भांगरभूंय | प्रतिनिधी
ताचो जल्म 21 एप्रील 1651 दिसा साश्टी वाठारांतल्या बाणावले गांवांत जालो. तो जल्मलो त्या दिसा तांच्या घरा वयर एक नखेत्र उदेलें, तें पळेवन ताच्या बापायन बरोवन दवरलें….
रोमी कोंकणींत खूब कमी प्रमाणांत प्रवासवर्णनां वाचूंक मेळटात. ‘भावार्थाची यात्रा’ ह्या पुस्तका वरवीं खूब फाटीं आशिल्ल्या ह्या साहित्यप्रकाराक खांद मारिल्ले खातीर डेनियल एफ. दे सौजा हाका परबीं. गोंयचो पूत पाद्र जुजे वाजाक भाग्यवंत म्हण श्रीलंकेक जाहीर केलो, त्या सुवाळ्याक हाजीर जावंक ताका भाग मेळ्ळें. थंयचे अणभव घालून ताणें हें प्रवासवर्णन पुस्तक बरयलें. ताचें मोल २०० रूपया आसा आनी तें तालिया प्रकाशनान उजवाडायलां. कव्हराच्या फाटल्या पानाचेर बरोवप्याची वळख आसा. ह्या पुस्तकांत गोंयचो आर्चबिशप भोवश्रेश्ठ फिलीप नेरी कार्दीयाल फेर्रांव हांचो संदेशूय वाचूंक मेळटा. बरोवप्याचीं आतां मेरेन ९ पुस्तकां उजवाडा आयल्यांत.
पुस्तकाची संकल्पना
डेनियलान ह्या पुस्तका वरवीं एकाच फारान दोन बोकीं मारल्यांत. सां जुजे वाजाच्या भाग्यवंतकरणाक हाजिरी आनी श्रीलंकेची भोंवडी. भोंवडेर वच्चे आदींच ताणें हें पुस्तक बरोवपाचो संकल्प घेतिल्लो. ते खातीर ताणें भोंवडेची मजा घेतना सगळें लक्ष आपूण पळेता त्या वस्तुंचेर, जाग्यांचेर आनी मेळटा ते म्हायतीचेर दवरिल्लें. म्हणून ह्या पुस्तकांत श्रीलंका आनी थंय आशिल्ल्या आकर्शीत जाग्यांची बेसबरी वळख दिवंक बरोवप्याक शक्य जालें.
श्रीलंकेची थोडी वळख
‘भावार्थाची यात्रा’ ह्या पुस्तकांत डेनियलान श्रीलंकेची बरीच म्हायती दिल्या. श्रीलंकेक आदीं सेयलॉन (सिलोन) म्हण वळखताले. सेयलॉन देस तेन्नां च्याव, कॉफी, तिखी आनी काळीं मिरियां खातीर फामाद आशिल्लो. 1505 वर्सा पुर्तुगेज सेयलॉनांत भितर सरले आनी काटे राजवटकेच्या राजा कडें हातमेळोवणी करून आपलो धंदो आनी राजवट विस्तारली.
तेद्या वेळार थंय बुद्दीश्ट आनी हिंदू धर्म अस्तित्वांत आशिल्ले. पुर्तुगेजांनी क्रिस्ती धर्माचीं बियां रोयलीं आनी जायत्या जाग्यांचेर कपेलां आनी इगर्जो उभारल्यो. 1505 तें 1658 ह्या काळांत सेयलॉनांत पुर्तुगेजांचें वर्चस्व आशिल्लें. मागीर सिन्हालीस लोकान डात्च (डच) राजवटकेक विस्वासांत घेवन पुर्तुगेजां आड लडो दिलो. ताणीं पुर्तुगेजांक धांवडायलेच पूण तांची संस्कृताय, परंपरा आनी धर्मीक चालिरिती ते निवळ करूंक शकले नात. देखून ते क्रिस्तांव लोकाक पिडापीड दिवंक लागले. जायत्यो इगर्जो बंद केल्यो, मिसियोनारी पाद्रींक परत पुर्तुगालाक पाटयले. डात्च राजवटकेन आपलीं मुळां घट करतना क्रिस्तांव धर्म चिड्डून दवरलो. ह्याच काळांत म्हळ्यार 1686 वर्सा पाद्र जुजे वाज सेयलॉनांत भितर सरलो.
19 व्या शेंकड्यांत थोड्या काळाक सेयलॉनाचेर ब्रिटिशांनी राज केलें. दूसऱ्या संवसारीक म्हाझुजा उपरांत थंय राष्ट्रवादी राजकी चळवळ सुरू जावन रोखडीच तांकां मुक्ती मेळ्ळी. उपरांत 1972 वर्सा, देशाची घटना चालीक लायतकच सेयलॉनाचें श्रीलंका जालें.
पुस्तकाचो गाभो
डेनियल एक अणभवी बरोवपी. ताका प्रवास करपाची खूब आवड. 2012 वर्सा ताणें दक्षीण भारतांत 10 दिसांचो पयलो प्रवास केलो. ते उपरांत हो 2015 वर्साचो श्री लंकेचो प्रवास, मागीर होली लॅन्ड्स, सिंगापूर, मालेशिया, पश्चीम येवरोप आनी हालींच तो वियेत्नाम वचून आयलो. असो लांब प्रवासांचो जायतो अणभव आशिल्लो डेनियल, श्री लंकेची संकल्पना कशी मुखार आयली थंयच्यान प्रवासवर्णन सुरू करता.
