भांगरभूंय | प्रतिनिधी
अंगदेशाचो राजा रोमपाद हांची घरकान्न वर्शिनी, दक्षिण कौशल्य देसाचो राजा दशरथाची राणी कौशल्ल्या हिची भयण. लग्नाची कितलीशींच वर्सां मेरेन वर्शिनीक भुरगेबाळ नाशिल्लें. एक फावट राजा दशरथ आनी वर्शिनी गजाली करताना तिणें ताची एकुलती चली शांताक दत्तक मागली. आपणाक फुडें आनीकूय अपत्य जावं येता. ह्या भरवंशाचेर ताणें ती मान्य केली. पूण राणी कौशल्या त्या फुडें भुरग्याक जल्म दिवंक शकली ना. भुरगीं जावचीं म्हण दशरथान आनीक दोन बायलो केल्यो. तांकांय भुरगींबाळां जालीं ना. शेवटाक वशिष्ट रुशीन दिल्या सल्ल्या प्रमाणें अपत्य जावचें म्हण ताणें यज्ञ करपाचें थारायलें. यज्ञ केलो आनी तिनूय राणयांनी चले भुरग्यांक जल्म दिलो. त्या फुडें घडिल्लें रामायण आमी सगळे जाणात. राजा दशरथान केल्ल्या यज्ञाचें नांव “पुत्रकामेष्टी यज्ञ” !
जावं राज्य, सत्ता वा भाटबेस आपल्या फाटल्यान फक्त आपलो “पूत” ती सांबाळूक शकता. आपल्या जाणटेपणांत फक्त “पुताचो” आधार आसतलो. चली लग्न जाली कि दुसऱ्याची जाली. चलो भुरगो चलये परस सगळ्या अर्थान सरस, असल्या ह्या मानसिकेंतल्यान आमचो समाज आयज लेगीत भायर सरिल्लो दिसना. पयल्या फावट चली जल्माक आयली म्हण चलो जावपाच्या आशेन शिकिल्ले सवरिल्ले लोक दुसरो “चान्स” घेवून पळोवया म्हणपी आयज लेगीत मेळटात. “चान्स” चुकल्या उपरांत मात हेच लोक “बेटी धन कि पेटी” अशें फोजने (खोजने) फोडटात.
इंग्लीश भाशेंत Androcentrism अशें उतर आसा. 1903 सालांत लेष्टर फ्रांक वार्ड हाणें आपल्या समाजशात्राच्या एका बरपांत ताचो पयले फावट वापर केलो. सोंपे भाशेन हाचो अर्थ कितें काय म्हळ्यार नर जातीक पयलो मान आसा. तसोच ग्रीक आनी इंग्लीश मेळून Misogyny असो शब्द आसा. हांचो अर्थ स्त्री जातीक हीन लेखप. आमच्या भारत देशाक जरी आमी “माता” (आवय) मानल्या, तरी ह्याच देशांतले जायते लोक पितृ सत्ताक समाजीक वेवस्था मानतात. हाका लागून लग्नांनी शेवटाक घडये ” व्हंकल – पावणी ” जाल्ली दिसता. आयज लेगीत समाज, राजकारण, जात धर्म चडशे पितृसत्ताच्या आधारार चलत आयल्या. आनी चलत आसा. फकत चल्यांक मुखार हाडप मागीर तो कितलोय अप्पू वा पप्पू जायना. भारत देसाच्या स्वतंत्रतायेच्या झुजांत कितलींशींच बायलां वांटेकार जाल्ली. तांका कितल्याश्या जाणांक अजून इतिहासांत फावो आशिल्ली सुवात मेळूंक ना. स्वातंत्र्याच्या झुजांत वांटेकार जाल्या बायल सुटके झुजाऱ्यांची तीन ते चार सोडीत तर आमी हेर कोणाचीच नांवां सांगू शकनात. आमकां जो इतिहास शिकयलो आमी तो खरो कांय फट हांचो अभ्यास करी नासतना मुकाट्यान मानून घेतलो. आनी अजून मानीत आसात हें खरें तर दुर्दैव.
