फाल्यां फांतोडेर ‘मीन’ राशींत चंद्र- शुक्र खेळटले आपालिपा

शुक्र- चंद्राचें उदेंतेकडल्या मळबांतले रेखाटन. दाव्यान दाखयल्या प्रमाण, प्रत्यक्षांत तो ‘ऑकल्टेशन’ आशिया खंडांतल्या आनी पूर्व आफ्रिकेंतल्या थोड्याच देशांतल्यान दिसतलो, पूण गोंयांतल्यान पळयतल्यांक ताचो आभास मात स्पश्ट जाणवतलो.

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

उमाशेच्या वाटेर आशिल्लो चंद्र, मे म्हयन्याच्या शेवटाक फांतोडेर परतून एकदां ताऱ्यां- गिऱ्यां वांगडा मळबांत नाच करतना दिश्टी पडटलो.
जे तरेन फाटल्या म्हयन्यांत आमचे सुर्य-माळेंतले चार गिरे चंद्रा सयत एके रेशेंत दिशिल्ले, तेच तरेन ते हे खेपेकूय, ‘क्रांतीवृत्ता’ चेर रावन दर्शकांची वाट पळयतले. ह्या वेळार तांची क्रमवारी मात बदल्लेली दिसतली. तशेंच शनी, मंगळ, गुरू आनी शुक्रा बरोबर, सुर्यमाळेंतलो सगळ्यांत धाकटो गिरो बुध तांच्या सांगाताक आसतलो.
खगोलशास्त्रांतल्या ह्या अप्रुपांचें एक खास आकर्शण, फाल्यां (शुक्रार२७ मे) फांतोडेर घडटलें, जेन्ना चंद्र, शुक्र गिऱ्याक आपल्या फाटसून लिपयतना दिश्टी पडटलो. इंग्लिशींत हे घडणुकेक ‘ऑकल्टेशन’ अशें नांव आसा. चंद्र पृथ्वीच्या खूब लागीं आसा, ताका लागून तो आमकां आकारान मोटो दिसता आनी त्या खातीर तो बारीक दिसपी ताऱ्यां- गिऱ्यांक नदरे आड घालपाक शकता.
खगोलशास्त्रांतली ही दुर्मीळ घडणूक गोंयांतल्यान मात मात्शे वेगळे भशेन दिसतली. पृथ्वी गोल आशिल्ल्या कारणान, मळबां कडेन पळयतल्यांचो दिश्टीकोण सदांच एकाच तरेन आसना. ते खातीरुच तर जेन्ना आमचो दीस उजवाडटा, तेन्ना पाश्चात्य देशांनी काळोख जाल्लो आसता.
पृथ्वीचेर रावन, ताऱ्यां- गिऱ्यांची आनी आमचे सुर्यमाळेची तर्का सयत वळख पटपाक, असल्या घडणुकांची खूब मदत जाता. पुरातन काळांत, आमच्या जाण्टेल्यांनी अशाच तरेन, फक्त पळोवणीं करुनूच पुराय सृश्टीची रचणूक समजून घेतिल्ली.
ह्या दिसांनी आकाश निरीक्षणां खातीर (फांतोडेर) हवामान एकदम अनुकूल आसता, तरीपूण मान्सून- पूर्व पावसाचें दीस आशिल्ल्यान, वातावरण अचकीत बदलपाची शक्यताय न्हयकारपाक येना.हो खास देखावो, दुर्बिणीशीवाय उकत्या दोळ्यांनी लेगीत पळोवपाक मेळटलो. सुर्या कडेन चुकून लेगीत पळोवचें न्हय म्हूण सगळ्यांक शिटकावणी.

गौतम जल्मी
[email protected]