श्रीलंका म्हळ्यार एक व्हडलो जुंवो. थयंच्या कोलंबो, कॅन्डी, जाफ्ना, गावल, नेगोंबो ह्या फामाद शारांची तो वळख दिता. थंयची मन भुलगायती सुरोपाय, नुस्तेमारी वेवसाय, सोबीत दर्यावेळो, इगर्जो, कपेलां आनी खूब कितें. बलावाटा ह्या शाराचीय खबर वर्णनांत आयल्या जंय आंकवार मारियेचे इगर्जे फुडल्यान सां जुजे वाज आनी पाद्र जेकॉम गोन्साल्वीस (सांत जावपाचे वाटेर आसा) हांचे पुतळे आसात. पाद्र जेकॉम जाणें सुमार 42 पुस्तकां बरयलीं आनी जुजे वाजाक मना काळजांतल्यान सांगात दिलो, ताचे विशीं थोडी म्हायतीय बरोवपी दिता. श्री लंकेंतल्या जायत्या क्रिस्ती धर्मीक थळांची भेट घेवन तांचे विशीं विस्तारान आनी थंयचे शिल्पकले विशींय सांगपाक बरोवपी विसरना. पाद्र जुजे वाजान सेयलॉनांत जायत्यो मिलाग्री केल्यो. विखाळ्या सोरपांनी चाबून मरपी लोकाक तयार केल्लें वखद, म्हळ्यार मागणें, हत्तींचे जावपी त्रास पयसावप, एका वर्सा पडिल्लो सुकाळ पयसावंक मागण्यांतल्यान पावस हाडप हांचे विशीं वाचूंक मेळटा. वाहाकटेची सांत आंतोनिची इगर्ज, बुद्दीस्टांचें टेंपल ऑफ द सेक्रेट तूथ रॅलीक, केन्डी शारांतले पवित्र जागे, हत्तींचें अनाथघर, आदी गजालींनीय ह्या पुस्तकांत रस भरला. हें वाचतकच केन्ना तरी थंय भेट दिवपाची इत्सा तुमच्याय मनांत जागी जातली. शेवटाक, बरोवप्याच्या श्रीलंका प्रवासाचो दीस उदेता. सगळे लोक पाप सायब फ्रान्सिसाचें मीस आनी ताचे कडल्यान पाद्र जुजे वाजाची ‘भाग्यवंत’ म्हण घोशणा आयकून तृप्त जातात. त्या वेळावेल्या वातावरणाची रुचीक म्हायती दिवन बरोवपी तो ताज्जो देखावो आमच्या दोळ्यां समोर हाडटा.
सां जुजे वाजाची म्हायती
जुजे, देवभक्ती क्रिस्टोफर वाज आनी मारिया मिरांदा हांचो तिसरो पूत. ताचो जल्म 21 एप्रील 1651 दिसा साश्टी वाठारांतल्या बाणावले गांवांत जालो. तो जल्मलो त्या दिसा तांच्या घरा वयर एक नखेत्र उदेलें, तें पळेवन ताच्या बापायन बरोवन दवरलें, “एका दिसा म्हजो पूत म्हान मनीस जातलो.” आनी हें खरें थारलें. ताच्या जल्माच्या आठव्या दिसा ताका पवित्र स्नानाचो संस्कार दिलो. 1676 वर्सा ताका याज्ञिकी माखणी फावो जाली. पाद्री जातच ताणें मारियेक गुलामपणाची चीट बरयली आनी आपणाकूच देवाक समर्पीत केलो. सेयलॉनांत केथॉल्कांक पिडापीड दितात तें आयकून 1686 वर्सा तो गुप्तीं थंय भितर सरलो. कॅन्डी शार आपलें मुखेल केंद्र करून, सेयलॉनांत वेग-वेगळ्या भेसांत दीस सारून, जायत्यो मिलाग्री करून, खतखतीत मागण्याचो पाद्री इगर्ज मातेक पर्थून जिवाळ करूंक वावुरलो. 24 वर्साचो मिसियोनारी वावर केले उपरांत पाद्र जुजे 16 जानेवारी 1711 दिसा देवाधीन जालो. 21 जानेवारी 1995 दिसा ताका भक्तिवंत म्हण जाहीर केलो आनी सुमार तिनशीं वर्सां उपरांत, 14 जानेवारी 2015 दिसा ताका संवसारीक पवित्र सभेचो भाग्यवंत म्हण घोशीत केलो.
सोंपयतना…
‘भावार्थाची यात्रा’ ह्या पुस्तकांत कव्हर सोडलें जाल्यार सुमार 50 रंगीत फोटू आसात, जे श्रीलंकेचें ताजेपण दाखयतात. तांचे बराबर गोंयचो आर्चबिशप आनी उंचल्या हुद्यां वेले पाद्री आशिल्ले तांचोय उल्लेख पुस्तकांत जाला. आपल्या कुटुंबा बराबर पाप सायबाक लागींच्यान पळेवपाची संद बरोवप्यान सोडली ना. अशीं प्रवासवर्णनां आनिकूय येवंची अशी आस्त बाळगितां आनी डेनियलान हो वावर चालूच दवरूंक विनंती करतां.
—
– विन्सी क्वाद्रूस,
9822587498
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
