ब्रह्मांडांतले एकसुरे ब्रह्मसृश्टींतली परब्रह्मीय नवलाय

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गोंयांत सांपडटात तीं फुलां मूळ ब्रह्मकमळां न्हयच. तीं एक कॅक्टस कुळांतलीं, पूण कांटे नाशिल्ल्या झुडूपाची एक वेगळी प्रजाती”. खरीं ब्रह्मकमळाची फुलां…… 

प्रवास कितलोय खडतर आसलो तरी, जो संयम बाळगून, धिटायेन ताका फुडो करता आनी प्रामाणीक यत्न करुन आपली वाट चलत रावता, जैत सदांच ताचेंच जाता. अशेंच कितें तरी हें देख दिवपी ब्रह्मकमळ (?) – Epiphyllum oxypetalum आमकां फाटल्या सोमारा (४ जुलय) राती कडेन सांगून गेलें.

घोग्यांनी पावस पडटालो. हे मोटे मोटे थेंबे आपल्याक जगूंक दिवचेनात, अशेंच तें सुरवेक चिंततालें आसूंये, म्हणून कळो जरी भायर सरून मोटो जाल्लो, तरी फुल कशेंच फुलना जालें. ताणें वाट पळय पळय पळयली, पूण पावस कसोच थांबलो ना. आतां कांय पर्याय उरूंक नासलो म्हूण, फुडें जें घडटलें तें बऱ्या खातीरूच ह्या भरवशार आपलें अस्तित्व, परमळ शेणोवन बसपाचो मातूय भंय बाळगीनासतना, सगळ्यां संकश्टांतल्यान वाट काडीत, तशेंच जाता तितलेय त्रास सहन करीत, ताका आपल्या धृढ निश्चयाचें आनी संवसाराच्या हिता खातीर केल्ल्या यत्नांचें फळ मेळ्ळें. शेवटाक तें फुल फुललेंच आनी ब्रह्मांण्डातलें एक खेरीत अप्रुप घडलें.

(अभ्यास आनी मानलेलो इतिहास सांगता की, ती सोमारची घडणूक एक खाशेलो आनी दुर्मीळ प्रकार… आकर्शणांत वाचात)

होंडा- सांखळे सुमन गावडे हांच्या ना- ना तरेच्या झाडां संग्रहालयांतल्या ह्या पुरस्कृत फुलान, त्या दिसा नेटान ओतपी पावसाची पर्वा करीनासतना, उमळशिकेन वाट पळयतल्यांक दर्शन दिलें आनी ताका पळोवपा खातीर, मध्यान रातीं लेगीत शेजारी- पाजाऱ्यांची धामधूम जाली.

कोण म्हणूंक लागलीं की, तें फुल खूब खास आशिल्ल्यान, थेट पानांतल्यानूच भायर सरता, जाल्यार कोण म्हण्टालीं की, तें फुल- झाड खूब वखदी, म्हणुनूच तर ताची ब्रह्माण्डा वांगडा तुळा करतात आनी लोक- संस्कृतायेंत ताका एक पवित्र अशी सुवात आसा. पूण खरें फट कितेंय आसलें तरी, तीं सगळीं तत्वां कुशीक दवरुन, शेजारची संगिता बांदोडकर सांगूक लागली की, हें फुल फुलतना जो मनीस पळयता, ताचें नशीब खंय त्याच फुला वरी फुलतां.

तशें नशीबाचे खेळ सगळेच वळखून जाणात, पूण हो खेरीत अणभव आनी त्या आख्यायिकांचेर अजुनूय विश्वास दवरप, हो आमच्या गोंयकारांचो एक जगावेगळो भावार्थ, जो असल्या बारीक-सारीक गजालींनीच चड झळकता आनी मनशांक मनीसपणां सयत विनयशील करुन दवरता. गोंयची अप्रत्यक्ष वळख आशिल्लो हो “भावार्थ” शेणूंक फावना म्हूण दर एकल्या कडच्यान यत्न तर जावपाक जायच, पूण त्याच बरोबर ताचो गैरफायदो कोणे उखलूंक जायना, हाचीय जतनाय आमी घेवपाक जाय.

