चन मिशनरींनी सगळ्यांत सुरवेक केळयली अशे मानतात पूण तांचो उद्देश वेगळो आशिल्लो.
जेजुवीत पाद्री मदीं थॉमस स्टिफन्स, दियोगो रिबैरो, आंतोनीयो साल्दाना, जुआंव-द-पेद्रोस, मिंगेल द आल्मेदा, इनासीयो आर्कामोनी ह्या पाद्रींनी कोंकणीक दिल्लें योगदान तशेंच फांसीस्कन पाद्री आमादोर द- सांत- आना, जुआंव- द- सा- माथायस, गाश्पार- द- सा -मिंगेल हांच्या योगदानाचो धांवतो नियाळ लेखक घेता. आपल्या बुद्दिनिश्ट क्रांतीकारी विचारांनी गोंयकारांक जाग हाडपा खातीर पुर्तुगेज वसणुके आड झुजपा पासत उर्बा दिवपी त्रिश्तांव ब्रागांझ कुञ हांणी कोंकणी खातीर नव्या पर्वाची फांतोड कशी हाडली हाचीय म्हायती ते दितात. दाल्गाद, डॉ. जर्सन- द- कुञ, मारियानो साल्दाना, एदुआर्द- ब्रुन- द- सौज हांचोय वावर आमच्या मुखार दवरतात. कोंकणींत उपाट साहित्य रचून कोंकणीक समाजाक जाग हाडपी शणै गोंयबाब हांच्या कार्याची वळख तें घडयतात.
आमी आमचे सोयी पासत ह्या पुस्तकाचे दोन वांटे करूं येता. पयल्या भागांत कोंकणी भाशेचो इतिहास सांगला. हो इतिहास सांगताना खंयच त्या इतिहासाचे बरें – वायट परिणाम वा इतिहासाचो तुलनात्मक वा विश्लेशणात्मक अभ्यास केल्लो ह्या पुस्तकांत पळोवंक मेळना. ह्या विशयाक लेखकान खोलायेन हात घालूंक ना. कोंकणी भाशेच्या इतिहासाची जाणीव करून घेवंक सोदपी सामान्य मनशाक हें पुस्तक उपेगी थारतलें. फकत 73 पानांच्या ह्या पुस्तकांत कोंकणी भाशेच्या इतिहासाचो उडटो नियाळ घेतला. ह्या पुस्तकाचो दुसरो भाग म्हत्वाचो जातूंत लेखकान हिंदू – क्रिस्तांव बोलयांचें वेगळेपण, पुर्तुगेज भाशेचो, कोंकणी भाशेचेर पडिल्लो प्रभाव, पुर्तुगेज राजवटीक लागून बदलिल्ली समाजीक आनी सांस्कृतीक जीण लेखकान आमच्या मुखार दवरल्या.
पुर्तुगेजांच्या राजवटीचो परिणाम म्हूण खाण – जेवण, न्हेसण – पांघरूण, चाली – रिती, अशे तरेचे सांस्कृतीक जिणेचे घटक पुर्तुगेज समाजांतल्यान कोंकणी समाजांत पावले. तेन्ना कोंकणी भास बदल्ली. रस्ते, घरां, शारां, इगर्जो, देवळां बांदपाची पद्दत बदल्ली, वास्तुकला नमुने (architectural pattern) बदल्ले, भांगर, आयदनां, लाकुडवत वस्तू बदल्ल्यो, शेतकामाची पद्दत बदल्ली, नव्या तंत्रज्ञानाचो वापर जावंक लागलो तेन्ना नवीं पुर्तुगेज उतरां कोंकणी भाशेंत भरसलीं.
भिण्णां, बिमलां, काजू, अनसां, मिरसांगो, पोपायो, कणगां, पेरां अशे तरेचीं कांय झाडां पुर्तुगेजांनी गोंयांत हाडलीं आनी हांगासरलीं झाडां आफ्रिका, अमेरिका सारकिल्या देशांनी पावयलीं. पुर्तुगेज झाडां, फळां, फुलां वांगडा तांचीं पुर्तुगीज नांवाय कोंकणींत आयलीं. कोंकणी भाशेन पुर्तुगेज भाशे कडल्यान घेतिल्ल्या उश्ण्या उतरांची वळेरी लेखकान दिल्या. पुर्तुगेज उतरां खातीर इंग्लीश उतर, रोमी कोंकणी आनी देवनागरी कोंकणींत तें कशें बरयतात ताचीय वळेरी पुस्तकांत दिल्या.
अशे तरेन कितल्यांशाच पुर्तुगेज उतरांची वळेरी ह्या पुस्तकांत वाचूंक मेळटा. मनशाची जीण बदलता तशी भास बदलता. समाजान बदल घडटात तशें भाशेंत ते बदल दिसतात. भाशा अभ्यासाची दिका दाखोवपी अशें हें पुस्तक आसा. भाशेचो अभ्यास करपी विद्यार्थ्यांक हें पुस्तक मोलादीक थारूं येता. संशोधन करून केल्लो हो वावर भाशा संवर्धनाचे नदरेंतल्यान गरजेचो आसा. पुर्तुगेज – कोंकणी उतरांचें उच्चारण, अर्थांतलो बदल हांचोय वेगळो अभ्यास जावं येता.
Influence of Portuguese vocabulary on Konkani language
बरोवपी : एडवर्ड डिलीमा
उजवाडावपी : विक्रम प्रकाशन (2014)
पानां : 73, मोल : 200 रुपया
सोनाली फड्टे चोडणकार
7709030482
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