गोंय राज्यांत हिंदू सोडून, भुरगीं बाळ नाशिल्ल्यां हेर जातींच्या लोकांक भुरगे दत्तक घेवंक पुर्तगाली राजवटींत कायद्यान बंदी आशिल्ली. आयज लेगीत ती तशीच आसा. हो कायदो करपा फाटल्यांची येवजण त्या काळा वेल्या सरकाराक आपली मालमत्ता, सत्तेचो विस्तार करपाचो आशिल्लो. गोंय सुटके उपरांत कितलींशीच सरकारां आयलीं आनी गेलीं. तो कायदो आयज मेरेन गोंयांत लागू जाता! तो बदलपाचो कोणेंच यत्न करुंक ना. गोंयच्या फामिली कायद्याच्या 10 आनी 11 वळेरी खाला फकत हिंदू घराब्यांत जर भुरगेबाळ नासत तर तांकां फक्त एक “चलो भुरगो” आपल्या लागसरच्या सोयऱ्या कडल्यान दत्तक घेवंक मेकळीक मेळटा. पुर्तुगाली राजवटीत वजनादीक सरकारी हिंदू एम्प्रेगादांनी हो अपवाद त्या कायद्यांत घुसोवन घेतिल्लो अशें काय जाणकार सांगतात.
भुरगीं बाळ नाशिल्ल्या बायले इतलीच, फक्त चली भुरग्यांक जल्म दिल्या बायलमनशेक समाजा कडसून खूप अवहेलना सोंसची पडटा. तिच्या लागसरची मनश्यां लेगीत हातूंत अपवाद ना. बायलां आनी तांचे अधिकार हांचो सांबळ करच्या पासत गोंयभर शेकड्यांनी संस्था आसूं येता. खुबश्यो वेळार त्यो आयत्यो जल्माक आयिल्ल्यो आसतात. त्यो तांणी हातांत घेतिल्लो प्रश्न सुटावो जावचे आदीं विसव घेतात ना तर दुसऱ्या नवे ताल्ल समस्ये फाटीं लागतात. हांचे कारण त्यो संस्थां आनी संस्थेची बांदिलकी. खुबशें फावट नव्या प्रश्ना वांगडा नवी मुलाखत, नवी प्रतिक्रिया, नवे कपडे, नवो फोटो, सोशल मिडिया, व्हिडियो हाचे वरवीं नव्या चर्चांनी ओतो येता. गोंयात बायलांच्या अधिकारा विशींच्या कायद्याचेर नजर मारीत तर एक गजाल लक्षांत येता. अजून लेगीत पुर्तूगाली राजवटेंत केल्या कायद्याचे दायज थंय चलिल्याचेंं दिसता. समाजाक जागे करपी बायलांच्या पंगडांनी हे विशीं साद घाल्ली दिसना. असल्या विशयांचेर मनासावन काम करपी संस्था नजरेंत येना. आनी ज्यो करतात घडये तांचो साद समाजाच्या कानार पडना जावंये. बायला आनी तांचे अधिकार हे विशींची बेपर्वाय दिसता. सरकारी पांवड्यार, समाजीक मळार हाचे विशीं जितली आस्था आसूंक जाय तितली आस्था नजरेंत येना.
आंध्र प्रदेश राज्यांतले हैदराबाद शार हें नवीन विज्ञान, तंत्र आपणावपी अशें शार म्हणटात. विज्ञान, तंत्र शिकचे पासत ज्यो चडश्यो सुविधा हांगासर आसात. ह्याच पासत शाराचें नांव जग भर जाला. त्याच राज्यांत “सुविग्यानम आश्रम”नांवाचो एक मठ आसा. पुत्रकामेष्टी यज्ञ थंयसर आयज लेगीत जाता. तोवूय तत्पुर्व वेळ थारावन. हो यज्ञ करचे पासत भारत देसांतले न्हय तर परदेसांतल्यांन लोक येतात. हो मठ असो दावो करता कि जय आधुनीक विज्ञान अपेशी थारता. थंय तांच्यो चिकित्सा फळादीक जातात आनी जाल्यात!
ह्या पासत ते राजा दशरथाच्या यज्ञाचो दाखलो दितात. हे मानून घेवप लेगीत एक मानसिकताच.
13 जुलय गोंयांत जाल्या भुरगें पळोवन व्हरपाच्या घडणुकेक दोन वर्सा पुराय जायत येतात. त्या वेळार सोशल मिडिया, खबरा पत्रां, यू ट्यूब, हो आनी तो ट्यूब असल्या सगळ्यांचेर दिसभर चलतल्या चर्चेक सगळ्यांनी सद्या तरी विश्रांती दिल्ल्याची दिसता. खरें तर असल्या विश्रांती घेवपाच्या मानसिकतेत बेगो-बेग बदल जावंक जाय. ना तर बायलांच्या अधिकारा विशीं वाद घालपी संस्थेचे “साद” कानार घेवचे सुवातेर
“कोंबले बाबांनो साद रे घालात, आमगेर आयज बाबू जाला.
बाबू जाsssला” !!!
कवियत्री विजयाबाय सरमळकार हिच्या पदाक लोक चड पसंती दितले !
दादा हेगडे
9518942298
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