गोंयकारांच्या मनांचेर खास छाप आशिल्लें तें ब्रह्म-फुल, पावसांच्या दिसांनीच चंवरता आनी काळोख पडपाक लागल्या उपरांत फुलता (फुडाराक मनशांच्या कर्मांतल्यान हो निसर्गीक कायदो बदलपाचो आसा, ती वेगळी गजाल. ताची थोडी लक्षणां आतांच दिसूंक लागल्यात).

गोंयचो जैवविवीधताय पुरस्कार विजेते, भुंयपाल-सत्तरीचे सुर्यकांत गांवकार म्हण्टात की, “चडशीं धवीं फुलां हीं तिनसांज- रातचींच फुलतात”. रातचो काळोख, तशेंच त्या फुलांचो धवो रंग (आनी ताऱ्यांचो लखलख), हें सैमीक ताळमेळ आशिल्लें नातें इतलें बिनटूक आसता की, निसर्ग-रचणुकीचीं तत्वां, कांयच उलयनासतना लेगीत रोखडीच लक्षांत येतात. रातचें सक्रीय आसपी (Nocturnal) जिवां खातीर, सृश्टीन केल्ली ती एक खास तजवीज आसता. एके वटेन कोणाची भुक भागता, जाल्यार दुसरे वटेन कोणाचें परागीकरण जाता.

ह्या सगळ्यां बरोबर, गोंयकारां मदीं, भर अंधारात आशिल्लें एक अजापीत करपी तथ्य उजवाडाक हाडटना, रान फुलांचे खोल- अभ्यासक सुर्यकांत भाई आमकां फुडें सांगतात की, “गोंयांत सांपडटात तीं हीं फुलां मुळ ब्रह्मकमळां न्हयच. तीं एक कॅक्टस कुळांतलीं, पूण कांटे नाशिल्ल्या झुडूपाची एक वेगळी प्रजाती”. खरीं ब्रह्मकमळाची फुलां (Saussurea obvallata) हीं 13 ते 17 हजार फुटांचेर, म्हळ्यार भारतांत चडशीं हिमालय वाठारांनीच सांपडटात. गोंयांत मेळटा त्या फुलां परस ती आकारान मात्शी व्हड आसतात. ह्या खातीर, उत्तराखंड राज्यान तर तांकां राज्य फुलांचो दर्जोय दिला.

सांग्यार कामाक येवपी, भांगरभूंयचो नियमित वाचक अमित पेडणेंकार म्हण्टा की, सुवादान हें फुल खूब कडू आसता, पूण ताची भरपाय म्हूण, निसर्गान ताका अप्रतीम सुगंध दिल्लो आसा, जो एकदां नाकांत शिरलो म्हण्टकच सोंपेपणान कोण विसरूंक शकना, तशेंच तो परमळ मुसळधार पावसांत लेगीत पयस मेरेन पातळटा, जाचो अणभव त्या दिसा, आमी सगळ्यां जमिल्ल्यांनी घेतलो.

– गौतम जल्मी

9764364269

—————————————————————–

धुमशेणाच्या पावसांत घडलें एक अप्रुप (परब्रह्मीय नवल?)

–

एक खास आकर्शण जें आमकां त्या दिसा अणभवपाक मेळ्ळें तें म्हळ्यार, घोग्यांनी पडपी पावसांत लेगीत तो कळो आपल्या निज रुपांत फुल्लो. हें अशें सोंपेपणान घडना. थोड्या जाणकारां कडेन वासपूस केले उपरांत कळ्ळें की, तशें घडप एक विलक्षणीय बाब, जाचे विशीं स्पश्ट अशी माहिती खंयच ना. तज्ञ सुर्यकांत बाब गांवकार म्हण्टात की, पावसाचें दिसांनीच, नित्याचे प्रक्रियेंत तो कळो भायर सरता खरें, पूण त्या वेळार जर पावस वतता जाल्यार, तो परिस्थितीचो थाव घेता आनी फुलपाक कळाव करता (समजीकाये प्रमाण हाचें कारण वयर सांगला). हो कळाव पावसाच्या नेटाचेर निंबून आसता. 

केन्नाय अशेंय घडटा की, कळो आकारान मोटो जावन फुलपाचें स्थितीत आसून लेगीत त्या दिसा फुलना आनी दुसरो दीस उजवाडपाची वाट पळयता.” त्या कॅक्टस कुळांतल्या झुडपांच्या वाडीक जशें भरपूर वत जाय, तशेंच तें फुल फुलपाक, पावस पडपाचो थांबिल्लो आसपाक जाय.