भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भाद्रपद म्हयन्यांतलो कृष्ण पक्ष म्हळ्यार पितृ पक्ष. ह्या म्हयन्यांतली दुसरी पंद्रस, ही ‘म्हाळ म्हयनो’ म्हूण गोंयांत प्रसिद्ध आसा. हे पंद्रशेक पुर्वजांचो (स्वर्गेस्त जाण्टे) उगडास काडून सगले हिंदू धार्मिक कार्यावळी सयत श्राद्ध विधी करतात. ह्या श्राद्धाक पिंडदान नाजाल्यार तर्पण करुं येता.
दुसरे पंद्रशेच्या ‘पयल्या प्रतिपदा’ तिथी दिसा सुरु जावपी म्हाळ म्हयनो पंधरावे तिथीक अमाशेक (उमास, अमवास्या) सोंपता. हे अमाशेक सगल्या पितरांचो श्रद्धेन उगडास करतात. तिका ‘सर्वपित्री अमास’ म्हणटाच. अंदूं वर्सां म्हाळ म्हयनो शेनवार 10 सप्टेंबराक सुरु जाला. तो 25 सप्टेंबराक अमाशेन सोंपतलो.
हिंदू धर्मात म्हाळ म्हयन्यांत श्राद्ध वाढून तीन पिळग्यांचें नांवा सयत पिंडदान करुन हाता वयल्यान उदक सोडपाचो विधी ब्राह्मणाचे हाजेरीत घरांतलो जाण्टो दादलो नाजाल्यार जो स्वर्गेस्त जाला, ताचो व्हडलो पूत करता. पुराणा नुसार पितृ पक्षांत सूर्य कन्या राशींत प्रवेश करता आनिक मागीर तो वृश्चिक राशींत वता. मजगतींच्या काळांत पितरांची पंद्रस येता. म्हाळ म्हयन्यांत धार्मिक विधी सयत श्राद्ध केल्यारुच पुर्वजांचो आत्मो सर्गलोकांत पावता, अशी हिंदू लोकांची भावना आसा.
गरुड पुराणा नुसार, घरांतल्या वडील दादल्यान पितरां वांगडा, देव, भूतां हांचोय उगडास करुन तांकां अन्नदान करपाक जाय. ज्या दिसा बापूय भायर पडला त्या म्हाळ म्हयन्यांतले तिथीक श्राद्ध करतात. ‘मार्कंडेय’ पुराणा नुसार श्राद्ध केल्ल्यान पूर्वज संतुश्ट जाले जाल्यार तें करपी कुटूंबाक बेसबरी भलायकी, आर्थिक संपन्नता, दीर्घ पिराय आनिक निमणो मेले उपरांत मोक्ष मेळटा. पुण्यतिथीकूय श्राद्ध वाडपाची परंपरा हिंदू धर्मियांत आसा.
गेल्या वर्सा मरण आयिल्ल्यांचे श्राद्ध चवथ वा पंचमीक, घोव आसतना मरपी सौभाग्यवती बायलेचें श्राद्ध नवमी तिथीक (अविधवा नम), बारावे तिथीक मेल्ल्या भुरग्याक आनिक संन्याशा खातीर, 14 व्या तिथीक शस्त्रान मरण आयिल्ल्या खातीर श्राद्ध विधी करतात.
श्राद्ध करपी दादलो सोंवळे नेसता. हातांत दर्भाची मुदी घालता. केळीच्या पानाचेर दर्भ दवरुन पिंडदान करता. शिजयिल्ल्या भाताचे गुळे करतना तातूंत तूप, धंय, काळे तिळ घालता. तांकां पिंड म्हणटात. हे पिंड केळीच्या पाना वयल्या दर्भाचेर दवरुन पितरांचीं नांवां घेवन पिंडाचेर आंगठ्या वयल्यान उदक सोडटा. ह्या विधीक पिंडदान म्हणटात. बेश्टें उदक सोडटा ताका ‘तर्पण’ म्हणटात.
पिंडाची विधीवत पूजा करतात. तशेंच दर्भ म्हळ्यार विष्णूदेवता मानून पूजा आनिक खासा शिजोवन तयार केल्ल्या जिनसांचें (जातूंत दुदाची खीर, वरण, भात, वडे, सोजी, वालपापडी आनी दुदयाची भाजी, पिठाचे लाडू हांचो आसपाव आसता) दान करतात.
खासा तयार केल्ले अन्न पुरयत ब्राह्मणाक, गाईक, कावळो, सुणो हांकां दान केले उपरांत घरांतली मंडळी जेवता. ब्राह्मणाक अन्नदाना सयत वस्त दान, वित्त दान (दक्षिणा) श्राद्ध करपी दितात.
पुण्यतिथीक श्राद्ध वाडप, तशेंच म्हाळ म्हयन्यांत थारिल्ले तिथीक, नाजाल्यार सर्वपित्री अमाशेक श्राद्ध करप (म्हाळ घालप), पूर्वजांचो उगडास करप हें केल्यार पूर्वज संतुश्ट जावन तांची कृपा आनी आशीर्वाद कुटुंबाक दितात. अशें केल्यार आपली जीण बरी वता, अशी हिंदू धर्मीयांची श्रद्धा आसा.
रमेश सावयकार
9637748974
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
